Rudolf Carnap
Rudolf Carnap (1891 - 1970) was een Duitse filosoof en de belangrijkste vertegenwoordiger van het logisch positivisme. In zijn filosofische werken heeft hij geen theorie opgesteld maar concentreerde zijn gedachten op een centraal thema dat in de loop van de tijd steeds opnieuw werd aangepakt: de zekerheid van onze kennis.
Als empirist nam hij aan dat kennis uiteindelijk aan de zintuiglijke ervaring is ontleend. Aanvankelijk postuleerde Carnap absolute zekerheid aangaande zintuiglijke ervaring, en beantwoordde de vraag naar absolute zekerheid met: "zeker is die kennis, die op methodisch correcte wijze is ontleend aan een volkomen zeker empirisch uitgangspunt". Om twijfels omtrent het empirisch uitgangspunt uit te bannen was het voor Carnap niet genoeg een uitspraak over zintuiglijke waarneming als zodanig geldig te verklaren; bijvoorbeeld: "ik zie een glas melk" is reden tot twijfel, echter: "ik heb een zintuiglijke indruk van iets wits", laat geen twijfel toe. Onmiddellijke zintuiglijke indrukken zijn geschikt om als uitgangspunt te dienen.
Vervolgens catalogiseerde Carnap empirische begrippen uitgaande van het absoluut zeker empirisch uitgangspunt. Voor begrippen die geschikt waren zijn zintuiglijke indrukken te beschrijven, stelde hij uitspraken op waarin uitsluitend grondbegrippen voorkwamen (constitutionele definities). Omdat de constitutionele definities volkomen zeker zijn, was het voor Carnap mogelijk met zekerheid vast te stellen of iets waar was of onwaar.
Omdat echter eigen zintuiglijke waarnemingen het nadeel hebben oncontroleerbaar te zijn, koos Carnap 'in het volgende stadium' voor de zogenaamde protocolzin. De protocolzin is een eenvoudige beschrijvende uitspraak over exact naar plaats en tijd bepaalde dingen: bijvoorbeeld: "dat ding hier is wit". Zekerheid omtrent kennis moest volgens Carnap nu worden gezocht in het vertalen van alle uitspraken in reeksen van protocolzinnen. Absolute zekerheid is er niet meer, maar wel maximale zekerheid binnen het kader van een objectieve wetenschapstaal.
