Azuchi Momoyama
Z Wikipedii
 |
|
| To jest artykuł z cyklu Historia Japonii |
|
| Portal: Japonia |
Azuchi Momoyama (jap. 安土桃山時代 - Azuchi Momoyama-jidai) - okres w historii Japonii przypadający na lata 1560-1600. Nazwa pochodzi od rezydencji dwóch ludzi, którzy doprowadzili do pierwszego w historii zjednoczenia całego kraju - Ody Nobunagi i Toyotomiego Hideyoshiego. Podobnym znaczeniowo terminem jest sengoku jidai - 'okres kraju w stanie wojny domowej'.
W początek tego okresu Japonia wkroczyła jako kraj podzielony na wiele feudalnych księstw rządzonych przez lokalnych daimyō. Po wojnie Ōnin (1466-1477) shōgunowie z rodu Ashikaga nie dysponowali potęgą wystarczającą do utrzymania w ryzach walczących o powiększenie swych ziem poszczególnych daimyō. Rejonem szczególnie zażartej walki stała się równina Kantō, w pobliżu której swe siedziby miały najsilniejsze klany: Imagawa, Takeda, Hōjō, Uesugi i Date.
Nobunaga, który pochodził z prowincji Owari, dysponował początkowo znacznie mniejszą siłą, jednak okazał się doskonałym dowódcą. W 1560, jako 26-latek, pokonał wojska klanu Imagawa. W 1568 wkroczył do Kyōto, gdzie znajdowały się siedziby cesarza oraz shōguna. W tym samym roku muszkiety jego żołnierzy pokonały armię Takedy Katsunoriego w bitwie pod Nagashino. W 1573 pozbawił władzy ostatniego z shōgunów Ashikaga. Jego wojska posuwały się na zachód i rozpoczęły podbój ziem najsilniejszego w tamtym rejonie rodu Mōri. W międzyczasie wrogo nastawiony do religii Nobunaga walczył w centrum Honshū ze stawiającymi opór mnichami buddyjskimi. Pokonanie bardzo bogatych i popieranych przez ludność klasztorów stanowiło ogromny problem, jednak w końcu się to udało. Kilka z kompleksów klasztornych zostało doszczętnie spalonych – Nobunaga wpisał się do historii także jako bezwzględny władca. Niestety nie zdołał doprowadzić zjednoczenia kraju do końca – został w 1582 zmuszony do popełnienia samobójstwa, oblężony w Kyōto przez wojska wcześniejszego sojusznika Akechiego Mitsuhidego. Do tego momentu opanował 33 (wg PWN - 20) z 66 historycznych prowincji japońskich.
Po śmierci Nobunagi po raz kolejny wybuchła walka o schedę po dyktatorze. Wygrał ją człowiek będący chyba jeszcze większą osobowością – Toyotomi Hideyoshi. Jest to jeden z niewielu w historii na stałe podzielonego na klasy japońskiego społeczeństwa przykład na awans z nizin społecznych na sam szczyt władzy. Ojciec Hideyoshiego był chłopem, walczył też w wojsku rodu Oda. Toyotomi (właściwie to nazwisko przyjął dopiero pod koniec życia, wcześniej, jak inni ludzie epoki, zmieniał je kilkakrotnie) jako piętnastolatek opuścił dom rodzinny i rozpoczął karierę wojskową. Jako że był pojętny, awansował szybko i w latach siedemdziesiątych został głównym współpracownikiem Nobunagi (drugim był Tokugawa Ieyasu). Hideyoshi kontynuował podboje Ody: zajął Shikoku, większą część Kyūshū. W końcu w 1590 pokonał ostatnią przeszkodę na drodze do dominacji na wschodzie – ród Hōjō.
Hideyoshi zajmował się także reformowaniem kraju: nałożył na daimyō podatek zależny nie od powierzchni ziemi, a od zbiorów, tzw. kokudaka. Związane z tym było dokładne mierzenie gruntów w całym kraju przez urzędników Hideyoshiego. Stale prowadzono też akcję rozbrajania chłopów i mnichów – od tej pory broń mieli posiadać jedynie samurajowie. Wraz z upływem lat Hideyoshi stawał się coraz bardziej pewny siebie i żądny władzy. Podbicie całej Japonii (99% ziem w rękach jego wasali) nie wystarczało mu. W 1592 rozpoczęła się wyprawa Japończyków na Koreę. Mimo początkowych sukcesów, okazała się ona klęską, także dzięki pomocy dla Korei ze strony Chin. Marzenia Hideyoshiego o imperium legły w gruzach. Ostatnie miesiące życia poświęcił desperackiej walce o zapewnienie dziedzictwa swemu synowi. Oczywiście po jego śmierci w 1598 po raz kolejny wybuchła wojna domowa. Triumfował kolejny z byłych generałów Nobunagi – Tokugawa Ieyasu. Dał on początek nowej dynastii shōgunów, która rządziła przez 250 lat i kolejnej epoce w dziejach Japonii o nazwie Edo (1600-1868).
[edytuj] Bibliografia
- Jolanta Tubielewicz, Historia Japonii
