Ford Model T

Z Wikipedii

Ford Model T - model samochodu osobowego o prostej konstrukcji, produkowanego przez Ford Motor Company w latach 1908 - 1928 w fabrykach Forda na całym świecie. Zastąpił on produkowany wcześniej Model S a w 1927 roku sam został zastąpiony nowym modelem A.

Spis treści 1 Historia modelu 1.1 Budowa 1.2 Zamienność 1.3 Prowadzenie 2 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia modelu

Samochód ten powstał w 1908 roku. Jego głównymi konstruktorami byli: Henry Ford, C. Harold Wills, József Galamb i Jenő Farkas. Założenia konstrukcyjne były następujące. Auto ma być tanie, prostej budowy, proste w naprawie, proste w prowadzeniu, mieć miękkie zawieszenie i duży prześwit, umożliwiające jazdę po bezdrożach.
Wraz ze wzrostem produkcji malała cena pojazdu. Początkowo cena wynosiła 850 $, jednak tuż przed przystąpieniem Stanów Zjednoczonych do pierwszej wojny światowej, cena spadła poniżej 400 $. W latach dwudziestych XX w. cena oscylowała w granicach 300 dolarów, przy zarobkach robotnika fabrycznego wynoszących 5 $ tygodniowo.
Mimo dewizy Henry'ego Forda z 1914 roku: "możesz otrzymać samochód w każdym kolorze, pod warunkiem, że będzie to kolor czarny", model T nie stracił na powodzeniu. Wyłącznie na czarno malowano go w latach 1914 - 1926. Samochód znany był również z różnych pieszczotliwych a nieraz złośliwych określeń. Najbardziej znana, to "Tin Lizzie" (ang.: Blaszana Elżunia).
Wyprodukowano go w liczbie ponad 15 milionów egzemplarzy. Jeżeli chodzi o samochody o jednorodnej, niezmienianej zasadniczo konstrukcji, rekord ten pobił tylko Volkswagen Garbus.

[edytuj] Budowa

Samochód oparto na prostej ramie elastycznej, do której montowano oś przednią, tylną i silnik. Napęd stanowił silnik spalinowy, czterocylindrowy, czterosuwowy o pojemności skokowej 2898 cm³ i mocy 22,5 KM. Blok silnika odlany był razem z tulejami cylindrowymi. Wał bez przeciwciężarów oparto na trzech łożyskach głównych. Silnik, sprzęgło i skrzynia biegów miały jedną miskę olejową. Napęd przekazywany był na tylne koła poprzez skrzynię dwubiegową z przekładnią planetarną. Zbiornik paliwa znajdował się na ramie, pod przednią kanapą. Zawieszenie pojazdu opierało się na pojedynczych resorach piórowych poprzecznych. Konstrukcja ramowa pozwalała na dowolną wręcz zabudowę nadwozia. Model T z blaszanym nadwoziem otwartym ważył około 540 kg i rozwijał prędkość 65 km/h.

[edytuj] Zamienność

Wówczas nie istniało pojęcie zamienności części. W razie uszkodzenia, należało część wykonać samemu, lub zamówić w fabryce za odpowiednio wysoką kwotę i czekać na realizację zamówienia. Ford wraz z modelem T wprowadził zamienność części i odpowiednio je skatologował. Posiadały one duże tolerancje tak, aby każdy mógł je naprawiać. Jednak większość z nich można było kupić w każdym sklepie żelaznym w Stanach Zjednoczonych i koszt ich zakupu był niższy niż naprawy.

[edytuj] Prowadzenie

Ogólnie rzecz ujmując, za sprawą przekładni planetarnej model T prowadził się w sposób oryginalny, lecz jednocześnie bardzo prosty. Posiadał trzy pedały, w tym środkowy nieco wysunięty w stronę kierowcy. Lewy odpowiadał za jazdę do przodu, środkowy za jazdę do tyłu a prawy uruchamiał hamulec zasadniczy. Dalej sprawa nieco się komplikuje. Przed uruchomieniem należało zaciągnąć hamulec pomocniczy, co powodowało wciśnięcie lewego pedału do połowy z jednoczesnym wysprzęgleniem. Wciskając go do oporu załączany był pierwszy bieg a puszczając pedał zupełnie, drugi bieg. Szybkość regulowało się manetką przy kole kierownicy. Podczas jazdy do przodu, wciśnięcie środkowego pedału (jazda do tyłu) powodowało hamowanie pojazdu i dopiero po zatrzymaniu samochód kontynuował jadę do tyłu. W drugą stronę sytuacja wyglądała analogicznie.
System ten sprawdzał się znakomicie, gdy auto się zakopało lub ugrzęzło. Wciskając na przemian pedały lewy i środkowy można było rozbujać auto i łatwo "wyjechać z opresji".

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Legendarny model T (pl)
• The Model T (en)