Brzesko

Z Wikipedii

Współrzędne: 49°58' N 020°37' E

Brzesko
Herb Brzeska
Województwo	małopolskie
Powiat	brzeski (małopolski)
Gmina  - rodzaj	Brzesko miejsko-wiejska
Prawa miejskie	1385
Burmistrz	Jan Musiał
Powierzchnia	11,73 km²
Położenie	49° 58' N 20° 37' E
Liczba mieszkańców (2004)  - liczba ludności  - gęstość	16 912 1441,8 os./km²
Strefa numeracyjna (do 2005)	14
Kod pocztowy	32-800
Tablice rejestracyjne	KBR
TERC10 (TERYT)	2121502024
Miasta partnerskie	Szazhalombatta (Węgry) Szovata (Rumunia) Langenenslingen (Niemcy)
Położenie na mapie Polski
Urząd miejski3 ul. Głowackiego 51 32-800 Brzesko tel. 14 686-31-00; faks 14 663-05-45 (e-mail)
Strona internetowa miasta

Brzesko – miasto w woj. małopolskim, w powiecie brzeskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Brzesko położone na Podgórzu Wiśnickim, nad rzeką Uszwicą. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. tarnowskiego.

Znajduje się tam znany Browar Okocim, założony przez Jana Ewangelistę Goetza w 1845 r. Przemysł metalowy, paszowy. Neobarokowy kompleks pałacowo-parkowy Goetzów z XIX w. oraz kościół pw. św. Jakuba z XIV w. Zabytkowe cmentarze: wojskowe z czasów I wojny światowej (nr 275 i 276) i brzeski cmentarz wyznania mojżeszowego z ok. trzystoma nagrobkami. W 1904 r. Brzesko nawiedził pożar, który zniszczył znaczną część zabudowy miasta.

Według danych z 31 grudnia 2004, miasto miało 16 912 mieszkańców.

Spis treści 1 Etymologia 2 Historia 2.1 Prehistoria i starożytność 2.2 Średniowiecze 2.3 Nowożytność i czasy najnowsze 3 Zabytki 3.1 Pałac Goetza 3.2 Linki zewnętrzne 3.3 Cmentarz Wojskowy w Brzesku 3.4 Cmentarz Żydowski w Brzesku 3.5 Nowy cmentarz 3.5.1 Stary cmentarz 3.5.2 Linki zewnętrzne 3.6 Pomnik św. Floriana w Brzesku 3.7 Grób Nieznanego Żołnierza 4 Kultura i Sport 5 Szkoły 6 Instytucje 7 Parki 8 Zobacz też 9 Linki zewnętrzne

[edytuj] Etymologia

Nazwa Brzeska prawdopodobnie pochodzi od słowa brzeg, brzeżek, ze względu na położenie miasta nad rzeką Uszwicą.

[edytuj] Historia

[edytuj] Prehistoria i starożytność

Prawdopodobnie najstarsze pozostałości pradziejowych myśliwych na terenie obecnego miasta Brzeska pochodzą z epoki mezolitu. Odnaleziono tutaj charakterystyczne wyroby krzemienne, służące za narzędzia pierwszym mieszkańcom tych terenów. Szybki rozwój gospodarki wpłynął na dalsze zasiedlanie, w początkach neolitu przybyły większe gromady hodowców i rolników. Pozostałości osad odnaleziono na terenie Okocimia, Poręby Spytkowskiej, Jasienia, a także bardziej na południe – Biesiadek, Lewniowej i Gosprzydowej (Gmina Gnojnik). Liczne stanowiska wczesnorolniczych kultur dostarczyły wielu odkryć archeologom – naczyń i kamiennych narzędzi. Ilość odkryć czyni Brzesko jednym z ważniejszych ośrodków cywilizacji wczesnorolniczej na ziemiach polskich. Sposób uprawy ziemi z zastosowaniem sprzężanej orki wprowadziła ludność kultury pucharów lejkowatych, która przybyła tu w późniejszych stuleciach neolitu. Przyczyniło się to do dalszego rozwoju rolnictwa i osadnictwa. Wyjałowienie ziemi przyczyniło się jednak do jego poważnego kryzysu, w epoce brązu. W II-III w. n.e. nastąpił ponowny rozwój osadnictwa. W późnej fazie okresu rzymskiego na terenie Jadownik, Okocimia i Jasienia istniały tutaj osady ludności kultury przeworskiej. Jeszcze w XIX w. znaleziono w Brzesku rzymskie monety.

Dowiedz się więcej na oficjalnej stronie miasta w dziale poświęconym jego historii: http://www.brzesko.pl/historyczny.htm

[edytuj] Średniowiecze

[edytuj] Nowożytność i czasy najnowsze

[edytuj] Zabytki

• Kościół pw. św. Jakuba Apostoła w Brzesku
• Browar Okocim
• Rynek w Brzesku

[edytuj] Pałac Goetza

Pałac Goetz'a w Brzesku - zabytkowy hol drewniany.

Pałac Goetz'a w Brzesku - palmiarnia ze szklanymi: kopułą i dachem.

Pałac Goetz'a w Brzesku - na zdjęciu część zachodnia.

Pałac Goetza - dawna siedziba Goetzów Okocimskich, właścicieli i twórców Browaru Okocim, znajdująca się w Brzesku. Później wieloletnia siedziba Liceum Ogólnokształcącego, Liceum Ekonomicznego i innych szkół. Pierwsze zajęcia szkolne w pałacu odbyły się 12 kwietnia 1945 r. Obecnie zabytkowy (w dużej części drewniany, z holem myśliwskim, gdzie na ścianach wiszą poroża jeleni, głowy dzików, łosi i innych zwierząt łownych, w tym wielu już wymarłych gatunków, oraz nie mniej znaną palmiarnią z wyjątkowym okazem groty wykonanej ze skał wulkanicznych, oraz zabytkową, prywatną kaplicą, oryginalnymi drewnianymi schodami i stylową biblioteką) gmach niszczeje, przez nikogo nie zagospodarowany.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Pałac goetza - kolekcja zdjęć, historia pałacu i jego założyciela - Jana Albina Goetza
• Opis pałacu i galeria zdjęć

[edytuj] Cmentarz Wojskowy w Brzesku

Cmentarz Wojskowy w Brzesku - część główna

Cmentarz Wojskowy w Brzesku - lewe skrzydło

Cmentarz Wojskowy w Brzesku - główne wejście

Zabytkowy cmentarz wojskowy, znajdujący się w Brzesku przy ul. Czarnowiejskiej. Pochodzi on z czasów I wojny światowej. Najważniejsze elementy to: ściana szczytowa z tablicą inskrypcyjną, zespół bramny, centralny monument oraz zbiorowa mogiła z pomnikiem z granitu.

[edytuj] Cmentarz Żydowski w Brzesku

Fragment zdewastowanego, zarośniętego cmentarza

Głowna brama cmentarza żydowskiego w Brzesku

Tablica informacyjna na bramie cmentarza żydowskiego w Brzesku

[edytuj] Nowy cmentarz

Nowy cmentarz żydowski w Brzesku - pochodzący z I poł. XIX w., położony jest przy ulicy Czarnowiejskiej (róg Czarnowiejskiej i Okulickiego). Liczy 1,5 ha powierzchni z ok. 300 nagrobkami (najstarszy z 1824 r.). Wokół cmentarza wznosi się mur (częściowo betonowy, częściowo ceglany, z żelazną bramą, na której widnieje gwiazda Dawida. Ostatni pochówek na cmentarzu odbył się w 1960 roku.

Szczególną uwagę należy poświęcić istniejącym tam ohelom – starszy mieści groby trzech rabinów z rodziny Lipszyców, nowszy (wzniesiony w latach 90-tych XX w.) kryje szczątki rodziny Templerów.

W 1947 r. na terenie cmentarza wzniesiono pomnik w formie obelisku upamiętniający 200 Żydów zamordowanych przez Niemców w 1942 r. Pomnik ustawiono na zbiorowych mogiłach pomordowanych.

Osobną część cmentarza tworzy wydzielona kwatera dla zmarłych podczas I wojny światowej żołnierzy żydowskich.

W latach 1988-1989 cmentarz został gruntownie oczyszczony i uporządkowany.

Obecnie obiekt pozostaje zamknięty.

[edytuj] Stary cmentarz

Stary cmentarz żydowski w Brzesku - założony został w XVII wieku, zlokalizowany jest przy drodze do Tarnowa, przy ul. Głowackiego. W połowie XIX wieku został on całkowicie zapełniony. Udało mu się jednak pomimo zniszczeń wojennych przetrwać II wojnę światową. Niestety – ówczesne władze uznały za stosowne wybudować na jego szczątkach garaże. Kamienny mur wokół terenu, który pozostał do dnia dzisiejszego to dawne ogrodzenie cmentarza.

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Cmentarz żydowski w Brzesku

[edytuj] Pomnik św. Floriana w Brzesku

Pomnik św. Floriana, wzniesiono w Brzesku w 1731 r. Po pożarze miasta w 1904 roku został odrestaurowany i ustawiony w 1906 r. na środku Rynku Starego Miasta (dzisiejsze ścisłe centrum). Ostatnie prace retauratorskie poczyniono kilka lat temu.

[edytuj] Grób Nieznanego Żołnierza

Grób Nieznanego Żołnierza

Grób Nieznanego Żołnierza - zbliżenie na insygnia państwowe

Grób Nieznanego Żołnierza - zbliżenie na tablicę pamiątkową

Grób Nieznanego Żołnierza znajduje się przy szosie głównej E4 przy ul. Kościuszki, nieopodal cmentarza parafialnego parafii św. Jakuba Apostoła w Brzesku, tuż obok Kościoła Ducha Św., naprzeciwko budynku Sądu Rejonowego. Tablica pamiątkowa poświęcona jest "Nieznanemu Żołnierzowi poległemu za ojczyznę 1914-1920" Przy pomniku z okazji ważnych uroczystości Państwowych palą się 2 gazowe znicze, wartę pełnią żołnierze i/lub harcerze, składane są wieńce i kwiaty, w uroczystościach uczestniczą poczty sztandarowe.

[edytuj] Kultura i Sport

• Miejski Ośrodek Kultury w Brzesku
• Starostwo Powiatowe w Brzesku [[1]]
• kino "Bałtyk"
• Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Brzesku – oficjalna strona internetowa http://www.bibliotekabrzesko.pl
• stadion Okocimskiego Klubu Sportowego
• kryta pływalnia
• korty tenisowe

[edytuj] Szkoły

• Małopolska Szkoła Wyższa w Brzesku [2]
• Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 im. Ignacego Łukasiewicza
• Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 im. Mikołaja Kopernika
• Publiczne Gimnazjum nr 1 im. Królowej Jadwigi
• Publiczne Gimnazjum nr 2 im. Janusza Korczaka
• Katolickie Gimnazjum w Brzesku
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Mikołaja Kopernika w Brzesku [3]
• Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. Bohaterów Westerplatte w Brzesku [4]

[edytuj] Instytucje

• Powiatowy Urząd Pracy w Brzesku [5]
• Zarząd Dróg Powiatowych w Brzesku [6]
• Powiatowy Inspektorat Nadzoru Budowlanego w Brzesku [7]
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie [8]
• Powiatowy Zespół do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności w Brzesku [9]

[edytuj] Parki

• Park Jan Albin Goetz'a
• Park Jordanowski (W czasie II wojny światowej – getto)

[edytuj] Zobacz też

• Jan Albin Goetz
• Jan Ewangelista Goetz
• Browar Okocim

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mapy i zdjęcia satelitarne
  • mapy i zdjęcia satelitarne (Google) w Wikimapii
  • mapa w Szukaczu
  • mapa w Mapquest (en)
• http://www.brzesko.pl/mapa/mapa2.htm - Interaktywna Mapa Brzeska
• http://www.brzesko.com.pl/ – Interaktywny Powiat Brzeski
• http://www.brzesko.ws/ – Nieoficjalny Portal Miasta Brzeska i Okolic
• http://www.brzesko.pl/ – Oficjalna strona internetowa Miasta Brzeska
• http://www.okocimski.brzesko.net.pl - Okocimski KS Brzesko - nieoficjalny serwis klubu

To jest tylko zalążek artykułu związanego z woj. małopolskim. Jeśli możesz, rozbuduj go.