Rolf Hochhuth
Rolf Hochhuth (* 1 april 1931 te Eschwege) is een Duits schrijver die in 1963 een toneelstuk onder de titel Der Stellvertreter (in het Nederlands de Plaatsbekleder) schreef.
Het gaat over het (vermeend) controversiële gedrag van de Rooms Katholieke kerkleiding met name (Paus Pius XII ofwel de voormalige Intaliaanse kardinaal Pacelli) in de periode 1939-1945. Het mocht niet opgevoerd worden in diverse Europese hoofdsteden uit angst voor rellen e.d.
In het kort komt het onhistorische toneelstuk erop neer dat de jodenvervolging onder de aandacht van de paus wordt gebracht en dat hij er helemaal niets aan gedaan zou hebben, zelfs geen protest uitsprak of iets dergelijks, maar opmerkte dat het het verdiende loon van de joden was omdat zij Christus aan het kruis doodden... (overigens nooit door Pacelli beweerd). Toch werd er bijvoorbeeld door het Nederlandse episcopaat weldegelijk geprotesteerd, én werd er door veel gelovigen ook naar gehandeld.
Het Amerikaanse tijdschrift "Inside the Vatican" zou zelfs informatie over paus Pius XII in handen hebben, die onthult dat deze "oorlogspaus" zich toch bemoeide met het lot van joden in Italië onder Mussolini.
Het zou gaan om twee brieven van hem, die hij in 1940 stuurde naar bisschop Giuseppe Palatucci van Campagna. In een concentratiekamp in Zuid-Italië werden door de nazi's joden gevangen gehouden. Palatucci trok zich samen met zijn neef Giovanni, politiecommissaris van Fiume, het lot van deze mensen aan. De paus zou zijn bisschop tweemaal een aanzienlijke som overhandigd hebben voor het welzijn van deze gevangenen. Het laatste is met andere woorden hierover nog niet gezegd.
Hochhuth schreef een tweede toneelstuk in 1967 met als titel Soldaten, Necrologie uit Genève, wat ook een historische tragedie was. Ook dat stuk speelt in de Tweede Wereldoorlog en gaat over Winston Churchill en de Poolse generaal Sikorski. In Hochhuths visie wordt de laatste in opdracht van Winston Churchill vermoord, en is Churchill ook hoofdverantwoordelijke voor de zinloze bombardementen op grote Duitse steden, die vooral de burgerbevolking troffen. Ook dit tweede werk veroorzaakte opschudding.
Door psychologen en specialisten werd meermaals op de indruk gewezen, dat Hochhuths beschuldigingen jegens buitenlandse leiders (Pius XII, Churchill) aangaande gruwelijkheden in de Tweede Wereldoorlog, voortkomen uit frustratie over de hoofdrol die zijn eigen Duitse volk zelf speelde in de gruwelijkheden. Uit andere bronnen blijkt dat de toenmalige Russische Geheime Dienst, de voorloper van de KGB, de hand gehad heeft in een desinformatiecampagne gericht tegen Pius XII om hem publicitair af te branden, omdat Pius een tegenstander was van het communisme. Mogelijk heeft Hochhuth deze info gebruikt in zijn toneelstuk.
