Volleybal
Volleybal is een balsport waarbij het speelveld is verdeeld in twee gelijke helften gescheiden door een net. De beide teams bevinden zich ieder op hun eigen helft en proberen door het slaan of tikken tegen de bal deze op het tegenoverliggende deel van het speelveld binnen de lijnen de grond te doen raken. Wie het eerst een afgesproken aantal punten (meestal 25) heeft behaald wint de set. Wie het eerst een afgesproken aantal sets (meestal 3) heeft gewonnen wint de wedstrijd.
Op de zijkanten van het net, precies boven de zijlijn, zijn twee antennes geplaatst. Een bal die naar het speelveld van de tegenstander wordt gespeeld moet tussen deze antennes door gaan.
In de oorspronkelijke variant, het gewone zaalvolleybal, bestaat ieder team uit zes personen en meet het veld 9 bij 18 meter.
In de loop der tijd zijn er een aantal varianten ontstaan waaronder zitvolleybal, minivolleybal, beachvolleybal.
Inhoud |
[bewerk] Zaalvolleybal
Afmetingen van het speelveld: 9 bij 18 meter
Hoogte van het net: 243 cm voor heren en 224 cm voor dames
De volleybal:
Belangrijkste regels:
- Het balcontact moet kort zijn(te beoordelen door de scheidsrechter) en de bal mag met ieder deel van het lichaam worden gespeeld.
- Een speler mag de bal niet naar zichzelf spelen, behalve bij het blokkeren. Behalve bij de eerste bal, waar het is toegestaan de bal twee keer achtereen te raken, als dit gebeurt binnen één en dezelfde handeling.
- Elk team mag maximaal drie keer balcontact achter elkaar hebben, waarbij de blokkering niet als een balcontact telt.
- Het net en de antenne mogen niet worden aangeraakt. Het net mag worden geraakt bij de service, het spel gaat dan gewoon door.
- Een lichaamsdeel van een speler mag het speelveld van de tegenstander niet raken. De middenlijn hoort bij beide speelvelden. Voor de voeten en handen geldt dat ze volledig over de lijn moeten zijn om als fout beoordeeld te kunnen worden.
- Een team scoort een punt door de bal het veld van de tegenstander te doen raken (binnen de lijnen) of doordat een tegenstander een fout maakt.
- Zodra een team een punt scoort krijgt dat team in de volgende rally het recht van opslaan (ook wel serveren genoemd)
- Het team dat de opslag naar zich toe haalt, roteert voor de opslag kloksgewijs één plaats.
- Voor aanvang van een nieuwe rally mag een speler worden gewisseld. Ieder team heeft per set recht op maximaal zes wissels. Een speler die is uitgewisseld mag voor diezelfde speler weer worden ingewisseld maar mag daarna niet weer worden gewisseld. In totaal zijn dit dan dus twee wissels van de maximaal toegestane zes. Een uitzondering is dat de libero vrij gewisseld mag worden voor een willekeurige speler in het achterveld, zij het dat de libero niet mag serveren.
- Ieder team heeft in elke set recht op twee time-outs van dertig seconden.
- Tussen twee sets is een pauze toegestaan van maximaal 3 minuten.
- Op het hoogste niveau zijn er zogenaamde technische time-outs van één minuut op het moment dat het eerste team het 8e en 16e punt scoort.
- Een achterspeler mag een bal gesprongen overspelen, maar enkel indien hij afstoot achter de 3meterlijn. Hij mag wel voor de lijn landen. Maar als de hand waarmee de bal wordt overgespeeld niet boven het net komt, geldt deze regel niet.
- De libero slaat nooit op en is altijd achterspeler. Hij mag de bal nooit gesprongen overspelen.
[bewerk] Puntentelling
Binnen de Nederlandse competitie wordt Het Rally Point Systeem toegepast. Dit systeem is in het jaar 2000 ingevoerd om het spel aantrekkelijker te laten verlopen. Het komt er op neer dat iedere rally resulteert in een punt voor een van beide teams. De set eindigt als een team 25 punten heeft behaald en minstens twee punten meer heeft dan de tegenstander, dus als de stand 25-24 is wordt er tot 2 punten verschil doorgespeeld. Een eventuele vijfde set gaat tot 15 punten met twee punten verschil.
Voorheen werd er gewerkt met een ander systeem. Hierbij kon alleen het serverende team een punt scoren. Als het niet-serverende team de rally wint, krijgt het wel de opslag, maar geen extra punt. Een set eindigt bij 15 punten met twee punten verschil.
Vanaf begin jaren '90 is het oude systeem langzaam overgegaan naar het nieuwe systeem, te beginnen met alleen de vijfde set op internationaal niveau tot uiteindelijk alle sets tot op het laagste nationale niveau.
Bij beide systemen is het zo dat het team dat het voorgaande punt gewonnen heeft, de volgende opslag krijgt (behalve bij het begin van een set).
[bewerk] Het spel
Wanneer een team de bal op de grond van de tegenstander krijgt, de bal door de tegenstander buiten de lijnen wordt geslagen, of er een fout wordt gemaakt die wordt bestraft door de scheidsrechter, krijgt het de opslagbeurt. Die duurt totdat de tegenstander scoort.
De bal wordt in het spel gebracht door de serveerder door middel van een opslag of serve vanachter de achterlijn: de bovenhands geslagen opslag of de sprongservice. Op recreatieniveau en bij de jeugd wordt ook wel de onderhandse opslag gebruikt. De opgeslagen bal moet over het net in het veld van de tegenstander belanden. Een vrij nieuwe regel is dat wanneer de bal wel het net raakt, maar er overheen gaat, het spel gewoon doorloopt. Een van de veldspelers van de ontvangende partij vangt de geserveerde bal met naast elkaar gestrekte onderarmen op. In het hedendaagse volleybal mogen deze ook ' bovenhands ' gespeeld worden. Gewoonlijk wordt de bal doorgespeeld naar een spelverdeler. Komt de bal op de grond, wordt hij buiten de lijnen of in het net geslagen of fout geretourneerd, dan gaat de opslagbeurt naar de tegenstander, ongeacht de wijze van puntentelling.
De spelverdeler, een speler met een goede techniek en een uitstekend spelinzicht, staat in de rally iets rechts van het midden voor het net, of zorgt dat hij of zij daar komt te staan wanneer de bal van de tegenstander ontvangen is. Die speelt de bal meestal door naar een van de aanvallers de set-up (opzet) genoemd. De spelverdeler kan de set-up geven aan de buitenaanvaller ( meestal de receptie/hoek), welke aan de linkerkant aan het net staat, de middenaanvaller (ook wel hoofdblokkeerder genoemd), welke in het midden aan het net staat of aan de diagonaalspeler (= opposite), welke rechts aan het net staat. In dat laatste geval wordt de set-up meestal achterover gegeven. Tevens kan de spelverdeler de set-up geven aan een van de achterspelers, deze kunnen een zogenaamde "3-meteraanval" uitvoeren. Dit houdt in dat ze net als de voorspelers alle ballen mogen slaan zolang de aanval (en de afzet) maar achter de 3-meterlijn gebeurt. Binnen deze 3-meterlijn mogen de achterspelers alleen balcontact hebben als ze met beide benen op de grond staan. Een uitzondering voor de achterspelers is de libero die nooit vanuit het achterveld een aanvallende actie mag uitvoeren. De aanvaller die de balkrijgt toegespeeld tikt of slaat de bal over het net naar de grond. Meestal wordt de smash toegepast, een harde klap met de vlakke hand, waarbij het balcontact zo kort mogelijk moet zijn. Soms kan of moet de bal getikt worden, bijvoorbeeld als de opzet niet goed is voor een smash, of als de aanvaller over de verdediging heen wil spelen.
De verdediging moet de bal van de grond zien te houden en doet dat gewoonlijk door een blok te vormen: een, twee of drie spelers springen tegelijk en naast elkaar met gestrekte armen en handen op, om de tegenstander te beletten de bal over het net heen te slaan/tikken. De kunst is om op het juiste moment en precies tegelijkertijd te springen, en natuurlijk op de plek waar de bal geslagen wordt. Blokkeren kan aanvallend zijn, waarbij de bal direct teruggaat naar het veld van de tegenpartij, of verdedigend, waarbij de bal zoveel mogelijk wordt vertraagd zodat deze door een teamgenoot makkelijker kan worden gespeeld.
Als een bal het blok passeert dient deze door de verdedigers in het achterveld te worden verdedigd. Dit levert vaak spectaculaire acties op met glijduiken en zijwaartse rollen. De enige jaren geleden geïntroduceerde libero is een specialist in dit soort verdedigende acties.
Gewoonlijk zitten trainer/coach, reservespelers en andere teamleden tegenover de hoofdscheidsrechter. Als de trainer/coach dat nodig vindt mag hij/zij een time-out aanvragen. De trainer maakt met zijn handen een T-teken, de scheidsrechter blaast af en er kan met de spelers worden overlegd. Een time-out kan simpelweg een tactische manoeuvre zijn om de vaart uit het spel van de tegenstander te halen, en/of nodig zijn om aanwijzingen aan de eigen spelers te geven. Een time-out duurt 30 seconden en mag per set en per team tweemaal worden aangevraagd.
[bewerk] Ontstaan van het volleybal
Uit tekeningen blijkt dat al in de 16e eeuw aan het Engelse hof van koningin Elizabeth een spel werd gespeeld dat veel op volleybal leek. Maar officieel geldt de Amerikaan William G. Morgan als de bedenker van het volleybal. William G. Morgan was sportleider bij de Young Men Christian Association (YMCA) in Massachusetts. Hij gaf onder meer les aan een groep al wat oudere zakenlieden. Het toen al bekende basketbal vond hij iets te hard voor deze groep en hij bedacht in 1895 een ander spel.
Morgan verzamelde spelregels uit de bestaande sporten als tennis, basketbal en honkbal. Deze regels bij elkaar werd volleybal. De bal moest zonder de grond te raken over het net worden gespeeld. Dit heet volley. Een netserve mocht één keer over en je mocht in het spel dribbelen tot één meter voor het net. Dribbelen hield in, de bal voor jezelf omhoog spelen. Een wedstrijd bestond uit innings. Zo'n inning was voorbij als alle spelers van beide teams een serveerbeurt hadden gehad. Bovendien was het mogelijk één tegen één te spelen, maar ook tien tegen tien. En om de vingers van de dames te beschermen konden zij de bal eerst vangen en dan opgooien.
De YMCA zag wel wat in dit spel en ging het verder ontwikkelen met de nodige wijzigingen:
- 1900 afschaffen van het dribbelen
- 1912 invoeren van het doordraaien
- 1917 regeling dat een game tot 15 punten gaat
- 1918 regeling dat zes spelers per team in het veld staan
[bewerk] Volleybaltermen
[bewerk] Wedstrijden en competities
In Nederland wordt volleybal beoefend van recreatie- tot profniveau. Tienduizenden amateurs in Nederland en België spelen wekelijks gewestelijke en landelijke competitiewedstrijden.
Het hoogste niveau is de Eredivisie en daaronder volgen, op nationaal niveau, de eerste en tweede divisie.
Op regionaal niveau, dus per district georganiseerd, komen hieronder de derde divisie, de promotieklasse en daarna volgen de klassen 1 t/m 4-6 (afhankelijk van de regio).
Promotie- en degradatie gaat in deze volgorde.
Op professioneel niveau heeft het Nederlandse volleybal vooral bij de mannen de laatste 15 jaar een enorme sprong gemaakt. Al zo'n tien jaar draait het Nederlandse mannenvolleybalteam mee in de wereldtop.
Het begon met het Bankrasmodel, waarbij een aantal van de beste spelers van de landelijke competitie onder leiding van trainer Arie Selinger in een paar jaar tijd via dagelijkse trainingen in de Amstelveense sporthal Bankras werden klaargestoomd voor het grote werk. Dat resulteerde in een zilveren medaille op de Olympische Spelen van 1992. Na die Spelen nam Joop Alberda de leiding over en in 1996 won het oranjeteam goud op de Olympische Spelen in een zinderende finale tegen aartsrivaal Italië. Na dat hoogtepunt haakten de trainer en een aantal van de beste en meest ervaren spelers af, waarna een wat minder succesvolle periode onder leiding van Toon Gerbrands volgde. Intussen is een verjongd team onder trainer Bert Goedkoop bezig aan een nieuwe opmars, die bij de Spelen van 2004 tot goede resultaten had moeten leiden. Sinds 2006 is Peter Blangé de nieuwe coach van het oranjeteam.
De Internationale Volleybalfederatie organiseert World League wedstrijden (wereldcompetitie in poulewedstrijden). In 2002 speelden de mannen de finaleronden in Brazilië, van 12-18 augustus. Deelnemers aan de finale: Brazilië, Polen, Italië, Spanje, Rusland, Nederland, Joegoslavië en Frankrijk. Winnaar: Rusland
[bewerk] Competities
[bewerk] Wereldkampioenschappen 2002
De WK Volleybal voor vrouwen jaargang 2002 vond plaats van 30 augustus tot 15 september in Duitsland. Deelnemende landen waren Duitsland, Cuba, Rusland, Brazilië, China, Verenigde Staten, Korea, Italië, Japan, Nederland, Argentinië en Australië.
De WK voor mannen 2002 werd gehouden in Argentinië, van 28 september tot 3 oktober.
Deelnemende landen: Argentinië, Australië, Brazilië, Joegoslavië, China, Canada, Cuba, Nederland, Italië, Rusland, Kroatië, Tsjechië, Tunesië, Verenigde Staten, Griekenland, Frankrijk, Spanje, Bulgarije, Japan, Venezuela, Portugal, Kazachstan, Egypte en Polen.
Basisspelers:
- spelverdelers: Nico Freriks, Dirk-Jan van Gendt, Joost van der Hoek, Erik Siebers
- passer/loper: Reinder Nummerdor (aanvoerder), Guido Görtzen, Allan van der Loo, Robert Horstink, Joram Maan,
- middenaanvaller: Mike van de Goor, Sander Olsthoorn, Joppe Paulides, Rob Bontje
- diagonaalaanvaller: Richard Schuil, Wytse Kooistra; evt. ook Joram Maan en Kay van Dijk
- libero: Marco Klok
[bewerk] Wereldkampioenschappen 2006
Het wereldkampioenschap 2006 voor mannen werd gehouden in Japan. In de finale won Brazilië in 3 sets van Polen. Bulgarije werd derde, dankzij een overwinning op Servië&Montenegro.
Nog uit te werken:
- arbitrage
- Zitvolleybal
- Beachvolleybal
- Verschillende types spelers c.q. specialismen
[bewerk] Externe links
- Nederlandse Volleybalbond
- Vlaamse Volleybalbond
- Europese Volleybalconfederatie
- Internationale Volleybalfederatie
- World Organisation Volleyball for Disabled
De sectie 'Ontstaan van het volleybal' is overgenomen van de site http://www.volleybal.nl. Materiaal van deze site mag worden overgenomen, maar alleen met bronvermelding.
| Zie ook: |
|---|
 Portaal Sport · Categorie:Sport · Sport van A tot Z · In het nieuws - Sport · Sport · Balsport |
|
|
 |
|---|---|
|
Atletiek | Badminton | Basketbal | Boksen | Boogschieten | Gewichtheffen | Handbal | Hockey | Honkbal | Judo | Kanoën | Moderne vijfkamp | Paardensport | Roeien | Schermen | (Kleiduiven-)Schieten | Softbal | Taekwondo | Tafeltennis | Tennis | Triatlon | Turnen | Voetbal | Volleybal | Waterpolo | Wielrennen | Worstelen | Zeilen | Zwemmen |
|
| Gehouden zomerspelen: 1896 | 1900 | 1904 | 1906* | 1908 | 1912 | 1916 | 1920 | 1924 | 1928 | 1932 | 1936 | 1940 | 1944 | 1948 | 1952 | 1956 | 1960 | 1964 | 1968 | 1972 | 1976 | 1980 | 1984 | 1988 | 1992 | 1996 | 2000 | 2004 Te houden: Olympische Zomerspelen 2008 (Peking, China) | Olympische Zomerspelen 2012 (Londen, Groot-Brittannië) |
|
| Olympische Spelen | Olympische Winterspelen | Paralympische Spelen | Deaflympische Spelen | Internationaal Olympisch Comité | NOC*NSF | BOIC | |
