Toengoeska-explosie

foto gemaakt tijdens de Kulik expeditie (1928)

Op 30 juni 1908 vond in Toengoeska (60°55'N 101°57'O, nu Evenkië, na 2007 Kraj Krasnojarsk) in Siberië een enorme explosie plaats. Hierbij werden vele bomen ontworteld in een omtrek van 30 tot 40 kilometer. Over de oorzaak van de explosie wordt nog veel gespeculeerd, mede doordat deze in een zeer afgelegen gebied plaatsvond; het staat echter vrijwel vast dat de boosdoener een meteoriet is geweest die op circa 8 kilometer hoogte uiteenspatte.

Ooggetuigen zagen een vuurbal uit de hemel neerdalen en in de lucht exploderen. Dit ging gepaard met een zeer harde knal. Door de kracht van de explosie werden bomen in de omgeving ontworteld en mensen en dieren weggeblazen. De explosie was op vele kilometers afstand (meer dan 200 km) van het epicentrum waar te nemen.

[bewerk] Een geluk bij een ongeluk

Een geluk bij een ongeluk was dat de inslag plaatsvond in een nagenoeg onbewoond gebied. Ware dat niet zo geweest, dan had het aantal slachtoffers in de duizenden, zo niet honderdduizenden gelopen. Nu is er niets bekend over menselijke slachtoffers, afgezien van een oude rendierherder op ca. 30 km van de inslagplaats. Hij werd door de kracht van de ontploffing 12 meter hoog in een boom geslingerd en overleed later aan zijn verwondingen.

Het gebied van de inslag was zelfs zo afgelegen, dat het tot 1928 zou duren, voordat een eerste wetenschappelijke expeditie het epicentrum bereikte.

Men was toen verbaasd geen grote inslagkrater te vinden, maar alleen een ruim 2000 km2 groot gebied waar de meeste bomen tegen de grond waren geslingerd.

Dat er geen inslagkrater werd gevonden, kan verklaard worden door de omstandigheid dat de meteoriet al op een hoogte van enkele kilometers uiteen gespat was. Men schat dat de zo hevige ontploffing veroorzaakt werd door een stenen meteoriet met een doorsnede van enkele tientallen meters. Vanwege de zeer hoge snelheid, draagt elke kilo steen dan aan de explosie een energie bij gelijk aan die van enkele tientallen kilo's explosief.

Er zijn in het verleden veel alternatieve, vaak fantastische, verklaringen gegeven voor de explosie, maar in wetenschappelijke kringen is men het tegenwoordig wel erover eens dat het een inslag van een vrij grote meteoriet is geweest.