Sport w Będzinie
Z Wikipedii
Na temat początków sportu w Będzinie istnieje niewiele materiałów źródłowych. Wiadomo, że w 1905 r. na Wzgórzu Zamkowym wybudowano Dom Towarzystwa Dobroczynności, gdzie mieszkańcy miasta mieli warunki do uprawiania ćwiczeń sportowych (gimnastyki). Jako boisko służył wtedy plac kościelny przy obecnej ul. Sączewskiego. W oparciu o tę bazę powstała w 1905 r. organizacja sportowa Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół". Uprawiano gimnastykę, kolarstwo oraz piłkę nożną. Najpierw była to rekreacja, potem wyścigi odbywające się z inicjatywy cyklistów.
- "Sokół" działał w Łagiszy i w Grodźcu. Z zapisków kronikarskich wynika, że w 1924 r. odbyły się w Grodźcu okręgowe zawody gimnastyczno-sportowe. Najpopularniejszymi konkurencjami były: biegi na 100 m, skok w dal, skok wzwyż, rzut piłką palantową, rzut granatem, gimnastyka, tor przeszkód. Zawody rozgrywano na placu przy obecnej ul. Przechodniej, zwanej "księżą łąką". Plac ofiarowano do bezpłatnego użytkowania przez miejscową parafię. Sport uprawiano również w Związku Harcerstwa Polskiego i w Związku Strzeleckim.
Duże ożywienie sportowe nastąpiło w okresie międzywojenym, w latach 1918-1939. Mimo różnych trudności, szczególnie ekonomicznych, następowała integracja, powstawały kluby i organizacje sportowe. W 1918 r. istniały następujące kluby sportowe: BKS "Sarmacja" Będzin, TS "Hakoah" Będzin, Klub Sportowy "Olimpia" Grodziec, Klub Sportowy "Solvay" Grodziec.
- Działalność "Sokoła" i "Hakoahu" trwała do wybuchu II wojnie światowej.
Kolejne ożywienie sportowe w mieście nastąpiło po II wojnie światowej. Już w 1945 r. do rozgrywek przystąpił: RKS "Zagłębianka" Będzin i RKS Grodziec, a następnie BKS "Sarmacja" Będzin, KS "Stal" Będzin, ZKS "Budowlani" Grodziec, KS "Gwardia" Będzin i LZS Łagisza.
- Sportem masowym zajmowały się początkowo organizacje młodzieżowe szczególnie harcerstwo i Powszechna Organizacja Służby Polsce, szkoły i Komitety Kultury Fizycznej. Do popularnych imprez masowych w tym czasie należały: Biegi Narodowe, Marsze Jesienne, Lekkoatletyczny Czwórbój Przyjaźni. Wśród młodzieży nie brakowało chętnych do zdobywania odznak sportowych "Bądź Sprawny do Pracy i Obrony" i "Sprawny do Pracy i Obrony".
Spis treści |
[edytuj] Nieistniejące już będzińskie kluby sportowe
[edytuj] PTG "Sokół" Będzin
Polskie Towarzystwo Gimnastyczne "Sokół" w Będzinie – powstało w 1905 roku, jako jedno z pierwszych w zaborze rosyjskim (na początku swego działania, działała nielegalnie wyniku niechęci władz zaborczych). Organizacja ta miała swój plac do ćwiczeń przy ul. Sączewskiego na wprost Starostwa powiatowego. "Sokół" zakończył swą działalność na terenie Będzina w 1939.
- Najstarsze polskie towarzystwo gimnastyczne. Zostało założone 7 lutego 1867 we Lwowie, od 1885 działało w Krakowie oraz w zaborze pruskim, a także nielegalnie w zaborze rosyjskim w 1905 (w którym był Będzin).
- "Sokół" miał na celu odrodzenie duchowe i fizyczne narodu, popularyzował gimnastykę, szermierkę, wioślarstwo, jeździectwo, kolarstwo i zapasy; prowadził też działalność kulturalno-oświatową, m.in. kształcenie nauczycieli gimnastyki, i niepodległościowo-patriotyczną.
- Organizacja sportowa i paramilitarna, scalona w 1919, działała do 1939. Po II wojnie światowej sokolstwo polskie zamarło w wyniku zakazu legalnej działalności przez PZPR. Na nowo "Sokół" odradza się w 1989, w niektórych miastach w Polsce (w Będzinie to jeszcze nie nastąpiło).
Marsz Sokołów (Hymn Sokoli) – pieśń powstała w połowie XIX w., będąca hymnem młodzieżowej organizacji sportowej i patriotyczno-wychowawczej "Sokół". Autorem tekstu był Jan Lam, nauczyciel, powieściopisarz, satyryk, redaktor "Dziennika Polskiego". Muzykę ułożył Wilhelm Czerwiński, kompozytor oper i operetek, mazurków i pieśni.
[edytuj] Klub Tenisowy w Grodźcu
Klub Tenisowy w Grodźcu (dzielnicaBędzina) powstał w latach 20. i skupiał przede wszystkim urzędników oraz absolwentów wyższych uczelni, a także miejscowych nauczycieli.
- Istniał przy Grodzieckim Towarzystwie Kopalń Węgla i Zakładów Przemysłowych.
- Korty tenisowe urządzono przy Domu Kultury Kopalni "Grodziec" i także obok budynku urzędniczego Cementowni "Grodziec".
Jednym z członków klubu był Karol Fabris - pracownik Kopalni "Grodziec" - późniejszy wiceminister górnictwa (w latach 1957-1971).
Klub zakończył działalność wraz z wybuchem II wojnie światowej.
[edytuj] Klub Sportowy "Solvay" Grodziec
Klub Sportowy "Solvay" Grodziec - klub sportowy z Grodźca (dzielnicy Będzina).
Powstał w 1929/1930 r. po zlikwidowaniu Grodzieckiego klubu "T.U.R.", był klubem Zakładowym Solvay przy Cementowni Grodziec.
- Klub posiadał sekcje: piłki nożnej, piłki siatkowej, koszykówki, ping-ponga, tenisa ziemnego oraz sekcję szybowcową.
- Baza sportowa:
- korty tenisowe przy ul. Piłsudskiego (z prawdziwego zdarzenia), oświetlone i działające do późnych godzin (siatkarze, koszykarze, tenisiści), zimą zamieniane na lodowisko
- boisko do piłki nożnej przy ul. Szybowcowej (piłkarze)
- hangar szybowcowy z zapleczem na wzgórzu Parcina
Tradycje tego klubu po II wojnie światowej kontynuował ZKS "Budowlani" Grodziec.
[edytuj] Zakładowy Klub Sportowy "Budowlani" Grodziec
Zakładowy Klub Sportowy "Budowlani" Grodziec - klub sportowy Grodźca (z dzielnicy Będzina).
Powstał po 1945 r., utrzymywany i sponsorowany przez Cementownię Grodziec, był następcą innego przedwojennego Klubu Zakładowego "Solvay"(1929/1930 - 1939).
-
- Na początku miał tylko jedną sekcję piłki nożnej, a rozgrywki w tym czasie prowadzono na własnym boisku Cementowni "Grodziec".
-
- Po 1946 r. powstały także sekcje piłki siatkowej i tenisa stołowego. Sekcje te zostały zlikwidowane w latach 60., kiedy zostały pozbawione zaplecza sportowego (tj. hali do rozgrywek siatkówki i tenisa stołowego).
-
- W 1958 r. drużyna piłkarska "Budowlanych" awansowała do 3 ligi Zagłębia. W 3 lidze Zagłębia grały wtedy drużyny: "Płomienia" Milowice, "Skra" Częstochowa, "Victoria" Częstochowa, RKS Raków Częstochowa, AKS "Niwka", "Sarmacja" Będzin, "Zagłębianka" Dąbrowa Górnicza oraz "Warta" Zawiercie.
Sekcja piłki nożnej została zlikwidowana wraz z likwidacją Cementowni Grodziec w 1979 roku.
[edytuj] TS "Hakoah" Będzin
Towarzystwo Sportowe "Ha-koah" (hebr. "Siła") Będzin – założone w 1913, był to żydowski klub piłkarski,
najbardziej znana z żydowskich drużyn sportowych na terenie miasta.
- Siedziba towarzystwa mieściła się w domu należącym do Dawida Żmigroda przy ul. Kołłątaja 45.
- Boisko sportowe znajdowało się przy ul. Kościuszki (w miejscu dzisiejszego dworca PKSu).
Działalność swoją towarzystwo zakończyło wraz z wybuchem II wojny światowej.
[edytuj] KS "Gwardia" Będzin
[edytuj] KS "Stal" Będzin
[edytuj] RKS "Zagłębianka" Będzin
[edytuj] Istniejące będzińskie kluby sportowe
Będzińskie kluby sportowe | |
RKS Grodziec | MKS MOS Będzin | Klub Jeździecki "Amigo" | Automobilklub "Zamkowy" | BKS "Sarmacja" Będzin | "Pogoń" Łagisza |
[edytuj] MOS Będzin
MOS Będzin to klub sportowy, którego celem jest szkolenie młodzieży z Będzina i okolicznych miejscowości, w różnych dyscyplinach sportowych.
- Informacje ogólne
- Pełna nazwa: Międzyszkolny Ośrodek Sportowy Będzin
- Adres: ul. Sportowa 6, 45-500 Będzin, tel.: (032)267-74-62
- Dyrektor klubu: Edmund Mikołajczak
- Sekcje sportowe
-Piłki siatkowej (dziewcząt)
-Judo
[edytuj] TKKF Będzin
TKKF to organizacja zrzeszająca i propagująca rekreację sportową oraz sportowy tryb życia dla mieszkańców i pracowników będzińskich zakładów pracy, jak i innych pobliskich miejscowości.
- Informacje ogólne
- Pełna nazwa: Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej Będzin
- Rok założenia:
- Adres: siedzibą towarzystwa jest budynek administracyjny OSIR-u przy ul. Sportowej 6
- Historia
TKKF prowadzi działalność związaną z propagowaniem rekreacji fizycznej wśród dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych.
W ramach TKKF na terenie miasta działają następujące koła:"AMAZONKA", "AUT" przy Elektrowni Łagisza, "ELEKTRON" przy Fabryce Przewodów Energetycznych, "AMATOR" przy zajezdni tramwajowej, "HYDROKON" przy MPWiK.
TKKF Będzin jest współorganizatorem imprez sportowo-rekreacyjnych odbywających się na terenie miasta.
[edytuj] BKS "Sarmacja" Będzin
Sarmacja Będzin to polski klub piłkarski z Będzina, grający obecnie w IV lidze.
- Informacje ogólne
- Pełna nazwa: Sarmacja Będzin
- Rok założenia: 1917
- Barwy: czerwono-biało-zielone
- Adres: Sportowa 4, Będzin
- Stadion: przy ul. Sportowej
- pojemność - 10000
- oświetlenie - brak
- wymiary - 102 m x 64 m
- Prezes: Krzysztof Kempara
- Trener: Zbigniew Bałaga
- Historia
Jeszcze przed zakończeniem I wojny światowej i przed odzyskaniem przez Polskę niepodległości, w roku 1917 założono w Będzinie Towarzystwo Sportowe Sarmacja. Pierwszym sportowym osiągnięciem klubu był w 1947 roku udział w walce o awans do właśnie reaktywowanej ekstraklasy. Sarmacja odpadła wtedy po meczu z Ruchem Chorzów. Rok później utworzono rozgrywki drugiej ligi, lecz tym razem na drodze do gry na tym poziomie stanął "sarmatom" zespół RKS Dąbrowa Górnicza. W czasie gdy Sarmacja zmieniła nazwę na Husar (po fuzji z Hutnikiem Będzin - 1966-1974), drużynie udało się awansować do trzeciej ligi. Osiągnięcie to będzinianie powtarzali również w latach 1975 i 1977, za każdym razem jako beniaminek spadając z ligi. W różnych okresach działalności Sarmacji obok piłkarzy występowali tam również siatkarze, koszykarze, tenisiści i lekkoatleci.
- Znani piłkarze
Wychowankowie:
- Jerzy Zarychta (karierę piłkarską kontynuował w Zagłębiu Sosnowiec),
- Adam Bała (najpierw przeszedł do Szombierek Bytom, a później do GKS Katowice).
W Sarmacji występowali też piłkarze z I-ligową przeszłością:
- Stefan Kredycki (Zagłębie Sosnowiec),
- Zdzisław Koch (Zagłębie Sosnowiec),
- Jerzy Lula (Zagłębie Sosnowiec),
- Bogusław Trefon (Ruch Chorzów),
- Jan Woźnica (Zagłębie Sosnowiec, Szombierki Bytom),
- Krzysztof Tochel (Zagłębie Sosnowiec),
- Waldemar Włosowicz (Zagłębie Sosnowiec),
- Andrzej Kubica (obecnie Górnik Łęczna),
- Grzegorz Fusek (Szombierki Bytom).
- Linki zewnętrzne
[edytuj] MBKS "Pogoń" Łagisza
MBKS "Pogoń" Łagisza - klub piłkarski z Będzina, grający obecnie w A-klasie.
- Informacje ogólne
- Pełna nazwa: Miejski Będziński Klub Sportowy "Pogoń" Łagisza w Będzinie
- Rok założenia:
- Barwy: czerwono-biało-zielone
- Adres: ul. Pokoju 44
- Stadion: Stadion Miejski przy ul. Parkowej
- pojemność:
- oświetlenie: brak
- wymiary:
- Prezes: Artur Kurzyński
- Trener: Tomasz Krzykawski
- Rozgrywki: B Klasy, grupa Sosnowiec I
- Sezon 2004/05: 6. miejsce (w rozgrywkach B Klasy)
- Skład zespołu B Klasy
~Dominik Ciekała ~Michał Dudziński ~Sławomir Dudziński ~Przemysław Fysz |
~Tomasz Harążka ~Rafał Kamieniowski ~Przemysław Kozerański ~Tomasz Krzykawski |
~Łukasz Kusiński ~Mateusz Kusiński ~Michał Olborski ~Dariusz Ostapiuk |
~Cezary Papież ~Dariusz Piestrzonek ~Sławomir Pietrzak ~Tomasz Poraj |
~Jarosław Habrzyk ~Sebastian Sroczyński ~Tomasz Krzykawski |
- Linki zewnętrzne:
[edytuj] RKS Grodziec
- sekcja piłki nożnej / (www)
- sekcja piłki siatkowej
- sekcja motorowa
[edytuj] MKS MOS Będzin
- sekcja piłki siatkowej / (www)
[edytuj] Klub Jeździecki "Amigo" Grodziec
- sekcja jazdy konnej / (www)