Muzyka w Krakowie

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Muzyka w Krakowie

Średniowiecze

Chorał gregoriański był wykonywany na Wawelu już w XI wieku. Wkrótce muzykę liturgiczną wykonywano w ważniejszych kościołach. W 1385 roku kościół Dominikanów posiadał organy (prawdopodobnie, pierwsze organy gdzieś indziej wcześniej wybudowano). W XII wieku na dworze królewskim wykonywano pieśni rycerskie. Wielu władców Polski posiadało swój zespół śpiewaków, np. Władysław Jagiełło (posiadał trzy grupy: pierwsza – trębacze, druga – gęślarze, harfiści, lutniści oraz trzecia – śpiewacy i muzycy. W Akademii Krakowskiej od 1406 roku do XVII wieku wykładano teorię muzyki (należała do "siedmiu sztuk wyzwolonych"). Działali także muzycy miejscy, którzy w XIV wieku stworzyli kapelę, zrzeszone później w cechach.

Renesans

W tej epoce następuje bardzo duży rozwój muzyki, lecz wskutek kataklizmów, wojen itp. nie uchował się cały dobytek muzyki renesansowej Krakowa. Wiadomo, że studiowano dzieła wybitnych artystów zagranicznych. W 1543 roku powstała z inicjatywy Zygmunta I Starego kapela roratystów (składająca się z 9 duchownych, śpiewająca wielogłosową muzykę a cappella). Muzyka cieszyła się coraz większą sławą na dworach magnackich. W tym okresie powstały także wydawnictwa drukujące teksty muzyczne.

Barok

Nastąpił spadek rozwoju muzyki w Krakowie – związany był z przeniesieniem w 1596 roku stolicy do Warszawy, jedynie muzyka kościelna się dobrze rozwijała. Na Wawelu działa dalej kapela roratystów, a na jej wzór stworzono w 1619 roku kapelę katedralną przy kościele św. Stanisława, która szybko zyskała sławę. Rywalizowała z nią kapela klasztorna jezuitów. Coraz częściej tworzono kapele kościelne, a także rozwijało się budownictwo organów.

Oświecenie

Muzyka ograniczała się tylko do muzyki kościelnej. Na Wawelu grano pierwsze publiczne koncerty (była to inicjatywna proboszcza W. Siarakowskiego). W 1787 roku powstał pierwszy krakowski teatr, w którym grywano także opery. Pod koniec oświecenia powstały pierwsze księgarnie muzyczne.

Okres 1815-1914

Dobry wpływ na muzykę Krakowa miało powstanie Rzeczypospolitej Krakowskiej. Bardzo duży rozwój miała w tym czasie opera. W 1817 roku powstało Towarzystwo Przyjaciół Muzyki, które organizowało regularne koncerty. Powstała także orkiestra milicji wojskowej. Założono pierwsze szkoły niekościelne uczące muzyki. W 1850 roku, z powodu pożaru Krakowa praktycznie przestano interesować się muzyką. Od 1966 roku nastąpił rozwój opery. W 1876 roku powstaje Towarzystwo Muzyczne w Krakowie, które odegrało w ciągu 25 lat 250 koncertów – istniała amatorska symfonia i odnowiono chór męski. Towarzystwo w 1888 roku dostało status Konserwatorium. W 1908 roku powstał Instytut Muzyczny. Założono pierwsze w Polsce Seminarium Teorii i Historii Muzyki. Jest to także okres krakowskich mistrzów budownictwa instrumentów.

Okres I wojny światowej i międzywojenny (1914-1939)

W trakcie I wojny światowej powstało Towarzystwo Operowe – przez 8 lat swego istnienia przedstawiło 400 przedstawień operowych. Po ośmioletniej przerwie (w 1931 roku) Towarzystwo Operowe zaczęło działać na nowo. Wysoki poziom muzyczny reprezentowały także chóry, m.in.:

Towarzystwa Oratoryjnego
Towarzystwa Muzycznego
uczniowie Konserwatorium
męski chór Echo
chór Cecyliański

Najważniejszym zespołem instrumentalnym był Związek Zawodowy Muzyków Polskich. W 1929 roku powstaje nowa Szkoła Muzyczna im. W. Żeleńskiego. Od 1936 roku w czasie Dni Krakowa odbywały się Festiwale Wawelskie Muzyki Polskiej. W 1938 roku zorganizowano bardzo ważny pod względem poznawczym II Wszechpolski Kongres Muzyki Religijnej. W 1927 roku powstaje pierwsza rozgłośnia radiowa. Rozwinęła się także krakowska muzykologia, pod kierunkiem Jachmeckiego, który prowadził także w krakowskim radiu dział muzyczny.

II wojna światowa

W czasie II wojny światowej zlikwidowano szkoły muzyczne. Zamarło życie muzyczne – jedynie w niemieckiej Filharmonii Generalnego Gubernatorstwa mogli występować Polacy. Zabroniono odgrywać Chopina. W prywatnych domach słuchano kameralnej muzyki koncertowej lub solowej.

Okres po II wojnie światowej

Duży wpływ na muzykę Krakowa miał upadek powstania warszawskiego – wielu muzyków przeprowadziło się do Krakowa. Pierwszy koncert odbył się w Filharmonii Krakowiskiej 3 lutego 1945 roku. Powstała Orkiestra i Chór Polskiego Radia, która reprezentowała wysoki poziom artystyczny. Ważniejsze krakowskie zespoły wokalne i wokalno-instrumentalne:

MW-2
Fiori Musicali
Capella Cracoviensis

W roku 1954 założono Towarzystwo Przyjaciół Opery i Towarzystwo Przyjaciół Teatru Muzycznego, chcąc reaktywować Operę i Operetkę. Oba te zespoły połączono i w 1958 r. powstał Miejski Teatr Muzyczny. Muzyki w Krakowie uczy 21 placówek kształcenia muzycznego. Prowadzone są także lekcje gry na organach. Założono także Instytut Muzykologii UJ. Powstało wiele nowych chórów, które osiągnęły prestiżowe nagrody na arenie międzynarodowej. Należą do nich m.in. chóry: