Rundetårn
Rundetårn (Ronde toren) is één van de bekendste gebouwen van de Deense hoofdstad Kopenhagen.
[bewerk] Geschiedenis
De Deense koning Christiaan IV gaf in 1637 opdracht om de toren te bouwen. De architect Hans Steenwinckel de jonge ontwierp de toren. Vijf jaar later, in 1642, was het gebouw af. Een jaar later werd door Caspar Fincke, de smid van de koning, een elegant hekwerk op het dak gemaakt. De toren bevat het oudste astronomisch observatorium van Europa en is nog steeds in gebruik. Christen Sørensen Longomontanus, een leerling van astronoom Tycho Brahe, zette het observatorium op. In 1716 bezocht de Russische tsaar Peter de Grote met zijn vrouw de toren. Hij ging te paard naar boven, zijn vrouw volgde hem in een koets. Door de grote stadsbrand van 1728 verbrandde de bibliotheek en het observatorium, waarbij vele kostbare boeken verbrandden en de beroemde koperen hemelglobe van Tycho Brahe smolt: het was het enig overgebleven instrument van hem dat zich nog in Denemarken bevond. In 1807 werd de stad beschoten door het Engelse leger, waarbij ook de toren getroffen werd, maar zonder veel schade. Wel werd door een projectiel de hoek van een boek afgerukt, dat nu nog te bezichtigen is. De titel van het boek was 'Defensor Pacis' (verdediger van vrede). In 1902 reed voor het eerst een auto naar boven (en weer naar beneden).
[bewerk] De Toren
De 34,8 meter hoge toren heeft geen treden maar een oplopend pad dat in 7½ windingen om de holle kern naar boven loopt. Vroeger liep dit pad door tot aan de astronomie kamer, maar het laatste gedeelte heeft nu gewoon trappen. Het pad is 200 meter lang en 4,5 meter breed. Op de muur aan de voorzijde van de toren staat in gouden letters een raadsel, waarschijnlijk door de koning zelf geschreven. Het kan op verschillende manieren geïnterpreteerd worden, maar men gaat er vanuit dat er staat geschreven: "Leid de studie en gerechtigheid, God, in het hart van de gekroonde koning Christiaan IV".
[bewerk] Trivia
- De toren wordt genoemd in 'De Tondeldoos', één van de sprookjes van Hans Christian Andersen.
- Er is een planetoïde naar de ronde toren genoemd. (5505 Rundetårn).
- Elk jaar is er een wedstrijd met eenwielers.
