Echinococcus multilocularis

Frå Wikipedia – det frie oppslagsverket

Echinococcus multilocularis

Rike:	Animalia
Rekke:	Platyhelminthes
Klasse:	Cestoda
Orden:	Cyclophyllidea
Familie:	Tæniidæ
Slekt:	Echinococcus

Vitskapleg namn

Echinococcus multilocularis

Echinococcus multilocularis er ein bendelormparasitt som lever framforalt i rev og andre hundedyr. Som mellomvert bruker parasitten mus og andre gnagarar, men han kan også bruke menneske.

I Europa finst Echinococcus multilocularis framforalt i Mellom-Europa og nordaust i europeisk Russland. I 1999 vart parasitten oppdaga på Svalbard, dit han sannsynlegvis hadde komme med fjellrev på vandring frå Russland. I Norden har vi framleis ikkje sett noko til han, bortsett frå spreidde tilfelle sør i Danmark og altså på Svalbard.

Innhaldsliste

1 Livsløp
2 Konsekvensar for menneske
3 Kulturelle konsekvensar
4 Risk for spreiing
5 Bakgrunnsstoff
- 5.1 Litteratur
- 5.2 Nettstader

[endre] Livsløp

Dei vaksne parasittane bur i tynntarmen til hovudverten (rev eller hund). Egga deira går med avføring ut i naturen, der dei t.d. blir etne av mus. Deretter går dei via blodet til levra, der dei dannar cyster, som utviklar parasitt-larvar. Når så hovudverten et smågnagarane, kjem larvane inn i tynntarmen att, og utviklar seg til vaksne parasittar.

[endre] Konsekvensar for menneske

Menneske kan få egga i seg ved å ete bær eller sopp som reven har pissa på. Deretter går dei til menneska si lever, og føre til leversvikt (alveolar hydatid disease, AHD). Tidlegare rekna ein med ei levetid på høgst 10 år for AHD-pasientar, men med nyare medisin kan dei rekne med betre prognoser.

[endre] Kulturelle konsekvensar

Parasitten er svært motstandsdyktig. For at egga skal dø, må t.d. bær varmast opp til +70° for 2 timar, eller frysast ned til -80° for ei veke. I Mellom-Europa er bortimot 60 % av revane smitta av Echinococcus multilocularis. Skulle parasitten kome til Norden vil det innebere at bærplukking- og soppsankingkulturen som vi kjennar han vil bryte saman: Vi vil ikkje lenger kunne plukke bær i naturen, bortsett frå til sylting.

[endre] Risk for spreiing

Parasitten kan kome til Norden via tre vegar:

Via ville dyr, slik som på Svalbard
Via import av tamdyr, særleg hundar
Via import av matvarar

[endre] Bakgrunnsstoff

[endre] Litteratur

Andreassen, Vegar 2003: Dødelig parasitt på Svalbard. [1]
EELA: Riskinarviointi Echinococcus multiloculariksen leviämisestä Suomeen ja Suomessa, Helsinki 2001
Henttonen, H & Haukisalmi, V: Echinococcus multilocularis – ihmisen vaarallisin loinen Euroopassa: elämänkierto ja levinneisyyden nykytilanne. Suomen Riista 46, 200: 48-56
Saari, Seppo: Echinococcus multilocularis – heisimato (myyräekinokokki), joka toivottavasti pysyy maamme rajojen ulkopuolella. [2]
Thompson, R. C. A. & Lymbery A. J: Echinococcus and hydatid disease. CAB International 1995.