Jan Długosz (historyk)
Z Wikipedii
Jan Długosz (łac. Ioannes Dlugossius) herbu Wieniawa, (ur. 1 grudnia 1415 w Brzeźnicy, zm. 19 maja 1480) - wybitny polski historyk, dyplomata i duchowny.
Spis treści |
Życiorys
Urodził się w 1415 w Brzeźnicy w ziemi sieradzkiej. Pochodził ze średniozamożnej rodziny szlacheckiej. Ojciec, Jan Długosz z Niedzielska, odznaczył się pod Grunwaldem za co otrzymał starostwo brzeźnickie. Miał kilkanaścioro dzieci z dwiema żonami, w tym trzech Janów, z których najstarszy zasłynął jako ojciec polskiej historiografii.
Początkowo uczył się w szkole parafialnej w Nowym Korczynie gdzie ojciec był starostą od 1421 r., a następnie przez trzy lata studiował na Akademii Krakowskiej. Opuścił uczelnię nie uzyskując żadnego stopnia naukowego i jako notariusz publiczny trafił na dwór biskupa krakowskiego, Zbigniewa Oleśnickiego. Był jego zaufanym współpracownikiem, sekretarzem i kanclerzem w latach 1433 - 1455. W 1437 został kanonikiem krakowskim. Po śmierci Oleśnickiego służył królowi Kazimierzowi Jagiellończykowi, a od 1467 był wychowawcą synów królewskich. W 1480 został arcybiskupem - nominatem lwowskim.
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Twórczość
- Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae (Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego), które obejmowały dwanaście ksiąg zawierających historię Polski od czasów legendarnych do roku 1480. Pełne wydanie ukazało się w latach 1701-1703. Najnowsze wydanie Roczników Jana Długosza w przekładzie na język polski rozpoczęto w 1961 i ciągle jest kontynuowane.
- Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis (1470–1480) — opis beneficjów Kościoła katolickiego w Małopolsce - spis wartości majątków i przychodów z poszczególnych dóbr kościelnych, który pozwalał na nakładanie podatków przez biskupa krakowskiego.
- Banderia Prutenorum (1448) — opis chorągwi krzyżackich zdobytych pod Grunwaldem
- Insignia seu clenodia incliti Regni Poloniae (po 1462) — opisy i wizerunki herbów polskich.
- Vitae episcoporum Poloniae - katalogi biskupów polskich: krakowskich, płockich, włocławskich, wrocławskich, poznańskich i arcybiskupów gnieźnieńskich.
- Articuli de incorporatione Masoviae (1462) - traktat uzasadniający prawa króla Kazimierza Jagiellończyka do inkorporacji Mazowsza.
Zobacz też
Inni polscy kronikarze
- Gall Anonim
- Wincenty Kadłubek (jego kroniki były szeroko znane Janowi Długoszowi, choć zawierały w sobie wiele legend i baśni, jak walki praojców Polaków z Aleksandrem Macedońskim)
- Janko z Czarnkowa
- Marcin Kromer
- Jan Chryzostom Pasek, pamiętniki będące istotnym źródłem historycznym przy badaniu historii Polski (a dokładnie Rzeczypospolitej szlacheckiej).
