Tekstverwerker

Een tekstverwerker is een computerprogramma voor het schrijven en bewerken van teksten in een natuurlijke taal.

Een tekstverwerker beschikt minimaal over de mogelijkheid een document uit een bestand in te lezen, in een bestand op te slaan en op een printer af te drukken. Delen van een tekst kunnen worden gewist, ingevoegd of gewijzigd. Doorgaans worden tekstverwerkers ook gebruikt om documenten op te maken, alhoewel er ook opmaakprogramma's zijn voor dat specifieke doel — meestal gaat het daarbij om programma's bedoeld om tijdschriften en folders mee te maken, waarbij de opmaak op dat moment belangrijker is dan de inhoud. De tekstverwerker staat daarmee tussen de teksteditor (bijvoorbeeld een programma als Kladblok) en het DTP-programma (zoals bijvoorbeeld FrameMaker) in qua mogelijkheden voor opmaak.

Samen met bijvoorbeeld spreadsheet-, tekstopmaak- en database-software horen tekstverwerkers tot de zogeheten kantoorsoftware. Vaak worden dit soort programma's door de fabrikant bij elkaar in een geïntegreerd office-pakket geleverd.

Een aantal geavanceerde functies zoals spellingscorrectie en het automatisch bijhouden van voetnoten, eindnoten, inhoudsopgave en indexen werden al vroeg aan tekstverwerkers toegevoegd, maar sindsdien is deze categorie software weinig geëvolueerd. Geavanceerde grammaticacontrole, woordvoorspelling en spraakinvoer komen zelden voor en vaak alleen in pakketten van andere fabrikanten die los moeten worden bijgekocht.

De tekstverwerker werd eigenlijk in losse delen uitgevonden. De pionier was Donald Knuth, die in de jaren zeventig de vrije opmaaktaal TeX ontwikkelde om zijn informatica-meesterwerk The Art of Computer Programming te kunnen publiceren. In 1978 ontwikkelde Bill Joy de eerste schermvullende teksteditor vi uit de regelgeoriënteerde teksteditors ed en ex, en later in de jaren tachtig ontstonden automatische spellingscorrectieprogramma's zoals ispell. In de jaren tachtig vierden de tekstmodus-editors WordStar, IBM Personal Editor ("PE") en vooral WordPerfect hoogtij op DOS-computers. Op Unix maakte Richard Stallman furore met zijn megalomane tekstverwerker Emacs. In de jaren negentig brak Windows door en kwam er een sterke vraag naar grafische tekstverwerkers. Hiervan heeft MS Word duidelijk het meest geprofiteerd.

[bewerk] Bekende tekstverwerkers zijn

• AbiWord
• Ami-Pro
• KWord (enkel voor KDE)
• OpenOffice.org Writer / StarOffice
• MS Word
• WordPerfect
• WordStar