National Geographic
Z Wikipedii
National Geographic Society - towarzystwo geograficzne założone 27 stycznia 1888 roku w Stanach Zjednoczonych. Organizacja typu non-profit.
Towarzystwo zostało założone przez 33 członków zainteresowanych "zorganizowaniem towarzystwa dla poszerzania i upowszechniania wiedzy geograficznej". Dyskusja nad formą towarzystwa rozpoczęła się dwa tygodnie wcześniej, 13 stycznia. Pierwszym prezesem został Gardiner Greene Hubbard, natomiast wkrótce potem zastąpił go w tej roli jego zięć, Alexander Graham Bell.
Celem jest zaprezentowanie szerokiej publiczności ogólnej wiedzy o geografii i świecie. W tym celu towarzystwo sponsoruje badania i publikuje miesięcznik National Geographic, który pojawił na rynku pod koniec 1888 roku, a który jest wydawany w wielu wersjach językowych, także w Polsce.
Spis treści |
[edytuj] Czasopismo National Geographic
The National Geographic Magazine, potem skrócony do National Geographic, jest jednym z najbardziej znanych na świecie czasopism amerykańskich. Ukazuje się 12 razy w roku, niekiedy pojawiają się także numery specjalne. Jego charakterystyczną cechą jest żółta obwódka i twardy, "książkowy" grzbiet. Oprócz artykułów o krajobrazach, historii czy kulturze rozmaitych miejsc na Ziemi, magazyn publikuje doskonałej jakości fotografie i jest uważany za jedno z prekursorskich czasopism w dziedzinie foto-dziennikarstwa. Jeszcze w latach 20. XX wieku magazyn publikował kolorowe fotografie, w owym czasie bardzo rzadkie.
Najsławniejszym zdjęciem była "Afgańska dziewczyna" - zrobiona w latach 80. fotografia afgańskiej uciekinierki z oczami o przenikliwym spojrzeniu. Po poszukiwaniach została ona w 2002 roku zidentyfikowana jak Sharbat Gula z plemienia Pasztunów. Jej historia ukazała się w marcu 2003 roku na łamach miesięcznika, a także jako film dokumentalny pokazany w kanale telewizyjnym towarzystwa.
Magazyn jest też znany z częstego publikowania bardzo dokładnych map regionów, które opisuje w artykułach. Archiwa map były niejednokrotnie wykorzystywane przez rząd amerykański, gdy sam nie miał dostępu do dokładniejszych map we własnych zasobach.
Dopiero w 1960 roku zaczęto publikować zdjęcia na okładce - poprzednio okładka zawierała wyłącznie tekst (p. ilustracja).
Od 1995 roku National Geographic zaczął się ukazywać w lokalnych wersjach językowych, pierwszą była japońska. Obecnie magazyn jest wydawany regularnie w 30 różnych wersjach na całym świecie, w tym: angielskiej (na cały glob), chińskiej, chorwackiej, czeskiej, duńskiej, holenderskiej, fińskiej, francuskiej, niemieckiej, greckiej, hebrajskiej, węgierskiej, indonezyjskiej, włoskiej, japońskiej, koreańskiej, norweskiej, polskiej, portugalskiej, rumuńskiej, rosyjskiej, hiszpańskiej, szwedzkiej, i tureckiej, a od listopada 2005 także w bułgarskiej.
Pierwszy numer polskiej wersji magazynu ukazał się w pażdzierniku 1999 roku, a poprzedził go "Numer specjalny", zapowiadający ukazywanie się polskiej edycji National Geographic. Polskim wydawcą na zasadzie licencji jest Gruner + Jahr Polska. Redaktorem naczelnym National Geographic Polska jest Marcin Jamkowski, zastąpił on Dariusza Raczko. Średni nakład magazynu to 143 tys. egzemplarzy, średnia sprzedaż - 99 tys. (według danych ZKDP za 2004 r.)
[edytuj] Inne publikacje
W latach 1919-1975 był publikowany tygodniowy National Geographic School Bulletin, czasopismo podobne do National Geographic, ale skierowane do młodzieży szkolnej. Zostało ono zastąpione przez National Geographic World. W 1984 roku, towarzystwo utworzyło National Geographic Traveller (od 2005 roku ukazujące się po polsku jako dwumiesięcznik), w 1999 roku National Geographic Adventure Magazine a w 2001 National Geographic Kids (okazjonalnie wydawane po polsku).
Wydawane też są mapy, atlasy geograficzne i liczne książki, w tym seria poświęcona technikom fotograficznym.
[edytuj] Telewizja
National Geographic Society wykorzystuje także telewizję jako wygodne medium docierania do domów milionów użytkowników na całym świecie. Początkowo były to serie dokumentalne (nadawane m.in. w II Programie Telewizji Polskiej), ale w latach 90. pojawił się także własny kanał National Geographic Channel, który jest rozpowszechniany w sieciach telewizji kablowej i w telewizji satelitarnej, także w Polsce.
[edytuj] Wsparcie dla projektów badawczych
Towarzystwo sponsorowało w całości lub częściowo wiele wypraw i projektów badawczych.,, m.in.:
- Robert Peary i Matthew Henson - wyprawa na Biegun Północny
- Hiram Bingham - wykopaliska w Machu Picchu
- Richard E. Byrd - lot nad Biegunem Południowym
- Jacques-Yves Cousteau - badania podmorskie
- Louis i Mary Leakey - odkrycie człekopodobnego Zinantropusa sprzed 1,75 mln lat
- Jane Goodall - szympansy
- Dian Fossey - goryle górskie
- George Bass - podmorska archeologia
- Robert Ballard - odkrycie wraku Titanica
- Paul Sereno - dinozaury
- Lee Berger - najstarsze ślady ludzkich stóp
- ? odkrycie kopalnych, upierzonych dinozaurów w Chinach
- Ian Baker odkrycie ukrytego wodospadu Tsangpo Gorge w Tybecie
- Gustavus McLeod - pierwszy lot na Biegun Północny w samolocie z otwartym kokpitem
Towarzystwo sponsoruje też projekty o charakterze społecznym, m.in. mającą siedzibę w Kabulu organizację wspierającą niezależne afgańskie media.
