Beograd
From Wikipedia
| Zastava Beograda | Veliki grb Beograda |
|---|---|
 |
 |
| Opšte informacije | |
| Površina | Uži deo grada: 322.268 ha; Okolina: 35.996 ha |
| Stanovništvo | OKO 2.000 000 |
| Poštanski broj | 11000 |
| Pozivni tel. broj | 011 |
| Geografski položaj |
sgš. 44°49'14" |
| Skraćenice | БГ, BG |
| Internet stranica | http://www.beograd.org.yu/ |
| E-Mail-adresa | [1] |
| Politika | |
| Gradonačelnik | Nenad Bogdanović |
| Vladajuća politička partija | DS |
Beograd (
izgovor?) (44.83° severno, 20.50° istočno) je glavni grad Republike Srbije i sastoji se od 17 opština. U Beogradu živi, prema popisu iz 2002. godine, 1,136.786 miliona stanovnika na prostoru grada i 1,5 miliona na metropolitanskom području.
Nalazi se na ušću Save u Dunav. Glavni je grad Srbije od 1403. godine.
Sadržaj/Садржај |
[edit] Istorija
Beograd, grad veoma burne istorije, jedan je od najstarijih u Evropi. Njegova istorija traje punih 7000 godina. Prostor oko velikih reka Save i Dunava bio je naseljen još u paleolitskom periodu. Iz starijeg kamenog doba, potiču ostaci ljudskih kostiju i lobanja neandertalaca, pronađeni u kamenolomu kod Leštana, u pećini na Čukarici i u blizini Bajlonijeve pijace.
Ostaci kulture mlađeg kamenog doba, pronađeni su u Vinči, Čukarice - Žarkovu i u Gornjem gradu, iznad ušća Save u Dunav. To ukazuje da je prostor Beograda bio naseljen u kontinuitetu i da je intezitet tog naseljavanja bivao sve jači. Mnoga današnja naselja beogradske okoline leže na kulturnim slojevima ranijih praistorijskih naseobina.
Vinča kraj Beograda spada u red najznačajnijih naseobina i kulturnih nalazišta praistorijskog perioda. Arheološke iskopine na Rospi ćupriji, Gornjem gradu, Karaburmi, Zemunu i Vinči potvrđuju pretpostavke da je područje Beograda bilo intezivno naseljeno i da se njegovo stanovništvo bavilo plužnom zemljoradnjom i drugim pratećim privrednim delatnostima. Na ovim lokalitetima otkrivene su nekropole bronzanog i metalnog doba kao i dokazi različitih kulturnih uticaja.
[edit] Geografija
Beograd se nalazi u severnom delu centralne Srbije na ušću Save u Dunav, okružen Vojvodinom sa tri strane. Staro kamenito utvrđenje na samom ušću zove se Kalemegdan. Centar Beograda nalazi se na desnoj obali Dunava, a sa leve strane počinje Banatska ravnica sa slabo naseljenim predgrađima. Između Dunava i Save nalazi se novi deo grada Novi Beograd, a uzvodno je Zemun, bivša granica Habzburškog carstva sa Turskom.
[edit] Klima
Klima Beograda pripada prelazu iz kontinentalne u umereno kontinentalnu, što znači da se poznaju i sva četiri godišnja doba. Tokom zime, a neretko i u jesen, česta pojava je izrazito jak jugoistočni vetar zvani Košava, koji duva iz predela Afrike, preko Sredozemlja i naših prostora prema Mađarskoj. Dužina trajanja Košave je uglavnom tri do sedam dana. Zimske temperature se najčešće kreću između -5 i +2 stepena Celzijusa. Sa druge strane leta su veoma topla i živa u termometru ide i preko trideset stepeni.
[edit] Politika Beograda
[edit] Skupština grada Beograda
Skupština grada Beograda je predstavnički organ koji vrši osnovne funkcije lokalne vlasti utvrđene zakonom i Statutom grada. Skupština ima 90 odbornika koji se biraju na lokalnim izborima, na četiri godine. Skupština grada sastaje se po potrebi, a najmanje jednom u tri meseca.
[edit] Gradonačelnik
Gradonačelnik Beograda predstavlja i zastupa Grad i vrši izvršnu funkciju u Gradu Beogradu.
Gradonačelnik se bira istovremeno kad i odbornici za Skupštinu grada neposrednim tajnim glasanjem, na vreme od četiri godine, u skladu sa zakonom. Gradonačelnik ne može biti odbornik Skupštine grada.
- Trenutni gradonačelnik Beograda je Nenad Bogdanović.
[edit] Gradsko veće
Gradsko veće je organ Grada Beograda koji usklađuje ostvarivanje funkcija Gradonačelnika i Skupštine grada i vrši kontrolno-nadzornu funkciju nad radom Gradske uprave.
Gradsko veće čine Gradonačelnik, zamenik gradonačelnika i 9 članova. Članove Gradskog veća bira Skupština grada, na predlog Gradonačelnika, na četiri godine.
[edit] Gradska uprava
Gradska uprava obavlja upravne poslove u okviru prava i dužnosti Grada Beograda i određene stručne poslove za potrebe Skupštine grada, Gradonačelnika i Gradskog veća.
Načelnik Gradske uprave, koga postavlja Skupština grada na predlog Gradonačelnika, rukovodi radom Gradske uprave. Načelnik Gradske uprave može imati zamenika koji se postavlja i razrešava na isti način kao načelnik.
[edit] Gradske opštine
Gradska opština je deo teritorije grada Beograda u kojoj se vrše određeni poslovi lokalne samouprave utvrđeni Statutom grada. Građani učestvuju u vršenju poslova gradske opštine preko izabranih odbornika u skupštinu gradske opštine, putem građanske inicijative, zbora građana i referenduma, u skladu sa Ustavom, zakonom, Statutom grada i aktima gradske opštine.
Gradske opštine su uslovno (u odnosu na geografski položaj i nadležnosti) podeljene na 10 gradskih i 7 prigradskih:
[edit] Beogradske opštine
- Barajevo
- Voždovac
- Vračar
- Grocka
- Zvezdara
- Zemun
- Lazarevac
- Mladenovac
- Novi Beograd
- Obrenovac
- Palilula
- Rakovica
- Savski venac
- Sopot
- Stari grad
- Surčin
- Čukarica
Gradske opštine:
Čukarica, Novi Beograd, Palilula, Rakovica, Savski venac, Stari grad, Voždovac, Vračar, Zemun, Zvezdara,
Prigradske opštine:
Barajevo, Grocka, Lazarevac, Mladenovac, Obrenovac, Sopot, Surčin,
| Naziv opštine/okruga | Površina km2 | Broj naselja | Gradska naselja (G) | Ostala naselja (O) |
|---|---|---|---|---|
| Ukupno | 3224 | 166 | 27 | 139 |
| Barajevo | 213 | 13 | 0 | 13 |
| Voždovac | 149 | 5 | 3 | 2 |
| Vračar | 3 | 1 | 1 | 0 |
| Grocka | 289 | 15 | 1 | 14 |
| Zvezdara | 32 | 1 | 1 | 0 |
| Zemun | 150 | 2 | 1 | 1 |
| Lazarevac | 384 | 34 | 3 | 31 |
| Mladenovac | 339 | 22 | 1 | 21 |
| Novi Beograd | 41 | 1 | 1 | 0 |
| Obrenovac | 410 | 29 | 1 | 28 |
| Palilula | 447 | 8 | 3 | 5 |
| Rakovica | 30 | 1 | 1 | 0 |
| Savski venac | 14 | 1 | 1 | 0 |
| Sopot | 271 | 17 | 1 | 16 |
| Stari grad | 7 | 1 | 1 | 0 |
| Surčin | 289 | 7 | 2 | 5 |
| Čukarica | 156 | 8 | 5 | 3 |
[edit] Obrazovne ustanove
Najviša obrazovna ustanova Beograda i Srbije, Beogradski univerzitet ima 30 fakulteta, 8 naučnih instituta i biblioteku. Korene vuče još iz 1808. godine, kada je osnovana Velika škola u Beogradu. Prvi srpski Univerzitet formalno je osnovan 27. februara 1905. godine i to sa tri fakulteta: Filozofskim, Pravnim i Tehničkim. Ceo Univerzitet radio je u zdanju koje je kapetan Miša Anastasijević poklonio "svome otečestvu". U toj zgradi nalazi se i danas Rektorat Univerziteta u Beogradu.
Pogledajte i članak o Matematičkoj gimnaziji, jedinstvenoj i svetski poznatoj beogradskoj specijalizovanoj srednjoj školi.
[edit] Arhitektura
Beogradska arhitektura je veoma različita. Od tipično vojvođanske u Zemunu, preko svega par preostalih starih turskih zdanja u starom delu grada uz uglavnom građevine tipičnih arhitektonskih pravaca u Evropi s konca XIX i iz prve polovine XX stoleća, do moderne arhitekture Novog Beograda.
[edit] Građevine
Neke od najpoznatijih zgrada u Beogradu su:
[edit] Zgrade državnih institucija
- Savezna skupštinathumb|right|Skulptura "igrali se konji vrani" ispred Skupštine SCG
[edit] Poslovni objekti
- Beograđanka
- Zapadne kapije Beograda (kula "Geneks")
- Palata "Albanija"
- kula Ušće, bivša zgrada Centralnog komiteta
[edit] Stambeni objekti
- Istočne kapije Beograda
- Zapadne kapije Beograda (kula "Geneks")
[edit] Kulturno-istorijski spomenici
- Beli dvor
- Konak kneginje Ljubice
- Milošev konak
[edit] Crkvene građevine
[edit] Građevine Srpske pravoslavne crkve
- Hram Svetog Save
- Bogorodična Crkva Ružica
- Kapela Svete Petke
- Vaznesenjska Crkva
- Nikolajevska Crkva
- Svetog Aleksandra Nevskog Crkva
- Svetog Marka Crkva
- Svetog Vasilija Ostroškog Crkva
[edit] Građevine Rimokatoličke crkve
- Katedrala Uznesenja blažene Djeve Marije
- Crkva Krista Kralja
- Crkva Sv. Petra
- Crkva Sv. Ante
- Crkva Sv. Ćirila i Metodija
- Crkva Presvetog Trojstva
[edit] Građevine ostalih verskih zajednica
- Crkva Sv. Marije (anglikanska)
- Beogradska sinagoga
- Bajrakli džamija
[edit] Ulice
Glavni članak: Spisak ulica Beograda
Neke od najznačajnijih ulica i trgova su:
- Bulevar kralja Aleksandra (Revolucije) - najduža ulica u Beogradu
Trg Republike i Narodni muzej - Knez Mihailova
- Skadarlija
- Trg Slavija
- Terazije
- Trg Republike
[edit] Ambasade
Glavni članak: Spisak ambasada
[edit] Znamenitosti
Među stranim i domaćim turistima najpoznatije znamenitosti Beograda su:
- Avala (izletište),
- Avalski TV toranj (1965-1999),
- Kalemegdan
- Beogradska tvrđava
- Stari dvor
- Sava centar
- Kuća Cveća (mauzolej) Josipa Broza Tita
- Vinča
- Skadarlija
[edit] Imena kroz istoriju
Sledi tabela sa istroijskim imenima Beograda
| Ime | Objašnjenje |
|---|---|
| Singidun | ovo ime mu je dalo keltsko pleme Skordiska; 279. pne. |
| Singidunum | Romanizovano keltsko ime |
| Alba Bulgarica | 824. g. kad je Beograd bio bugarski |
| Beograd | Slovensko ime; prvo pojavljivanje 878. u pismu Pape Jovana VIII Borisu Bugarskom |
| Alba Graeca | latinski prevod |
| Fejervar | mađarsko ime |
| Weissenburg | nemačko ime |
| Castelbianco | italijansko ime |
| Nandoralba | Srednjovekovno mađarsko ime |
| Nandorfejervar | Srednjovekovno mađarsko ime |
| Landorfejervar | Srednjovekovno mađarsko ime |
| Veligradon | Vizantijsko ime |
| Veligrada | Otomansko ime |
| Belogrados poleos | Grčko ime |
[edit] Saobraćaj
Gradski autobuski, tramvajski i trolejbuski saobraćaj obavlja Gradsko saobraćajno preduzeće. Na pojedinim linijama saobraćaju i privatni prevoznici. Beogradska prigradska naselja povezana su auto prevoznikom Lasta.
Gradska železnica Beovoz, ima 3 linije koje uglavnom povezuju predgrađa sa centrom. U planu je i izgradnja lakog metroa do 2008. godine.
Beogradski aerodrom, međunarodnog karaktera, nalazi se u blizini Surčina na 12 km od Beograda. Na aerodromu se nalazi 18 kancelarija stranih avio kompanija.
[edit] Mediji u Beogradu
[edit] Radio stanice:
- Radio Beograd
- Radio Beograd 202
- Radio 101
- Radio B92
- Radio Barajevo
- Radio Golf
- Radio Indeks
- Radio Jugoslavija
- Radio Lazarevac
- Radio Novosti
- Radio Nostalgija
- Radio Pingvin
- Radio Politika
- Radio Top FM
- Radio S
- Radio Studio B
- Radio ART
[edit] Televizijske stanice:
- TV Art
- RTS-Televizija Beograd
- TV B92
- TV BK
- TV Kanal D
- TV Košava
- TV Metropolis
- TV Pink
- TV Politika
- TV SOS kanal
- TV Stankom
- TV Studio B
- TV Treći kanal - 3K
- Hepi TV
[edit] Produkcijske Kuće:
- Produkcijska grupa Mreža
- Video nedeljnik VIN
- Advance
- DTV produkcija
- Emotion Production
[edit] Novinske Agencije:
- Tanjug
- FoNet
- Beta
- Tiker
[edit] Sport
Beograd je sportski centar ne samo Srbije i Crne Gore, već i celog regiona, imajući u vidu broj i veličinu sportskih objekata koji se u njemu nalaze. Beograd je bio domaćin velikom broju sportskih događanja, što samostalno, što u saradnjni sa drugim gradovima:
- Beograd će biti domaćin grad letnje univerzijade 2009. godine.
- ...
- ...
- ...
Beograd je bio organizator sledećih sportskih manifestacija:
- Od 15. do 25. septembra 2005., Beograd je bio domaćin finala Evropskog prevenstva u košarci. Pored Beograda u Srbiji, gradovi domaćini su još bili Novi Sad i Vršac, a u Crnoj Gori njen glavni grad Podgorica .
- Finalnog turnira Svetske lige 2005. u odbojci.
Videti takođe:
- Ada Ciganlija
[edit] Sportski objekti u Beogradu:
- Beogradska arena;
- Stadion Marakana - stadion FK Crvena Zvezda;
- Stadion Partizan - stadion FK Partizan;
- Hala Pionir - sportska dvorana;
[edit] Poznati o Beogradu
- Despot Stefan Lazarević
(pri proglašenju Beograda za prestonicu 1403. godine):
- "Došavši, nađoh najkrasnije mesto od davnine, preveliki grad Beograd, koji je po slučaju razrušen i zapusteo, sazidah ga i prosvetih presvetoj Bogomateri."
o Beogradu:
- "Nebo je nad Beogradom prostrano i visoko, promenljivo a uvek lepo; i za zimskih vedrina sa njihovom studenom raskoši; i za letnjih oluja kada se celo pretvori u jedan jedini tmurni oblak koji, gonjen ludim vetrom, nosi kišu pomešanu s prašinom panonske ravnice; i u proleće kad izgleda da cvate i ono, uporedo sa zemljom; i u jesen kad oteža od jesenjih zvezda u rojevima. Uvek lepo i bogato, kao naknada ovoj čudnoj varoši za sve ono čega u njoj nema i uteha zbog svega što ne bi trebalo da bude.
Ali najveći raskoš toga neba nad Beogradom, to su sunčevi zalasci. U jesen i u leto oni su prostrani i jarki kao pustinjske vizije, a zimi prigušeni tmastim oblacima i rujnim maglama. A u svako doba godine vrlo su česti dani kad se oganj toga sunca koje zalazi u ravnici, među rekama pod Beogradom, odbije čak gore u visokoj kupoli neba, i tu se prelomi i prospe kao crven sjaj po razasutoj varoši. Tada sunčano rumenilo oboji za trenutak i najzabačenije uglove Beograda i odblesne u prozorima i onih kuća koje inače slabo obasjava."
[edit] Linkovi
- Zvanični sajt grada Beograda
- Naziv Beograda - Srbije & Crne Gore na stranom jeziku
- Turistička organizacija Beograda
- B92
- Unapredimo Beograd
- RTS
- Krstarica
|
|||||
|---|---|---|---|---|---|
| Preko milion stanovnika: | Beograd | ||||
| Preko 100,000 stanovnika: | Kragujevac | Niš | Novi Sad | Priština | Prizren | ||||
| Preko 19,000 u centralnoj Srbiji: | Aranđelovac | Bor | Čačak | Ćuprija | Gornji Milanovac | Jagodina | Kraljevo | Kruševac | Leskovac | Loznica | Novi Pazar | Paraćin | Pirot | Požarevac | Priboj | Prokuplje | Smederevo | Smederevska Palanka | Šabac | Užice | Vranje | Zaječar | ||||
| Preko 19,000 u Vojvodini : | Apatin | Bačka Palanka | Bečej |Inđija | Kikinda | Kula | Pančevo | Ruma | Senta | Sombor | Sremska Mitrovica | Subotica | Temerin | Vrbas | Vršac | Zrenjanin | ||||
| Preko 19,000 na Kosovu i Metohiji : | Đakovica | Gnjilane | Kosovo Polje | Kosovska Mitrovica | Obilić | Orahovac | Peć | Podujevo | Uroševac | ||||
| Vidi još : | spisak gradova i spisak naseljenih mesta | ||||
