Bruno Abakanowicz
Z Wikipedii
Bruno Abdank-Abakanowicz (ur. 6 października 1852 w Wiłkomierzu, zm. 29 sierpnia 1900 w Parc St. Maur), matematyk, wynalazca i elekrotechnik polski (w Encyclopaedia Britannica wymieniany jako "matematyk litewski"). Pochodził z tatarskiego rodu osiadłego przed wiekami na Litwie[1].
Ukończył szkołę politechniczną w Rydze, następnie habilitował się w zakresie mechaniki w Akademii Technicznej we Lwowie, gdzie w latach 1876-1881 był docentem; inżynier dróg i mostów.
W roku 1881 osiadł we Francji, gdzie zajął się elektrotechniką. Wynalazł m.in. integraf - odmiana integratora, przyrząd służący do obliczania wartości liczebnej całek metodą graficzną (opatentowany w 1880 i odtąd produkowany przez szwajcarską firmę Coradi); parabolograf; spirograf; dzwonek elektryczny przeznaczony do zastosowania na liniach kolejowych, oraz lampę elektryczną własnego systemu.
W 1889 był reprezentantem Stanów Zjednoczonych na wystawie powszechnej w Paryżu.
Opublikował: Zarys statyki wykreślnej, Lwów 1876; Integrator, krzywa całkowa i jej zastosowanie w mechanice budowniczej, oraz szereg artykułów w czasopismach. Swój integrator opisał również w sposób popularny w Ognisku, księdze zbiorowej ku czci Teodora Tomasza Jeża (Warszawa 1882).
Biografowie wynalazcy podają, że był uczestnikiem powstania styczniowego. Po jego upadku wyemigrował z Polski.
Zamieszkał w willi pod Paryżem, miał posiadłość w Champigny oraz wysepkę w Bretanii z domem własnego pomysłu, kochał sztukę i wybranych artystów. Zmarł nagle w swojej paryskiej willi goszcząc wielkiego malarza Aleksandra Gierymskiego, któremu mecenasował.
Abakanowicz stanowi ponoć pierwowzór młodego Tatara imieniem Selim w noweli Sienkiewicza "Hania". Jest to prawdopodobne, bowiem znał doskonale pisarza, któremu dopomagał w trakcie pracy nad "Krzyżakami" i "Rodziną Połanieckich". Przez wiele lat przyjaźnił się z fizykiem Zygmuntem Wróblewskim.
