Sobór Watykański II
Z Wikipedii
Sobór Watykański II - ostatni, jak dotąd, sobór w Kościele katolickim, otwarty 11 października 1962 przez papieża Jana XXIII, zakończony 8 grudnia 1965 przez papieża Pawła VI.
Sobór został zwołany z inicjatywy Jana XXIII w celu uwspółcześnienia (aggiornamento) Kościoła katolickiego. Odbyło się siedem sesji soborowych - Jan XXIII przewodniczył pierwszej, zaś jego następca papież Paweł VI sześciu kolejnym. W obradach soboru uczestniczyło 3058 ojców soborowych oraz grono ekspertów. Przysłuchiwali im się także audytorzy i obserwatorzy delegowani przez chrześcijańskie wspólnoty niekatolickie.
Sobór Watykański II zapoczątkował reformę Kościoła katolickiego poprzez otwarcie go na dialog z innymi wyznaniami (dialog ekumeniczny) i reformę liturgii (wprowadzenia do niej języków ojczystych zamiast łaciny). Podczas trwania Soboru papież Paweł VI nawiązał bliskie stosunki z patriarchą Konstantynopola Atenagorasem. 5 grudnia 1965 zostały odwołane ekskomuniki, którymi w 1054 obłożyli się nawzajem dostojnicy Kościoła rzymskiego i konstantynopolitańskiego.
Co ciekawe, dokumenty soborowe Soboru Watykańskiego II po raz pierwszy w historii Kościoła spisane zostały bez użycia formuły anathema sit ("niech będzie wyklęty").
[edytuj] Dokumenty Soboru Watykańskiego II
- Konstytucje:
- Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum concilium
- Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium
- Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei verbum
- Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes
- Dekrety:
- Dekret o środkach społecznego przekazywania myśli Inter mirifica
- Dekret o Kościołach wschodnich katolickich Orientalium ecclesiarum
- Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio
- Dekret o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele Christus dominus
- Dekret o przystosowanej odnowie życia zakonnego Perfectae caritatis
- Dekret o formacji kapłańskiej Optatam Totius
- Dekret o apostolstwie świeckich Apostolicam actuositatem
- Dekret o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes divinitus
- Dekret o posłudze i życiu kapłanów Presbyterorum ordinis
- Deklaracje:
- Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis
- Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich Nostra aetate
- Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae
[edytuj] Oceny
Sobór watykański II stał się bodaj najważniejszym wydarzeniem w dziejach chrześcijaństwa XX wieku. Kościół katolicki uległ w jego wyniku tak poważnym przemianom, że zwykło się przeciwstawiać sobie kościół "przedsoborowy" i "posoborowy". Jednakże należy pamiętać, że perspektywa, z której dziś (2006) patrzymy na sobór i jego skutki, jest jeszcze zbyt krótka. 41 lat to zaledwie dwa pokolenia - zbyt mało, by zidentyfikować skutki, wykryć związki przyczynowe i ferować jednoznaczne oceny.
Tym niemniej już nawet podczas soboru wielu teologów, myślicieli, publicystów i polityków dawało wyraz swojemu stanowisku na temat koncepcji przyjętych przez sobór. Kwestia pozostaje żywa do dziś, co, nawiasem mówiąc, świadczy o jej wadze. Oceny soboru wahają się od entuzjastycznych do totalnie krytycznych.
Zwolennicy zmian posoborowych podkreślali, że oznaczają one pozbycie się przez kościół katolicki sztucznej, formalnej bariery odgradzającej go od współczesnego świata. Zmiany te oceniono jako koniec epoki kontrreformacji - zerwanie z mentalnością oblężonej twierdzy.
Krytyka soboru następowała z dwóch punktów widzenia, które można umownie określić jako konserwatywny i modernistyczny.
Krytycy konserwatywni zarzucali soborowi nieuzasadnione porzucenie wielu dotychczasowych koncepcji, które sprawdziły się w życiu kościoła do tej pory, a które składały się na całokształt jego pozycji w świecie. Dotyczyło to wielu aspektów: stosunku do ekumenizmu, liturgii, pozycji i organizacji kościołów partykularnych, pozycji kościoła w świecie. W konstytucjach soborowych dopatrywano się herezji modernizmu, jak również złamania wielu ustanowionych wcześniej zakazów. Zmiany w liturgii określano jako jej protestantyzację. Generalnie krytyka z tej strony sprowadza się do zarzutu, że zmiany dokonane przez sobór nie były konieczne, ponieważ należało się trzymać zasad dotychczasowych, ewentualnie, że zmiany szły zbyt daleko.
Krytycy modernistyczni zarzucali soborowi rzecz dokładnie odwrotną - że soborowe zmiany w kościele były zbyt małe i że nie dotknęły istoty kościoła jako instytucji. Podnoszono zwłaszcza, że kościół katolicki pozostał instytucją niedemokratyczną, zbyt mało zależną od wiernych, i że zbyt mało angażuje się w przemiany społeczne po stronie biednych i upośledzonych.
Wspólną cechą krytyki z obu stron jest to, że Sobór Watykański II obarczają odpowiedzialnością za niepowodzenia w misji ewangelizacji w postaci narastającego ateizmu.
