Opština Vlasotince

From Wikipedia

Image:Vlasotince-grb.gif

Image:Vlasotince na karti.png

Opšte informacije

Geografski položaj

42°96' sever
22°13' istok
Nadmorska vis. 233 m

Površina

303km² ukupno

poljoprivredna teritorija:

170 km² ili 56,4% ukupno

od toga

73km² oranice i njive

49km² žito

38km² pašnjaci

26km² livade

18km² voćnaci

15km² vinogradi

Stanovništvo

34.302

Etnička struktura stanovništva

Srbi	33 826
Jugosloveni	152
ostali	131
Romi	128
Crnogorci	36
Hrvati	14
Muslimani	7
Mađari	5
Albanci	2
Slovaci	1

Nezaposleni 2004.

5.772

Zaposleni 2004.

6.440

Prosečna zarada Decembar 2005.

4.305 dinara

Poštanski broj

16210

Pozivni tel. broj

+381(0)16

Skraćenice

Vla, Vl

Lokalna politika

Gradonačelnik

90p
Šušulić Srđan
Demokratska koalicija za Vlasotince

Odbornici opštine Vlasotince

SRS	10
SPS	8
DS	7
Lista za Vlasotince	3
Alijansa Demokrata za Vlasotince	3
PSS	3
G17 plus	3
Socijalistička Narodna Stranka	2
SPO	2
DSS	2
Socijaldemokratija	2

Opština Vlasotince je deo Jablaničkog okruga čije sedište je Leskovac.

Opština Vlasotnice se sastoji od grada Vlasotinca i okružnih sela:

Aleksine, Batulovce, Boljare, Borin Dol, Brezovica, Gložane, Gornja Lopušnja, Gornja Lomnica, Gornji Dejan, Gornji Orah, Gornji Prisjan, Gradište, Donje Gare, Donji Dejan, Donja Lopušnja, Dobroviš, Donja Lomnica, Donji Prisjan, Zlatićevo, Jastrebac, Javorje, Jakovljevo, Komarica, Konopnica, Kozilo, Kruševica, Kukavica, Ladovica, Lipovica, Orašje, Prilepac, Pržojne, Ravna Gora, Ravni Del, Samarnica, Svođe, Skrapež, Sredor, Stajkovce, Crna Bara, Crnatovo, Šišava

Sadržaj/Садржај

1 Geografija
- 1.1 Urbanizam
- 1.2 Topografija
2 Stanovništvo
- 2.1 Migracije posle Drugog svetskog rata
- 2.2 Poznati Vlasotinčani
3 Obrazovanje
4 Kultura
- 4.1 Vinski bal
- 4.2 Kulturni centar
5 Sport, lov i ribolov
6 Mediji
7 Nevladine organizacije
8 Privreda
9 Vidi još
10 Spoljašnje veze

[edit] Geografija

[edit] Urbanizam

mini|90p|levo|Opština Vlasotince (plavo polje) u Jablaničkom okrugu Teritorija opštine Vlasotince se graniči na zapadu sa leskovačkom, na jugu sa crnotravskom, na istoku sa babušničkom i na severu sa gadžinhanskom opštinom. Vlasotince je najveće naselje (grad) i ujedno administrativni i ekonomski centar opštine. Nekad je Vlasotince bilo varošica. Za varošicu je proglašeno 1878. godine po oslobođenju juga Srbije od Turaka. 1893. je dobilo urbanistički plan, koji je izradio inženjer Bartos. Plan je realizovan tek 1922. i 1923. godine.

[edit] Topografija

Vlasotinački kraj se prostire na području donjeg i srednjeg sliva Vlasine, u jugoistočnoj Srbiji. Gornji deo okruženja opštine Vlasotince (bivši vlasotinački srez) je pretežno brdsko-planinski sa vrhovima: mini|350|levo|Topografija: Vlasotince u okruženju

Crkvena plana	1721m
Čemernik	1638m
Ostrozub	1545m
Tumba	1377m
Bukova glava	1339m
Vita kruška	913m
Morić	877m
Kruševica	800m
Lipovica	645m
Kosovica	476m

U donjem delu ovog područja prostire se Vlasotinačko vinogorje. Brdsko-planinski (=gornji) deo zatvara sever, istok i jug opštine, a prema zapadu je polje (leskovačko-vlasotinačka kotlina) koje deli put za Leskovac. Taj donji deo sliva Vlasine ima još dve značajne saobraćajnice: Vlasotince-Grdelica i Vlasotince-Komarica-Ravna Dubrava. U vlasotinačkom polju se gaje žitarice i povrće, na blažim padinama vinova loza i voće, a na strmim padinama se prostiru bukove šume i pašnjaci. Reka Vlasina teče sredinom teritorije opštine Vlasotince. U dolini reke Vlasine (srednji sliv) je put prema istoku koji povezuje Vlasotince sa Pirotom. Varoš Vlasotince se nalazi na mestu gde Vlasina napušta brdsko-planinski deo i ulazi u moravsku ravan.

Bivši vlasotinački srez bio je širi nego sadašnja teritorija opštine Vlasotince. Obuhvatao je deo Lužnice, Crnu Travu, Grdelicu i još nekolicinu pomoravskih sela.

Na jugoistoku grada Vlasotinca, na Vlasini sagrađeno je početkom osamdesetih malo akumulaciono jezero sa branom kod starog mlina. Akumulacija se 1988. godine nakon teških kiša (pala je istorijski nezapamćena količina vode) izlila i veći deo Vlasotinca je tada bio poplavljen. U međuvremenu je korito Vlasine sanirano, a jezero se koristi u rekreacione svrhe leti a i služilo je napajanju nekadašnjih bunara gradskog vodovoda.

mini|350|desno|Brana u Vlasotincu, pogled ka jugu

[edit] Stanovništvo

Meštani Vlasotinca i okoline su pretežno zanatlije, trgovci, zemljoradnici i vinogradari. Iz obližnih vinograda se proizvode vina Grom, Plemenka i druga. U davnim vremenima su se stanovnici bavili pretežno stočarstvom.

Celokupno vlasotinačko stanovništvo je doseljeničkog porekla. Pored stanovništva iz bližih krajeva doseljenici su dolazili iz dinarske, kosovske, vardarske, žnepoljske i vlasinske oblasti.

Poreklo najstarijih Vlasotinčana se datira u drugoj polovini i poslednjoj četrvrtini XVIII veka. To su Valčići iz Garinja u Grdeličkoj klisuri, Šišavci iz Šišave, Gorunovići iz Vinarca, Šarići iz Crne Bare, Sabljinci i Vidosavljević iz Starog Vlaha, Dimanići i Davinići iz Bukovice kod Zadra, Šušulići, Kuculovići i Buđinci sa Kosova.

U periodu između 1878. i 1894. godine u Vlasotince dolaze i nastanjuju se planinci iz Dobrog Polja, Gara, Ruplja i drugih mesta. To su Dlakarovi, Puzinci, Nocinci, Gazibarci i drugi.

Od početka XIX veka do 1947.godine doselili su se Velikići iz Velike pod Čakorom, Ćukalovići iz Kolašina (Crna Gora), Krainčanići i Mrvići sa Kosova, Išljamovići iz Bistrice kod Bitolja, Petrovići iz Ohrida, Stoiljkovići iz Drainca kod Trna, Bajići takođe iz okoline Trna, Prikići iz Manojlovca, a Karuovići iz Crne Bare.

Vreme između 1878. godine i 1947. godine, karakteristično je po najvećem broju doseljenika iz obližnjih sela: Peškići i Pljaskići iz Sejanice, Džudžini iz Bojadžije kod Kosova, Taćini iz okoline Trna, Crnilovići iz Kijeva kod Surdulice, Daskalovići iz Ostrovice, Filipovići iz Krčmira, Sejaničani i Zeleći iz Sjenice, Popovići iz Trnjana itd.

[edit] Migracije posle Drugog svetskog rata

Interesantno je da posle Drugog svetskog rata (posle 1945. godine), mnogi starosedeoci Vlasotinčani su posle završetka školovanja napustali Vlasotince i odlazili ka većim centrima u Srbiji, a najviše ka Beogradu. Ima i onih koji su se odselili u Ameriku, Englesku i još nekim zemljama zapada.

Zbog teškog socijalnog stanja seosko stanovništvo pobrđa i planinskog dela vlasinske oblasti, nije napustalo sela sve do pojave ciglarskih i zidarskih preduzetnika (preduzimača)-početkom 1972. godine. Naseljavanje Vlasotinca sa okolnih sela crnotravskih i vlasotinačkih sela, počelo je masovno od 1985. godine i završilo se negde do 2000. godine.

Teško materijalno stanje, u godinama posle 2000. godine, uslovljava naglo migraciju školovanih mladih ka centrima u Srbiji, naročito prema Nišu i Beogradu, a seosko stanovništvo se selilo prema Šumadiji, Vojvodini i Negotinskoj Krajini.

Građani opštine Vlasotince provode svoje slobodno vreme tokom leta na reci Vlasini, Moravi ili na obližnjem Vlasinskom jezeru.

Image:Vla-pogled2.jpg

Pogled prema severoistoku na Beli Kamen

Image:Vlasotince Nesicev Kej.jpg

Nešićev kej, šetnja sa posetiocima iz Beograda

Image:Vlasotincani.jpg

Vlasotinčani, slika iz centra Vlasotinca

Image:Vlasotince vlasotincani autobus.jpg

Putnici, polazak prvog jutarnjeg autobusa za prestonicu

[edit] Poznati Vlasotinčani

Mlađan Dinkić; ministar finansija Vlade Srbije, je poreklom iz Vlasotinca.
Prvoslav Davinić; bivši ministar odbrane SCG, takođe.
Radomir Katić - Profesor istorije, amaterski glumac, jedan od osnivaca gimnazije u Vlasotincu.
Milorad Dimanić - Miloš; predratni sindikalac i vođa vlasotinačke čete u Drugom svetskom ratu
Siniša Janić - Pera; učitelj i politički komesar Druge vlasotinačke čete u Drugom svetskom ratu
Aleksandar Kocić - Krnja; nekadašnji golman Crvene Zvezde i reprezentacije.
Mihajlo Mihajlović, predratni urednik lista Vlasina
Bogoljub Mitić - Đoša; glumac i humorista
Petar Spirić; učitelj, prosvetitelj, upravitelj, nadzornik, humanista i rodoljub u borbi za oslobošenje od Turaka, učesnik Balkanskih i Prvog svetskog rata
Gavrilo D. Stojanović; učitelj i autor.
Hristifor Crnilović - Kice ; slikar i etnograf

Image:Mladjan-dinkic.jpg

Mlađan Dinkić

Image:Prvoslav Davinic.jpg

Prvoslav Davinić

Image:Bogoljub Mitic Djosa 1.jpg

Bogoljub Mitić

[edit] Obrazovanje

mini|desno|OŠ "Siniša Janić" Na teritoriji opštine ima devet osnovnih škola, od čega su dve gradske: "8. Oktobar" i "Siniša Janić". Takođe postoje i dve srednje škole: Tehnička škola "1.Oktobar" i gimnazija "Stevan Jakovljević". Prva škola otvorena je u Vlasotincu i Konopnici 1866. godine, a srednjoškolska nastava počinje 1929. godine. Vlasotinačke škole učestvuju na raznim nacionalnim i internacionalnim takmičenjima. Osnovci OŠ "8.Oktobar" su 2005. u Ukrajini predstavljali Srbiju na festivalu "Promenimo svet na bolje".

[edit] Kultura

[edit] Vinski bal

Šezdesetih godina se po prvi put održava manifestacija posvećena vinogradarstvu ovog kraja: Vinski bal. Cilj manifestacije je promocija kulture i vinogradarstva za koje je vezan razvoj opštine. Vlasotinački vinogradari se još 1923. g. udružuju u Vinogradarsku zadrugu. Poznati vinogradarski predeli opštine su pored samog Vlasotinca, Dadince, Šišava, Donja Lomnica, Skrapež i drugi. Kao i svake godine prilikom manifestacije, koja se održava na obali reke Vlasine, kraj Nešićevog keja, bira se “Boginja vina” u čiju ulogu stupa devojka iz okoline. Za vreme trajanja manifestacije se proklamiše Nezavisna Kneževina Vlasotince sa izabranim knezom. Pored degustacije vina iz lokalnih vinograda sledi i bogati kulturno-umetnički program, praćen defileom Kneza glavnim ulicama Vlasotinca, kao i nastupima raznih muzičkih izvođača. Zastupljeni su svi žanrovi od trubačke muzike pa do rokenrola. Tu su i vlasotinački slikari, koji sa njihovim kolegama van Vlasotinca, otvaraju likovnu koloniju za vreme Vinskog bala. Tema njihovih radova je grožđe i vino. Vinski bal se održava u avgustu.

Image:Vlasotince vinski bal 22.jpg

mini|350|Vinski bal, Izbor boginje vina

[edit] Kulturni centar

Image:Zavicajni muzej vlasotince.jpg

Zavičajni muzej - "Stara opština"

Kulturni centar je osnovan 1972. godine i oslanja se na materijalnu pomoć Skupštine opštine Vlasotince. Kao organizator raznih manifestacija u Vlasotincu, Kulturni centar diprinosi duhovnom životu opštine. Izložbe raznih umetnosti, vajarstva, karikature, književnosti, likovna kolonija ali i razni koncerti kao i muzičke manifestacije spadaju u domen ove institucije. Pored toga Kulturni centar održava Zavičajni muzej u Vlasotincu.

Zavičajni muzej je u stvari turska Kula sagrađena u centru Vlasotinca u drugoj polovini 18. veka. Kula je služila kao administrativno-upravna zgrada i kao osiguranje lokalnih trgovačkih puteva, a u njoj su boravili mudir, pisac i sedam sejmena. Pretpostavlja se da je izgrađena na temeljima rimskog kastela. Na slici se može videti puškarnice, koje su koristile za odbranu zgrade protiv hajduka. Sadašnji muzej, kao kulturno-istorijki spomenik, sadrži razne eksponate od predistorijskog doba do danas. U to spada i stara srpska grafika, koja obuhvata dvoreze, bakroreze i litografiju.

[edit] Sport, lov i ribolov

Image:Paraglajder vlasotince.jpg

Paraglajder na vlasotinačkom nebu

Atletski klub "Crna Trava"
Fudbalski klub “Vlasina”
Košarkaški klub “Vlasotince”
Košarkaški klub “Mladost”
Jedriličarski klub “Sveti Nikola”
Lovačko udruženje “Bogiša Popović – Giša”, ima 850 članova i gazduje lovištem “Lužnica”
Planinarsko društvo “Sveti Nikola”
Planinarsko društvo “Čemernik”, organizuje planinarske uspone u okolini i u Srbiji
Rukometni klub “Vlasotince” muškarci
Rukometni klub “Besko” žene
Udruženje ribolovaca “Vlasina”

[edit] Mediji

Image:List vlasina-naslovna-v3.png

Vlasina

Image:TV Vlasotince.jpg

TV Vlasotince

Vlasina, Mesečni list, osnovan 1926.g, ugašen zadnjim izdanjem 20.Aprila 2006.
Radio Gaga
Radio Rosulja
Radio Džoker
TV Vlasotince
TV Rosulja
Rosulja WI-FI - bežična mreža -

[edit] Nevladine organizacije

Društvo Roma Vlasotince
Eko baza "Jug"
Ekološki pokret "Vlasina"
Serbija
SOS za žene i decu žrtve nasilja

[edit] Privreda

GP "Crna Trava"- građevinsko preduzeće koje posluje u Srbiji i bivšoj Jugoslaviji
"Besko" - građevinska firma poznata po montažnim kućama i stolariji
Ciglana "Rad"
"Podrumi" - nastali iz udruženja vinogradara posluju više od 70 godina kao vinari vlasotinačkog vinogorja
"Cementni Proizvodi"