Tweestippelig lieveheersbeestje

Rijk:	Animalia (Dieren)
Stam:	Arthropoda (Geleedpotigen)
Klasse:	Insecta (Insecten)
Orde:	Coleoptera (Kevers)
Onderorde:	Polyphaga
Infraorde:	Cucujiformia
Superfamilie:	Cucujoidea
Familie:	Coccinellidae (Lieveheersbeestjes)
Geslacht:	Adalia

Soort

Adalia bipunctata
Linnaeus, 1758

Levenscyclus: A=volwassen kever, B en C=eitjes, D=larve, E=pop

Zwarte vorm

Het tweestippelig lieveheersbeestje (Adalia bipunctata) is een kever uit de familie lieveheersbeestjes of Coccinellidae. Vroeger had de soort Coccinella als geslachtsnaam, maar deze is verouderd.

[bewerk] Algemeen

Met ongeveer 4,5 millimeter lengte is dit een van de kleinere soorten lieveheersbeestjes, en in grote delen van Europa is deze soort zeer algemeen. Ook in Azië komt de kever voor, evenals in Noord-Amerika, maar daar is de soort geïntroduceerd. Zowel de larve als de volwassen kever leven van bladluizen op allerlei planten, meestal houterige soorten. Op sommige plaatsen komt het tweestippelig lieveheersbeestje massaal voor. Een belangrijke vijand van deze soort is de mier, met name de zwarte wegmier, die dol is op bladluizen. Niet om ze op te eten, maar vanwege de zoete uitscheiding die ze produceren. Daarom beschermen verschillende mierensoorten de bladluizen tegen allerlei vijanden, zelfs dieren die planten eten en concurrenten van de luizen zijn. De mier eet geen lieveheersbeestjes, maar verjaagt ze met mierenzuur om de bladluis te verdedigen. Bijna alle lieveheersbeestjes, waaronder deze soort, scheiden bij gevaar een zeer bittere, geel gekleurde substantie af die vreselijk stinkt.

[bewerk] Beschrijving

Deze soort is vaak rood gekleurd, met op ieder dekschild een zwarte stip, en aan weerszijden van de kop twee witte vlekken. Er is echter veel variatie en een groot deel van de exemplaren is juist 'andersom' gekleurd; geheel zwart met op ieder schild een rode vlek. Exemplaren die onregelmatig gevlekt zijn met rode en zwarte dwarse vlekken op de schilden of met vier of zelfs zes rode vlekken op het zwarte schild komen echter ook voor. Hierdoor is deze soort te verwarren met het viervleklieveheersbeestje (Exochomus quadripustulatus), maar deze laatste soort mist altijd de witte oogvlekken, die de tweestip vaak wel heeft, maar niet altijd. De belangrijkste verschillen zijn het iets bollere schild van het viervleklieveheersbeestje, en de wat platte rand rondom het schild die aan een bolhoed doet denken. Een net verpopt lieveheersbeestje is trouwens altijd wit van kleur.

[bewerk] Voortplanting

Het nageslacht van deze kevers bestaat verassend genoeg voor 80 tot 90 procent uit vrouwelijke nakomelingen. Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat dit iets met symbiotische bacteriën te maken heeft, die in de geslachtscellen van het vrouwtje leven. Deze zorgen ervoor dat de kever er de voorkeur aangeeft om twee X-Chromosomen samen te smelten zodat er dus weer een vrouwtje uit het ei kruipt. Ook hebben onderzoekers van de Universiteit van West Australië in Perth, in 2005 ontdekt dat de Adalia bipunctata vanwege zijn promiscuïteit een verhoogd risico loopt op het krijgen van een geslachtsziekte. Hierbij kan in één zomer een kolonie van oliebeestjes voor 90 procent besmet raken.

[bewerk] Gewasbescherming

Het tweestippelig lieveheersbeestje is populair als bladluizenverdelger en is zelfs via internet te verkrijgen voor in de tuin of kas. Ook is de soort gemakkelijk zelf te kweken. De eitjes zijn langwerpig en oranjegeel van kleur, en worden in groepjes in een bladluizenkolonie gelegd zodat de larve meteen iets te eten heeft. Direct uit het ei eet de larven al bladluizen, na drie stadia verpopt de langwerpige, borstelige larve in een druppel-achtige pop.