Barykada Wolności (grupa konspiracyjna)
Z Wikipedii
"Barykada Wolności" – polska grupa konspiracyjna lewicy socjalistycznej skupiona wokół pisma "Barykada Wolności", działająca w okresie od jesieni 1939 r. do poł. 1941 r.
W październiku 1939 r. zawiązała się w Warszawie z inicjatywy działacza PPS, Stanisława Dubois podziemna grupa ludzi reprezentujących lewą część przedwojennej PPS. Na skutek różnic programowych znaleźli się oni poza PPS – "Wolność, Równość, Niepodległość". Składała się ona głównie z młodych członków Organizacji Młodzieży Towarzystwa Uniwersytetu Robotniczego (OM TUR) i Czerwonego Harcerstwa. Należeli do niej m.in. Konstanty Jagiełło i jego brat Władysław Jagiełło, Andrzej Tuwim, Józef Kretkowski, Edward Wieczorek, Andrzej Moszkowski, Illa Genachow. W początkowym okresie grupa S. Dubois współpracowała z Mieczysławem Niedziałkowskim, który był reprezentantem PPS–WRN w Głównej Radzie Politycznej SZP, ale wkrótce to współdziałanie zostało zerwane. Grupa S. Dubois wchodziła też prawdopodobnie w skład Centralnego Komitetu Organizacji Niepodległościowych, skupiającego podziemne ugrupowania krytyczne wobec SZP, a następnie ZWZ. W kwietniu 1940 r. rozpoczęto wydawanie własnego pisma "Barykada Wolności", od którego przyjęto nazwę. Po aresztowaniu przez Gestapo latem tego roku S. Dubois i K. Jagiełło, na czele grupy stanął Stanisław Chudoba. Zajmował on wraz ze swoimi zwolennikami bardziej krytyczne stanowisko wobec PPS–WRN i jednocześnie przywiązywał mniejszą wagę do kwestii jedności ruchu socjalistycznego. W rezultacie rozpoczął starania o stworzenie na bazie grupy "Barykada Wolności" szerszej platformy działania lewicy socjalistycznej. W tym celu podjął rozmowy z innymi podziemnymi grupami podobnej proweniencji, a także starał się rozbudować strukturę organizacyjną poza Warszawę i okolice. Zdecydował również o rozpoczęciu działalności zbrojnej, tworząc na jesieni 1940 r. Wydział Wojskowy z Janem Mulakiem na czele. Stałą współpracę z grupą podjął Adam Próchnik, stając się głównym twórcą jej programu. Początki 1941 r. przyniosły wyraźne symptomy tendencji konsolidacyjnych na lewicy ruchu socjalistycznego. Nowych impulsów w tym kierunku dostarczyły wydarzenia połowy 1941 r. po wybuchu wojny niemiecko-radzieckiej. Ostatecznie na konferencji zjednoczeniowej w Warszawie 1 września 1941 r. powołana została konspiracyjna organizacja Polscy Socjaliści (PS), którą współtworzyła grupa "Barykada Wolności". Na przewodniczącego Komitetu Centralnego PS wybrano A. Próchnika, zaś sekretarzem KC i redaktorem pisma "Barykada Wolności" został S. Chudoba.