Baldwin I (cesarz łaciński)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Baldwin I Flandryjski (Baldwin IX, lipiec 1172–1205) - pierwszy cesarz Cesarstwa Łacińskiego, hrabia Flandrii (jako Baldwin IX) i Hainaut (jako Baldwin VI), jeden z przywódców IV wyprawy krzyżowej, której efektem było zdobycie Konstantynopola i podbicie większej części Cesarstwa Bizantyjskiego.

[edytuj] Dzieciństwo i młodość

Baldwin był synem Baldwina V z Hainaut i Małgorzaty I, hrabiny Flandrii, siostry Filipa Alzackiego. Po bezpotomnej śmierci Filipa, tytuł i władzę nad Flandrią odziedziczył jego szwagier Baldwin V (jako Baldwin VIII), a po nim jego syn (siostrzeniec Filipa), Baldwin VI (jako Baldwin IX).

W 1186 Baldwin bierze ślub z Marią z Szampanii, córką hrabiego Henryka I z Szampanii. Według przekazu kronikarza Gisleberta małżeństwo było zawarte z miłości i bardzo udane, choć Baldwin wykazywał więcej predylekcji do modlitw niż do łożnicy.

Maria pochodziła z rodu krzyżowców: jej brat, Henryk II z Szampanii był królem Królestwa Jerozolimy w latach 1192-1197, jej wujowie, królowie Francji Filip II August i Anglii Ryszard Lwie Serce byli uczestnikami III wyprawy krzyżowej. Także ród hrabiów Flandrii był związany z wyprawami krzyżowymi - wuj Baldwina, Filip uczestniczył w dwóch krucjatach (zmarł na zarazę pod murami Akki.

W 1195, po śmierci rodziców, Baldwin odziedziczył Flandrię i Hainaut.

[edytuj] Hrabia Flandrii i Hainaut

Baldwin odziedziczył Flandrię znacznie pomniejszoną, ponieważ jego wuj, Filip, przekazał znaczną część hrabstwa (wydzieloną w odrębne hrabstwo Artois) jako posag siostrze Baldwina Izabelli z Hainaut przy jej małżeństwie z królem Francji Filipem II Augustem. Pomimo śmierci Izabelli w 1190 król Filip August zatrzymał posag jako uposażenie dla syna, przyszłego króla Francji Ludwika VIII. Zabiegi Baldwina o zwrot tych ziem uwieńczone zostały w 1200 Traktatem z Péronne, na mocy którego król Filip II August zwrócił większą część hrabstwa.

Wkrótce po zawarciu traktatu, 23 lutego 1200 Baldwin podjął zobowiązanie uczestniczenia w wyprawie krzyżowej. Po dwuletnich przygotowaniach, 14 kwietnia 1202 wyruszył ostatecznie w drogę. Sposobiąc swoje posiadłości na dłuższą nieobecność wydał dwa ważne statuty. Jeden z nich, jest szczegółowym kodeksem karnym, drugi opisuje reguły dziedziczenia. Obydwa statuty są ważnymi elementami tradycji prawnej współczesnej Belgii.

Baldwin pozostawił w Hainaut dwuletnią córkę i ciężarną żonę. Przez pierwsze dwa lata Maria sprawowała rządy we Flandrii i w Hainaut w imieniu męża. W początkach 1204 hrabina Maria wyruszyła samotnie na wschód aby połączyć się z Baldwinem. Młodszy brat Baldwina, Filip z Namur został wówczas regentem Flandrii i opiekunem córek brata. Regentem Hainaut został wuj Baldwina, William z Thy, nieślubny syn Baldwina IV z Hainaut.

W międzyczasie IV wyprawa krzyżowa została skierowana do Konstantynopola, który został zdobyty i splądrowany. Krzyżowcy postanowili utworzyć własne państwo na gruzach Cesarstwa Bizantyjskiego.

[edytuj] Cesarz Łaciński

Koronę cesarską zaproponowano najpierw doży weneckiemu, Henrykowi Dandolo, który jednak odmówił jej przyjęcia. Kolejnymi kandydatami byli Baldwin i Bonifacy z Montferrat. Ostatecznie, mimo, że popularniejszy wśród krzyżowców i mieszkańców Konstantynopola był Bonifacy, 9 maja 1204 przy poparciu Wenecji cesarzem został wybrany Baldwin (koronacja nastąpiła 16 maja 1204).

Żona Baldwina, Maria, nieświadoma przebiegu IV wyprawy krzyżowej dopłynęła do Akki, gdzie dotarły do niej wiadomości o koronacji męża. Zmarła na zarazę w sierpniu 1204 zanim dotarła do Konstantynopola.

Cesarstwo Łacinskie oparte było na zasadach feudalnych. Cesarz był suwerenem książąt którzy otrzymali część podbitych terytoriów (lenno). Terytoria pod bezpośrednią władzą cesarza składały się z miasta Konstantynopol, terenów bezpośrednio przylegających do niego, zarówno po stronie europejskiej, jak i azjatyckiej oraz szeregu wysp (między innymi Lesbos, Lemnos, Chios i Tenos). Ponieważ krzyżowcy sprawowali kontrolę praktycznie tylko nad Konstantynopolem, priorytetowym zadaniem nowopowstałego państwa było zdobycie Salonik i złamanie biznatyjskiego oporu w Tracji. Baldwin napotkał w tym przedsięwzięciu opór ze strony kontrkandydata do tronu cesarskiego, Bonifacego z Montferrat, któremu nadał znaczne obszary w Macedonii wraz z tytułem króla Salonik. Bonifacy spodziewał się uniezależnić od Baldwina i dlatego bojkotował jego projekt marszu i zdobycia Salonik, zamiast tego obległ kontrolowany przez Baldwina Adrianopol. Wojna domowa wisiała na włosku, zwłaszcza, że wśród krzyżowców dochodziło też do konfliktów narodowościowych. Mediacja doży weneckiego i hrabiego Ludwika I z Blois zażegnała konflikt. W zamian za uznanie zwierzchnictwa Baldwina Bonifacy uzyskał potwierdzenie nadania lenna i dowództwo nad siłami krzyżowców operującymi w Grecji.

Zimą 1204-1205 Baldwin, przy pomocy swojego brata Henryka rozszerzał tereny cesarstwa w Bitynii. W lutym 1205 nastąpiła jednak rewolta grecka w Tracji, mieszkańcy której zwrócili się do bułgarskiego cara Kałojana o opiekę. Powstańcy usunęli łaciński garnizon Adrianopolu, na co Baldwin zareagował oblężeniem miasta. Znacznie liczniejsze siły bułgarskie pod dowództwem Kałojana wyruszyły na odsiecz. W krwawej bitwie (14 kwietnia 1205) pod murami miasta siły bułgarskie odniosły zwycięstwo, a Baldwin dostał się do niewoli.

Ponieważ los cesarza był nieznany, jego młodszy brat Henryk objął regencję. W połowie lipca 1205 potwierdzona została śmierć Baldwina w niewoli, choć okoliczności jej pozostają do dziś niejasne. Według listu, który car Kałojan napisał do papieża Innocentego III, Baldwin zmarł w niewoli z przyczyn naturalnych. Ludowa legenda bułgarska głosi, że przyczyną śmierci cesarza był romans z żona cara Kałojana. Zdradzony car rozkazał obciąć Baldwinowi ręce i stopy i zrzucić do wąwozu. Według innej hipotezy Kałojan rozkazał egzekucję więźnia w ataku furii po rewolcie mieszkańców Philippopolis, którzy przekazali miasto Frankom. Jedna z wież twierdzy Turnovo nosi wciąż nazwę 'Wieży Baldwina'

[edytuj] Dzieci i następcy

Brat Baldwina, Henryk, objął regencję w lipcu 1205, a w sierpniu tego roku został koronowany na cesarza. Drugi brat, Filip z Namur pełnił funkcję regenta hrabstwa Flandrii aż do osiągnięcia pełnoletności przez córki Baldwina, Joannę i Małgorzatę.

[edytuj] Fałszywy Baldwin

W 1225 we Flandrii pojawił się człowiek podający się za zmarłego Baldwina. Jego obecność spowodowała niepokój w hrabstwie, a nawet zamieszki przeciwko rządom córki Baldwina, Joanny. Uzurpator został schwytany i skazany na śmierć w 1226.

Poprzednik
nowy tytuł