Przeglądarka internetowa
Z Wikipedii
Przeglądarka internetowa – program komputerowy, który służy do pobierania i wyświetlania dokumentów HTML/XHTML/XML z serwerów internetowych, a także plików multimedialnych (czasem z pomocą różnych wtyczek). Najpopularniejszymi przeglądarkami są: Internet Explorer, Firefox, Mozilla Suite, Opera, Konqueror oraz Safari.
Spis treści |
[edytuj] Cechy nowoczesnych przeglądarek
Przeglądarki internetowe komunikują się z serwerem za pomocą protokołu HTTP, aczkolwiek w obsłudze są również inne, np. FTP, HTTPS, Gopher. Często z przeglądarką dostarczane są komponenty, które umożliwiają korzystanie z serwerów grup dyskusyjnych (protokół NNTP) i e-mail (protokoły POP3, IMAP i SMTP).
Trwająca na rynku wojna przeglądarek powoduje, że oprogramowanie do przeglądania stron cały czas ewoluuje w stronę ergonomiki, użyteczności i wygody. Nowoczesne przeglądarki spełniają szereg wymagań - za dobry poziom uznawana jest obsługa następujących technologii:
- HTTP i HTTPS
- HTML, XML i XHTML
- grafika w formatach: GIF, JPEG, PNG z obsługą półprzezroczystości oraz SVG
- CSS
- JavaScript (w tym DHTML)
- DOM
- ciasteczka (cookies)
- Adobe Flash
- aplety Java
Oprócz tego, rozwijane są następujące funkcje ułatwiające przeglądanie stron:
- zakładki
- menedżery pobierania plików
- przechowywanie plików w pamięci podręcznej (cache)
- obsługa wtyczek (rozszerzeń) i skórek, dostosowalność interfejsu
- przeglądanie w kartach
- zapamiętywanie haseł
- gesty myszy i skróty klawiaturowe
- blokowanie wyskakujących okienek
- filtry reklam
- wbudowane programy do obsługi poczty e-mail oraz czytniki RSS i Atom
- wbudowany klient BitTorrent
[edytuj] Historia przeglądarek internetowych
Większość osób sądzi, że pierwszą przeglądarką internetową był NCSA Mosaic, a niektórzy byliby skłonni przypisać pierwszeństwo Netscape'owi. Mało kto jednak wie, że norweska Opera ukazała się wcześniej niż Netscape i Internet Explorer. Oto lista "kamieni milowych" na przestrzeni ostatniej dekady.
- WorldWideWeb. Pierwsza przeglądarka Tima Bernersa-Lee, twórcy WWW, przygotowana w grudniu 1990 roku dla platformy NextStep. Program został rozesłany do grupy osób w instytucie CERN w marcu 1991 roku.
- libwww. Tim Berners-Lee i student z CERN, Szwajcar Jean-Francois Groff, przepisali WorldWideWeb w języku C i w 1992 roku przedstawili przeglądarkę libwww. Groff założył później pierwszą firmę zajmującą się projektowaniem stron - InfoDesign.ch.
- Line-Mode Browser. Nicola Pellow, student matematyki pracujący w CERN napisał przeglądarkę "liniową", mogącą pracować na dowolnym urządzeniu. W 1991 roku Pellow i zespół innych programistów przenieśli Line-Mode Browser do różnych środowisk, Unix i DOS, dzięki czemu wiele osób uzyskało dostęp do WWW (wówczas książki telefonicznej CERN-u).
- Erwise. Grupa studentów z politechniki w Helsinkach napisała dość zaawansowaną przeglądarkę internetową, prezentując ją w kwietniu 1992 roku. Nazwa jest żartem językowym - wydział uczelni nosił akronim OTH, zaś Erwise jest jej dopełnieniem do wyrazu Otherwise. Program nie był już później rozwijany.
- ViolaWWW. Dzieło Pen Wei, studenta University of California w Berkeley, zaprojektowane dla systemu Unix w maju 1992 roku. Przeglądarka została zbudowana w języku Viola, utworzonym przez Pen Wei dla środowiska uniksowego i potrafiła m.in. wyświetlać grafikę.
- Midas. Trzecia przeglądarka uniksowa, opracowana latem 1992 roku przez Tony'ego Johnsona. Służyła do dystrybucji informacji wśród kolegów-fizyków.
- Samba. Pierwsza przeglądarka dla Macintosha, rozpoczęta przez Roberta Cailliau i podjęta przez Nicolę Pellowa, ukończona pod koniec 1992 roku.
- Mosaic. Pierwsza "prawdziwa" przeglądarka, której autorami byli Marc Andreessen i Eric Bina z NCSA. Pierwsza wersja Mozaiki została opracowana dla X Window System dla środowisk uniksowych w lutym 1993 roku. Wersję dla Macintosha wypuścił kilka miesięcy później Aleks Totić. Mosaic interpretował grafikę, dźwięk, klipy wideo, formularze, zawierał zakładki i plik historii. Początkowo program miał status niekomercyjny, ale w sierpniu 1994 roku NCSA przekazał prawa do komercyjnej dystrybucji firmie Spyglass, znanej później ze swoich walidatorów. Spyglass udostępniał potem technologię innym firmom i Mosaic stał się m.in. pierwowzorem Internet Explorera. Program został zamknięty w styczniu 1997 roku.
- Arena. Dave Raggett, pracownik angielskiego oddziału Hewlett-Packarda, napisał w 1993 roku przeglądarkę Arena, potrafiącą m.in. wyświetlać tabele i grafiki.
- Lynx. Wywodzi się z University of Kansas, gdzie jako przeglądarka hipertekstowa służyła do dystrybucji informacji w uczelnianym kampusie Student Lou Montulli dodał internetowy interfejs i w marcu 1993 roku zaprezentował przeglądarkę internetową Lynx 2.0. Lynx stał się ulubionym programem w tekstowych terminalach i jest rozwijany do dzisiaj.
- Cello. Autorem jest Tom Bruce, współzałożyciel Legal Information Institute, który w 1993 roku opracował Cello z myślą o potrzebach środowiska prawniczego, posługującego się w większości komputerami z systemem operacyjnym Microsoftu.
- Opera. Norweska przeglądarka, która powstała w 1994 roku, przed Netscapem i Internet Explorerem. Jej autorami byli pracownicy zespołu badawczego z firmy telekomunikacyjnej Telenor w Oslo. W 1995 roku Jon Stephenson von Tetzchner i Geir Ivarsoy opuścili Telenor i założyli Opera Software. Komercyjna wersja Opera 2 pojawiła się w lecie 1996, natomiast pod koniec 2000 roku program w wersji 5 został udostępniony jako freeware (adware). Począwszy od wersji 8.50 program jest pozbawiony wszelkich reklam.
- Internet In A Box. Pakiet zaprezentowany w styczniu 1994 przez O'Reilly and Associates - zawierał szereg aplikacji dających wszechstronny dostęp do Internetu. Wprawdzie dystrybuował przeglądarki innych firm, ale połączenie rozmaitych aplikacji było w nim właśnie tą przełomową wartością dodaną.
- Navipress. W lutym 1994 Navisoft opracował tę przeglądarkę dla komputerów PC i Macintosh. Była to pierwsza od czasu WorldWideWeb przeglądarka zawierająca od razu edytor HTML. Navipress był potem rozwijany jako AOLPress i jest dostępny do dzisiaj, choć w 1997 roku zaprzestano prac rozwojowych, gdy Microsoft udostępnił AOL Internet Explorera.
- Netscape Navigator. Powstała w 1994 roku w firmie Netscape Communications Corporation jako pierwsza komercyjna przeglądarka na rynku. Początkowo była oparta na kodzie źródłowym NCSA Mosaic. 31 marca 1998 roku kod źródłowy Netscape został upubliczniony, co zapoczątkowało rozwój Mozilli Suite, na podstawie której powstały wersje Netscape'a 6 i 7. Wersja 8 bazuje na kodzie przeglądarki Mozilla Firefox.
- Internet Explorer. Została udostępniona 23 sierpnia 1995 roku wraz z Windows 95. Po roku program miał już 1/3 rynku, zaś po kolejnych trzech latach stał się liderem. Obecnie powoli traci na popularności, cały czas jest jednak najpopularniejszą przeglądarką, w Polsce ma obecnie ok. 75 proc. rynku.
- Mozilla Suite. Początkowo Mozilla była nazwą kodową przeglądarki Netscape Navigator oraz maskotką tego pakietu. 31 marca 1998 roku firma Netscape Communications Corporation upubliczniła kod źródłowy swojej przeglądarki, co dało początek przeglądarce Mozilla Suite. Początkowo miała ona jedynie służyć jako platforma testowa nowych rozwiązań oraz baza, na podstawie której miał powstawać przeznaczony dla użytkownika końcowego Netscape Navigator. W praktyce obie te przeglądarki były tak samo przyjazne użytkownikowi. Po podjęciu przez AOL decyzji o zaprzestaniu rozwoju Netscape'a i powołaniu Fundacji Mozilla grupą docelową dla twórców tej przeglądarki stali się zwykli użytkownicy, co zaowocowało m.in. rozwojem przeglądarki Firefox oraz projektów z nią pokrewnych. Obecnie Firefox jest drugą pod względem popularności przeglądarką.
Źródło: livinginternet.com
Udział przeglądarek w rynku i jego zmiany na przestrzeni lat przedstawia poniższy wykres:
W Polsce obecny podział rynku przeglądarek różni się od tego na wykresie. W szczególności Opera (Presto) ma dużo większą popularność niż Safari oraz ogólny udział Internet Explorera jest mniejszy w stosunku do innych przeglądarek.
[edytuj] Wybrane przeglądarki internetowe
|
|
|
|
|
|
|
|
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Lista przeglądarek internetowych.
[edytuj] Rozwijane przeglądarki internetowe
- Internet Explorer
- Opera
- Przeglądarki oparte na silniku Gecko
- Firefox (dawniej Mozilla Firebird, Phoenix)
- Flock
- SeaMonkey (dawniej Mozilla Suite)
- Netscape
- Kazehakase
- Epiphany
- Galeon
- Camino
- Beonex Communicator
- K-Meleon
- Konqueror
- Dillo
- iCab
- Amaya
- ABrowse
- NetPositive
- Voyager
[edytuj] Tekstowe przeglądarki internetowe
[edytuj] Przeglądarki nierozwijane dalej
[edytuj] Porównanie wybranych przeglądarek
-
Zobacz więcej w osobnym artykule: Porównanie przeglądarek internetowych.
- Zobacz też: Acid2.
| Windows | Mac OS X | Mac OS 9 | Linux | BSD | Unix | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Amaya |  |
|
|
|
|
|
| Camino | |
|
|
|
|
|
| Epiphany | |
|
|
|
|
|
| Galeon | |
|
|
|
|
|
| Internet Explorer | |
|
|
|
|
Porzucona |
| Links | |
|
|
|
|
|
| Lynx | |
|
|
|
|
|
| K-Meleon | |
|
|
|
|
|
| Konqueror | |
|
|
|
|
|
| Mozilla | |
|
Porzucona | |
|
|
| Firefox | |
|
|
|
|
|
| Netscape | |
|
Porzucona | |
|
|
| Opera | |
|
Porzucona | |
|
|
| Safari | |
|
|
|
|
|
| Windows | Mac OS X | Mac OS 9 | Linux | BSD | Unix |
[edytuj] Silniki przeglądarek
Termin „silnik przeglądarki internetowej” stał się szczególnie popularny z chwilą opublikowania przez Mozilla Foundation silnika Gecko jako komponentu, dostępnego niezależnie od przeglądarki.
Silnik przeglądarki internetowej jest oprogramowaniem odpowiadającym za przetwarzanie zawartości stron internetowych (kod HTML, XHTML, grafika, skrypty) oraz ich elementów formatujących (arkusze CSS i XSL), a następnie renderowanie rezultatu. Najpopularniejszym silnikiem, ze względu na procent internautów korzystających z używającej go przeglądarki, jest Trident dla Internet Explorera. Powszechnie znana jest jego niedoskonałość w obsłudze technologii takich jak CSS czy PNG, zbyt duża tolerancja błędów w kodzie czy powolne renderowanie stron.
Poszczególne silniki renderujące różnią się od siebie, co może to doprowadzić do sytuacji, w której jedna strona wygląda inaczej w różnych przeglądarkach.
[edytuj] Silniki historyczne
- Elektra - używany przez Operę w wersji 4-6
- Mariner - używany przez Netscape Navigator 5
