Pomaken

Met de naam Pomaken (ook: Pomakken) worden traditioneel geïslamiseerde Bulgaren in Bulgarije en Griekenland aangeduid. In Bulgarije geldt de term als pejoratief en spreekt men liever van Moslimbulgaren (Bulgari-Mochamedani). In Griekenland is de term wel gangbaar. Het betreft afstammelingen van de Bulgaren die onder Turks bewind tussen de 16de en de 18de eeuw van het christendom overgingen op de islam. In tegenstelling tot de Turkse minderheid spreken ze Bulgaars of althans een Bulgaars dialect. In Griekenland is hun taal sterk beïnvloed door het Grieks en het Turks.

De Moslimbulgaren van Bulgarije wonen vooral in het Rodopegebergte: die in het oosten zijn in de jaren negentig in groten getale weer overgegaan op het christendom. Die in het westelijke Rodopegebergte en in het Piringebergte zijn traditioneler religieus. Het resultaat is dat de eerste groep zich bij volkstellingen als Bulgaar heeft laten tellen en de tweede als Turk. Daarnaast is er ook een stroming die de westelijke Pomaken beschouwt als Macedoniërs, zie OMO Ilinden-Pirin, en daarmee aanhaakt bij de Macedonische Kwestie.

Het aantal Pomaken in Griekenland wordt geschat op zo'n 40.000. Ze wonen in dorpen ten noorden van de stad Xanthi en worden ter plaatse gemakkelijk herkend aan hun opvallend blauwe ogen. Ze zijn beperkt in hun bewegingsvrijheid en hun dorpen liggen in militair gebied nabij het Grieks-Turks-Bulgaarse drielandenpunt. Zonder toestemming van het ministerie van defensie kunnen ze niet bezocht worden.

In Griekenland, dat alleen religieuze minderheden kent, worden ze samen met de Turken als moslims beschouwd en niet als afzonderlijke minderheid. Wel worden in Griekenland de verschillen tussen de taal van de plaatselijke Pomaken en het Bulgaars benadrukt, getuige de publicatie van een Grieks-Pomaks woordenboek.