Cybernetyka

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Cybernetyka (gr. kybernetes "sternik; zarządca" od kybernán "sterować; kontrolować") – nauka o systemach sterowania oraz związanym z tym przetwarzaniu i przekazywaniu informacji (komunikacja).

Chris Lucas: "Cybernetics is the science of effective organization, of control and communication in animals and machines." (Cybernetyka jest nauką o efektywnej organizacji, mechanizmach kontroli i komunikacji u zwierząt i maszyn)

Uważa się, że w obecnym znaczeniu jako pierwszy terminu tego użył André Marie Ampère w Eseju o filozofii nauki, albo analitycznym przedstawieniu naturalnego podziału wiedzy ludzkiej, choć jeszcze starożytni Grecy rozszerzyli znaczenie poza sterowanie statkiem. W języku polskim po raz pierwszy u filozofa Bronisława F. Trentowskiego w pracy Stosunek filozofii do cybernetyki, czyli sztuki rządzenia narodem z 1843 roku.

Cybernetyka analizuje (odnajduje) analogie (homologie) między zasadami działania organizmów żywych, układów społecznych (społeczności) i maszyn (holizm), odkrywa ogólne prawa wspólne dla różnych nauk i umożliwia przenoszenie tych praw z jednej dziedziny na drugą; jest więc nauką interdyscyplinarną, znajdującą wiele zastosowań praktycznych. Uznaje się ją często za jeden z nurtów w tzw. badaniach systemowych.

Za twórcę cybernetyki jako samodzielnej dyscypliny naukowej uważa się amerykańskiego matematyka Norberta Wienera. Jego praca Cybernetics or Control and Communication in the Animal and the Machine, wydana w 1948 roku jest klasycznym dziełem w tej dziedzinie. Wiener dowiedział się o tym, że termin został wcześniej zaadaptowany przez Ampera dopiero po wydaniu pracy.

Cybernetykę można podzielić na dwie gałęzie:

Cybernetykę teoretyczną, która bada ogólne zasady działania systemów bez odwoływania się do konkretnych obiektów fizycznych. Powstała na pograniczu biologii i matematyki, czerpiąc z wielu odrębnych dziedzin jak:
- logika matematyczna
- teoria sterowania, teoria regulacji
- teoria systemów
- teoria informacji, informatyka
- teoria gier
- teoria decyzji
- teoria automatów abstrakcyjnych
- teoria sieci neuronowych
Cybernetykę stosowaną, która zajmuje się praktycznymi zastosowaniami ogólnych praw cybernetyki teoretycznej. Jej najważniejsze działy to:
- cybernetyka techniczna – automatyczne sterowanie maszynami, procesami technologicznymi
- cybernetyka ekonomiczna – automatyzacja i optymalizacja diagnostyki, planowania i zarządzania
- cybernetyka społeczna – wykorzystanie praw cybernetyki w naukach społecznych
- biocybernetyka – wykorzystanie praw cybernetyki w biologii i medycynie