Pokój utrechcki 1713
Z Wikipedii
Pokój zawarty w Utrechcie (Holandia) 11 kwietnia 1713 roku kończył hiszpańską wojnę sukcesyjną. Bezpośrednim powodem podpisania pokoju była śmierć cesarza Józefa I (17 kwietnia 1711) i objęcie tronu wiedeńskiego przez Karola - pretendenta do korony Hiszpanii. Pozostałe kraje koalicji antyburbońskiej zaczęły się obawiać odrodzeniem potęgi Habsburgów z czasów Karola V.
Uczestnikami kongresu były: Wielka Brytania wraz z Księstwem Hanoweru, Holandia, Francja, Hiszpania, Bawaria, Prusy i Sabaudia oraz inni, pomniejsi uczestnicy koalicji.
Postanowienia
- Filip V d'Anjou (wnuk Ludwika XIV) objął tron Hiszpanii wraz koloniami, zrzekając się jednocześnie praw do tronu Francji,
- Ludwik XIV zrzekł się praw dynastycznych do Hiszpanii (obawa przed połączeniem tronów Madrytu i Paryża),
- Ludwik XIV uznał Annę Stuart i protestancką linię domu hanowerskiego za prawowitych dziedziców korony brytyjskiej,
- elektor Bawarii Maksymilian II Emanuel odzyskał swe władztwo w Niemczech,
- biskup Kolonii odzyskał władzę nad swym miastem jako "wolne miasto Rzeszy",
- Portugalia zyskała na drobnych korektach kilka terytoriów na granicy z Hiszpanią,
- Prusy uzyskały mały skrawek terytorium nad Renem, graniczący z Holandią,
- Księstwo Sabaudii przejęło Sycylię wraz ze statusem królestwa,
- Republika Zjednoczonych Prowincji otrzymała prawo utrzymywania wojsk w twierdzach Niderlandów Południowych (wobec wcześniejszych najazdów francuskich np. z 1672) i koncesje handlowe,
- Wielka Brytania uzyskała od Hiszpanii Minorkę (do 1783) i Gibraltar, a od Francji Nową Szkocję i wybrzeża Zatoki Hudsona w Ameryce Północnej oraz Nową Fundlandię. Poza tym także koncesje handlowe oraz asiento (zyskowny handel murzynami z Afryki) na 10 lat.
Rok później na mocy pokoju w Rastatt, w południowo-zachodnich Niemczech, cesarz Karol VI uzyskał od wycieńczonej wojną Francji i Hiszpanii:
- wyspę Sardynię.
- Królestwo Neapolu (południe Włoch),
- Mediolan (Lombardia),
- Niderlandy południowe (dzisiejsza Belgia),
- porty toskańskie.
W wyniku wojny o Włochy (wojna Hiszpanii z koalicją angielsko-francusko-austriacką) Sabaudia wymieniała się z Austrią w 1720 - biorąc Sardynię w zamian za Sycylię. Władcy Sabaudii przyjęli jednocześnie tytuł Królów Sardynii.
