Honorowy Obywatel Miasta Gdańska
Z Wikipedii
Tytuł Honorowego Obywatela Miasta Gdańska nadają władze miasta (najczęściej Rada Miasta) osobom, które szczególne dla niego się zasłużyły, niezależnie od miejsca ich zamieszkania.
Pierwszą osobą uhonorowaną tym tytułem (potwierdzoną w źródłach historycznych) był w 1832 dr Wilhelm Baum. Podstawą jego nadania była pruska ustawa o samorządzie miast z 1831 (obowiązywała w Gdańsku do 1920). Wprowadziła ona pojęcie "honorowego obywatela". Organem uprawnionym do nadania tytułu była Rada Miasta.
W okresie Wolnego Miasta mimo braku odpowiedniej ustawy Senat Wolnego Miasta nadawał tytuł w nawiązaniu do starej pruskiej tradycji. W 1943 Hermannowi Goeringowi wyróżnienie przyznał Zarząd Miasta. Po II wojnie światowej tytuł przyznawała Rada Miasta wydając zwykłą uchwałę. Również w tym czasie nie było żadnych przepisów regulujących tę kwestię.
W 1993 Rada Miasta Gdańska przyjęła uchwałę regulującą zasady przyznawania Honorowego Obywatelstwa Miasta Gdańska. Do uchwały załączony został szczegółowy regulamin, który mówi, że Rada Miasta podejmuje odpowiednią decyzję, a tytuł przyznawany jest w trakcie uroczystej sesji (przeważnie w Dworze Artusa).
Uchwała nie reguluje, czy tytuł można odebrać, jednak wśród znawców historii i prawa panuje pogląd, że uchwała traci moc w chwili śmierci utytułowanej osoby. Tytuł także nie jest dziedziczny.
Z tytułem nie wiąże się żadne zobowiązanie finansowe miasta wobec wyróżnionego. Honorowy Obywatel otrzymywał ozdobny dyplom oraz na jego cześć wydawano bankiet. Wręczenie dyplomu odbywało się zazwyczaj w Gdańsku oraz kilkakrotnie w Berlinie. Od 1993 wyróżniony otrzymuje także na pamiątkę replikę krzesła w stylu gdańskim, prawo do bezpłatnych przejazdów komunikacją miejską oraz pochówku w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Komunalnym.
Do chwili obecnej (marzec 2005) tytuł nadano 54 razy, w tym trzy razy zbiorowo (Obrońcom Westerplatte, Obrońcom Poczty Polskiej oraz działaczom NSZZ Solidarność). Tytuł przyznany w 2003 bokserowi Zygmuntowi Chychle do dnia dzisiejszego nie został przez nominata odebrany.
Spis treści |
[edytuj] Honorowi obywatele Miasta Gdańska
Według daty przyznania honorowego obywatelstwa. W nawiasie data uhonorowania tytułem.
[edytuj] Okres panowania Pruskiego 1814-1918
Wilhelm Baum (1832), Johann Karl Rothe (1841), Jakob Friedrich Rüchel-Kleist (1842), Paul W. Wundsch (1847), Adolf Heinrich von Grabow (1849), ks. Stanisław Kostka Rosołkiewicz (1849), Emil Friedrich Götz (1849), Otto Theodor Manteuffel (1853), Friedrich Wilhelm Clausewitz (1856), Robert Ludwig Blumenthal (1863), Matthias Gotthilf Löschin (1865), Eduard Friedrich Wiebe (1885), Karl Adolf Ernsthausen (1888), Leopold von Winter (1890), Julius Albert Licht (1893), Leo Caprivi (1894), Heinrich Rickert (1895), Otto Steffens (1896), Richard Damme (1897), Georg Friedrich Abegg (1898), Gustav Heinrich Gossler (1899), Emil Berenz (1903), Paul von Beneckendorff Hindenburg (1915), August Anton Ludwig von Mackensen (1915).
[edytuj] Okres Wolnego Miasta Gdańska oraz wojny 1918-1945
Max Halbe (1925), Albert Forster (1933), Adolf Hitler (1939), Hermann Göring (1943)
[edytuj] Okres PRL 1945-1989
Bolesław Bierut (1947), Konstanty Rokossowski (1949), Paweł Batow (1965), Wiktor Kulikow (1977)
[edytuj] Okres III Rzeczypospolitej
Günter Grass (1993), Hans Lothar Fauth (1994), Gerard Labuda (1994), Ignacy Adamczewski (1994), Hans Koschnik (1994), George H. W. Bush (1997), Richard von Weizsäcker (1997), Lech Wałęsa (1997), Marian Kołodziej (1997), Ryszard Kukliński (1998), Obrońcy Westerplatte 1-7 września 1939 r. (1998), Obrońcy Poczty Polskiej w Gdańsku 1 września 1939 r. (1998), Działacze Wolnych Związków Zawodowych Wybrzeża i sygnatariusze Porozumień Sierpniowych w 1980 r. (Lech Bądkowski, Henryka Krzywonos, Jerzy Borowczak, Stefan Lewandowski, Bogdan Borusewicz, Bogdan Lis, Joanna Duda-Gwiazda, Alina Pienkowska, Bogdan Felski, Ludwik Prondzyński, Wojciech Gruszecki, Józef Przybylski, Andrzej Gwiazda, Jerzy Sikorski, Stefan Izdebski, Lech Sobieszek, Jerzy Kmiecik, Tadeusz Stanny, Zdzisław Kobyliński, Anna Walentynowicz (odmówiła przyjęcia wyróżnienia), Andrzej Kołodziej, Florian Wiśniewski uhonorowani w 2000), ks. Henryk Jankowski (2000), Margaret Thatcher (2000), Ronald Reagan (2000), Andrzej Januszajtis (2000), Zbigniew Brzeziński (2002), Jan Nowak-Jeziorański (2002), Dieter Schenk (2003), Zygmunt Chychła (2003 – do dziś tytuł nie został odebrany przez wyróżnionego), ks. Stanisław Bogdanowicz (2004).
