Spectroscoop
Een spectroscoop is een instrument om het lichtspectrum te bestuderen en om via dat spectrum eventueel de samenstelling van materialen te bepalen. Een spectroscoop wordt gebruikt in de spectroscopie.
Moderne spectroscopen bestaan uit drie onderdelen:
- collimator (van tralie), met als doel om evenwijdige bundels licht naar het dispergerend systeem te sturen
- dispergerend systeem (van prisma), zorgt voor breking van het licht
- kijker
Deze onderdelen worden tegenwoordig bestuurd door een computer.
Als een materiaal wordt verwarmd, gaat het licht uitzenden dat karakteristiek is voor het soort materiaal. In de eerste spectroscopische ontwerpen van de negentiende eeuw werd het licht eerst door een tralie en een lens gestuurd. Hierdoor komen er evenwijdige bundels licht uit. Daarna kwam het licht in een of meerdere prisma's terecht, waardoor het licht breekt in een spectrum van verschillende golflengtes. Het beeld werd vervolgens bekeken door een buis met een schaal erop. Hierop is het spectrum van het licht te zien en kunnen metingen worden uitgevoerd. Door de verschillende golflengtes van het licht zijn er strepen op de buis te zien. De combinatie van die strepen is een vingerafdruk voor het materiaal. Natrium heeft bijvoorbeeld twee karakteristieke gele strepen, bekend als de natrium D-lines, op 588,9950 en 589,5924 nanometer.
Doordat de fotografische film werd uitgevonden, kon een nauwkeurig spectrogram worden gemaakt. In plaats van een buis met een schaal erop, werd er een camera geplaatst in die buis. In de laatste jaren zijn deze camera's met een film vervangen door digitale camera's, waardoor zeer nauwkeurige en snelle metingen kunnen worden uitgevoerd.
Tussen 1859 en 1861 deed Dmitri Mendelejev in Parijs onderzoek naar de dichtheid van gassen en werkte hij in Heidelberg samen met Gustav Robert Kirchhoff aan de ontwikkeling van de spectroscoop. Daarnaast heeft Robert Bunsen ook een bijdrage geleverd aan de ontwikkeling van de spectroscoop.
Helium werd in 1868 ontdekt door middel van dit apparaat.
Door het spectrum van een bedekkingsveranderlijke ster te bestuderen, kan men, rekening houdende met het dopplereffect, de afzonderlijke sterren nader bestuderen.
