Wielopole Skrzyńskie
Z Wikipedii
Współrzędne: 49°57' N 021°37' E
| Wielopole Skrzyńskie | |
| Województwo | podkarpackie |
| Powiat | ropczycko-sędziszowski |
| Gmina | Wielopole Skrzyńskie |
| Położenie | 49° 57' N 21° 37' E |
| Strefa numeracyjna (do 2005) |
17 |
| Kod pocztowy | 39-110 |
| Tablice rejestracyjne | RRS |
Wielopole Skrzyńskie – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie ropczycko-sędziszowskim, w gminie Wielopole Skrzyńskie; siedziba gminy Wielopole Skrzyńskie.
W latach 1975-1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa rzeszowskiego.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Historia Wielopola sięga XI wieku i czasów króla Bolesława Śmiałego. Przypuszczalnie na Strażowej Górze powstał we wczesnym średniowieczu gród obronny, a później obok niego rozwinęła się osada.
Prawa miejskie wieś otrzymała ok. 1348 r. jako Furstenberg i utraciła w okresie międzywojennym. O awansie do grona miast zadecydowało położenie Wielopola na drodze handlowej z Sandomierza przez Ropczyce, doliną Wielopolki, w kierunku przełęczy karpackich na Węgry.
Upadek miasta nastąpił w wyniku kolejnych wojen, epidemii, ruchów społecznych (rzeź galicyjska) i pożarów.
11 maja 1955 roku spłonęło kino w Wielopolu Skrzyńskim. Tragedia ta pochłonęła 58 osób Grafika:Wielopole Skrzyńskie z lotu ptaka
[edytuj] Zabytki
- Zespół kościoła parafialnego pw. Wniebowzięcia NMP – usytuowany w zachodnim narożu rynku; kościół ma charakter barokowy, murowany, z zabytkowym wystrojem wnętrza oraz murowaną dzwonnicą.
- Kapliczka śś. Floriana i Sebastiana – usytuowana w rynku; murowana z drewnianymi figurami z początku XIX w.
- Liczne domy drewniane pochodzące z XIX w.
- Pozostałości po fortyfikacjach i obwarowaniach miejskich.
- Cmentarze znajdujące się wokół Wielopola stanowiące ważny element krajobrazu kulturowego.
- Kirkut – cmentarz żydowski
[edytuj] Sport i rekreacja
Oprócz zabytków Wielopole Skrzyńskie posiada ośrodek rekreacyjno-sportowy z boiskiem do piłki nożnej oraz z odkrytym basenem.
[edytuj] Znane osoby związane z wsią
- Tadeusz Kantor – artysta malarz,teatrolog profesor ASP w Krakowie, innowator w szuce teatru, drmaturg. Założyciel teatru Cricot 2.Twórca wielu sztuk teatralnych, wystawianych na całym świecie. Mieszkał w starej plebanii wybudowanej w XIX w. gdzie obecnie znajduje się Ośrodek Dokumentacji Historii Regionu im. Tadeusza Kantora. W miejscowym kościele została wystawiona głośna sztuka tego artysty: "Wielopole, Wielopole".
- Marcin Daniec – satyryk
[edytuj] Kultywowane stare lokalne obyczaje
Emaus
Obrzęd związany z obchodami Świąt Wielkanocnych, rozpoczynający się o północy w Wielką Sobotę, kiedy to strażacy pełniący straż przy grobie Chrystusa odwiedzają wielopolskie domostwa, bębniąc w zabytkowy bęben, pozostawiony Wielopolanom przez króla Jana III Sobieskiego, oznajmiają zmartwychwsatnie Jezusa. W niedzielę wielkanocną uczestnicy zbierają się wokół figury św. Jana i w procesji, przy śpiewie pieśni wielkanocnych i dżwiękach bębna Sobieskiego podążają na cmentarz choleryczny. Upamiętniając tym ofiary epidemii cholery. Na miejscu ośpiwywana jest psalm do św. Rozalii patronki od morowego powietrza i pieśni wielkanocne.
Legenda o bębnie Sobieskiego
w opisach historii bębna nie ma zgodności co do tego czy król Jan III Sobieski podarował Wielopolanom bęben w zamian za gościnę w zamku wielopolskim, wracając spod Wiednia czy tam podążając. Jednakże większość historyków podaje, iż musiało to się wydarzyć w drodze powrotnej króla, jako że bęben jest pochodzenia tureckiego.
Kantoraria – Podkarpackie Konferencje Teatrów Poszukujących o nagrodę im T.M. Kantora (krzesło kantorowskie) Cykliczna impreza w której biorą udział amatorskie teatry z Polski, Słowacji, Węgier, Ukrainy i Rosji.
Zamek w Wielopolu Skrzyńskim został wybudowany przed rokiem 1580 przez Kacpra Maciejowskiego Najwyższego Koniuszego Królewskiego wraz z predium dworskim. Jak wynika z przekazów był to okazały zamek w stylu renesansowym. W historii włąścicieli tego zamczyska przewjają się nazwiska takie jak: Zborowscy, Stadniccy, Skrzyńscy, hetman Jabłonowski, Ludwik Dębicki.Tradycja utzrymuje że w zamku była kaplica arian i że w lochach mieszczą się ich groby. Hrabia Dębicki sprzedał zamek miejscowym Żydom na materiał budowlany. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a9/WidokWielopole.jpg
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy i zdjęcia satelitarne
