Ludwik Michał Pac
Z Wikipedii
Ludwik Michał Pac, herbu Gozdawa (ur. prawdopodobnie 19 maja 1778 w Strasburgu we Francji - zm. 6 sierpnia 1835 w Smyrnie w Turcji), polski generał, członek Rządu Tymczasowego w czasie powstania listopadowego.
Był synem Michała Paca i Ludwiki z Tyzenhauzów. W dzieciństwie pobierał nauki w szkołach we Francji i Anglii, studiował też na uniwersytecie w Wilnie. W 1797 otrzymał pokaźny spadek po dalekim krewnym, gen. Józefie Pacu. Odziedziczony majątek, oprócz dóbr znajdujących się w zaborze rosyjskim, obejmował także wsie Dowspuda, Raczki i Mazurki na Suwalszczyźnie w zaborze pruskim.
Uczestniczył w wojnach napoleońskich - za swe zasługi dostał komandorię Legii Honorowej, Krzyż Komandorski Virtuti Militari, order św. Stanisława z wielką wstęgą i bawarski krzyż wojskowy. Po amnestii 1815 wrócił na Suwalszczyznę, gdzie w swoich majątkach wprowadził wiele bardzo nowoczesnych na owe czasy metod produkcji rolnej, wzorowanych m.in. na obserwacjach poczynionych przezeń w Anglii. Sprowadził z Niemiec, Szkocji i Anglii liczne rodziny farmerskie i rzemieślnicze. Zamieszkali oni w Dowspudzie oraz we wsiach Szkocja, Linton, New York (dziś: Pruska Wielka), Bromfield (Józefowo), Longwood (Ludwinowo) i Berwick (Korytki). Farmerzy ci przekonali miejscowych chłopów m.in. do odejścia od archaicznego systemu trójpolówki na korzyść płodozmianu, upowszechnili uprawę ziemniaków i przechowywania ich w kopcach oraz hodowlę koni i owiec.
W latach 1820-27 zbudował w Dowspudzie reprezentacyjny pałac w stylu angielskiego neogotyku, zaprojektowany na jego zamówienie przez Piotra Bosia i zrealizowany pod kierunkiem Henryka Marconiego. Pałac ten, niesłychanie wystawny i kosztowny, dowodził bogactwa fundatora i przeszedł do skarbnicy polskich powiedzonek w postaci: Wart Pac pałaca, a pałac Paca.
Po powstaniu listopadowym, które wsparł finansowo oraz w którym wziął czynny udział (w bitwie pod Ostrołęką 26 maja 1831, ranny w rękę i w pierś) - wyemigrował. Wyjechał do Francji, potem do Anglii, Włoch, Grecji i Turcji, gdzie zmarł w 1835.