Pietro Aretino
Pietro Aretino (*Arezzo 1492 - †Venetië 1556), ook bekend onder de naam Pietro d'Arezzo, was een Italiaans schrijver. Hij wordt ook wel de eerste kunstcriticus genoemd.
Aretino was van een bescheiden afkomst binnen de burgerij van Arezzo. Het was dankzij de contacten van zijn, naar verluidt, aantrekkelijke moeder dat hij veel binnen de Italiaanse adel verkeerde. Tijdens zijn verblijf in Perugia (1510-1517) ontstond zijn interesse voor schilderkunst en schreef hij zijn eerste gedichten. In 1517 kwam hij onder bescherming van Agostino Chigi, een rijke bankier die onder andere de schilder Rafael financierde. Via deze wegen kwam hij in de kringen rond paus Leo X terecht. In 1524 moest hij echter Rome voor korte tijd ontvluchten nadat hij sonnetten had geschreven bij gravures van Marcantonio Raimondi die de verschillende posities van de geslachtsdaad weergaven. Een tweede keer moest hij Rome voorgoed verlaten toen hij in 1525 een stuk schreef over bisschop Giovanni Ghiberti. Deze poogde hem te laten vermoorden. Aretino streek neer in Venetië waar hij zijn verdere leven verbleef.
Aretino werd vooral bekend met zijn publicatie waarin verschillende correspondenties over kunst en met kunstenaars zijn gepubliceerd. In deze brieven geeft hij op een levendige manier commentaar op de techniek en metaforen van de kunst. Vooral bekend zijn zijn correspondentie met Titiaan, waarin hij een fictief schilderij van de schilder beschrijft, en de brief aan Michelangelo waarin hij de naaktheid van zijn figuren in de Sixtijnse kapel bekritiseert. Verder schreef hij vele religieuze manifesten en toneelstukken waaronder "II Marescalio" (1533) en "La Talanta" (1542). Door zijn expliciet seksuele gerichtheid werd hij de afgelopen eeuw vooral gelezen door academici en clandestiene gebruikers.
[bewerk] Referentie
- Pietro Aretino - Zes dagen; gesprekken over het hoerenbestaan - (vertaald door Yond Boeke en Patty Krone) - Athenaeum-Polak&Van Gennep, Amsterdam
