Sint Servaasbrug
De Sint Servaasbrug is een 13e eeuwse stenen boogbrug over de rivier de Maas in de Nederlandse stad Maastricht. De brug is gebouwd tussen 1280 en 1298 ter vervanging van de in 1275 ingestorte eerste Romeinse brug en wordt algemeen beschouwd als de oudste brug van Nederland. Pas sinds 1932 draagt de brug de naam van H. Servatius, eerste bisschop en later patroonheilige van de stad Maastricht. Aangezien er eeuwenlang maar één brug was had deze geen naam. Ze werd gewoon Maasbrug genoemd. Pas na de bouw van de Wilhelminabrug in 1932 werd het nodig een naam toe te kennen. Oudere Maastrichtenaren spreken echter nog altijd over de 'aw brögk' (oude brug).
De brug telde oorspronkelijk negen stenen bogen en een houten overspanning aan de Wyckse zijde, die in geval van een belegering snel ontmanteld kon worden. Het houten gedeelte is later vervangen door een gemetselde boog, die iets langer was dan de overige bogen. Omstreeks 1640 werd de eerste boog aan de westzijde, die geheel droog was komen te staan door de veranderde stroming van de Maas, dichtgemetseld.
In de loop der tijd is de brug diverse malen gerestaureerd en aangepast. De meest ingrijpende restauratie vond plaats na de oplevering van de Wilhelminabrug in 1932. De brug werd in feite compleet afgebroken en opnieuw opgebouwd. De bogen werden geconstrueerd in beton en daarna bekleed met de oorspronkelijke stenen. De brug werd bij deze gelegenheid meteen verbreed en aan de oostzijde werden twee bogen vervangen door een stalen hefgedeelte, om de scheepvaart meer ruimte te geven.
Bij de herinrichting van de Maasboulevard (2005) is de boog die rond 1640 werd dichtgemetseld weer vrij komen te liggen. Deze boog is nog geheel origineel 13e eeuws en derhalve het meest authentieke gedeelte van de brug. De bedoeling was om deze boog te restaureren en als onderdoorgang te gaan gebruiken voor voetgangers die het pad langs de Maas willen volgen. Het blijkt echter dat de stenen in de loop der tijd te slecht zijn geworden en voor het grootste deel onbruikbaar zijn om de boog te reconstrueren. Momenteel wordt bekeken op welke manier men dit gaat oplossen.
[bewerk] Andere bruggen in Maastricht
- Spoorbrug (1855-1856) - Momenteel buiten gebruik. Wordt waarschijnlijk binnen aantal jaren weer in gebruik genomen ten behoeve van goederenvervoer naar Lanaken.
- Wilhelminabrug (oorspronkelijke brug 1930-1932. Verwoest in Tweede Wereldoorlog. Noodbrug van 1945-1957, huidige brug voltooid in 1957) - Twee rijstroken
- Kennedybrug (1965-1968) - Vier rijstroken
- Noorderbrug (1982-1984) - 2 rijstroken van oost naar west, 3 rijstroken van west naar oost.
- Hoeg Brögk (Hoge Brug, 2003) - Alleen voetgangers en fietsers
Thans bestaan er plannen voor een tweede Noorderbrug ten noorden van de eerste.
