Ritueel
Een ritueel is een serie handelingen die gezien worden als een gebruik en bepaald zijn door achtergrond en cultuur wordt aangegeven. Rituelen kunnen uitingen zijn van mens of dier, die in bepaalde omstandigheden herhaald worden. Deze uitingen kunnen bestaan uit enkele elementen maar ook uit een heel scala aan verschillende elementen. De elementen waaruit rituelen kunnen bestaan zijn o.a. houding, mimiek, gebaar, dans, zang, woord, klanken, schreeuwen, eten, vasten, drinken, slachten, zich verwonden.
In elk geval wordt een ritueel gekenmerkt door een herkenbaar patroon.
Rituelen lijken op vaste gewoontes. Ze hebben het echter in zich dat men meent er niet meer buiten te kunnen. Zo kan een blokje om voor het slapen gaan een vaste gewoonte zijn. Als men gaat denken dat men zonder dat blokje om niet goed zal kunnen slapen, dan wordt het een ritueel. Toch zijn rituelen heel belangrijk. Men heeft lang gedacht dat rituelen "overbodig" zouden zijn. Juist het vertouwde karakter van het ritueel is van belang.
[bewerk] Rituelen in culturen
In elke cultuur komen rituelen voor. Vooral bij belangrijke fase in het leven zoals geboorte, volwassenheid, huwelijk, (religieuze en sociale) verbintenissen en de dood bijvoorbeeld bij een begrafenis. Maar ook gewoon als je zelf een nieuwe weg wilt gaan en opnieuw wil beginnen.
In zijn eenvoudigste vorm kan het een bijna onmerkbaar knikken met het hoofd zijn. Als ander uiterste kan het een dagen en nachtenlang uitputtend ritueel zijn waarbij afwisselend kan worden gemediteerd en gevast aan de ene kant en aan de andere kant het gebruik van drugs, opzwepende dansen en seksuele uitspattingen, orgieën, zelfverminking en offeren aan de goden.
Hoewel de bekendste rituelen die uit kerkdiensten zijn, is een ritueel niet per se godsdienstig. Niet-religieuze mensen kennen ook rituelen. Ook in bedrijven komen ze voor, bijvoorbeeld wordt een ritueel opgevoerd als iemand een jubileum heeft bereikt.
In de westerse religies kan als voorbeeld genomen worden de mis van de Rooms-Katholieke Kerk met voorgeschreven gebeden, het knielen en staan en zitten op bepaalde momenten zoals bij een huwelijk, het opheffen van een kelk, het tonen van een stuk zuurdesem brood en het drinken van wijn en eten en zegenen van dat brood.
Rituelen hebben invloed op de psyche van de mens omdat ze vaak aansluiten bij het archetype volgens Jung. In de psychologie worden bepaalde vormen van compulsief gedrag ook rituelen genoemd.
