Pierre Bayle

Pierre Bayle (18 november 1647 – 28 december 1706) was een Franse hugenoot die in 1681 naar Nederland vluchtte en hoogleraar werd aan de Illustere School van Rotterdam. Bayle schreef een groot aantal boeken. Ook richtte hij het populair-wetenschappelijke tijdschrift Nouvelles de la Republique des Lettres (1684-1687) en bracht in 1697 de Dictionnaire historique et critique uit, dat als zijn hoofdwerk geldt. Bayle pleitte voor religieuze tolerantie en voor een strikte scheiding tussen geloof en wetenschap. In 1693 werd hij ontslagen door toedoen van de fanatieke calvinist Pierre Jurieu. Bayle geldt als één van de belangrijkste voorlopers van de Verlichting.

In Rotterdam wordt sinds 1990 de Pierre Bayle-lezing gehouden en de Radboud Universiteit van Nijmegen kent het Pierre Bayle-instituut. Volgens de Engelse historicus Jonathan Israel, die op 10 december 2004 de Pierre Bayle-lezing hield, zijn ideeën van Bayle over tolerantie en religie nog steeds actueel.

[bewerk] Externe links

• http://www.pierrebayle.nl/nederlands/
• http://www.lett.unipmn.it/~mori/bayle/
• http://plato.stanford.edu/entries/bayle/

[bewerk] Literatuur

• Bost, Hubert, Un 'Intellectuel' avant la lettre: le journaliste Pierre Bayle (1647-1706). L'actualité religieuse dans les novelles de la république des lettres (1684-1687) (Amsterdam en Maarssen 1994).
• Bots, J.A.H., 'Le Dictionaire de Pierre Bayle: magasin et protocole de la république des lettres' in: idem ed., Critique, savoir et érudition à la veille des lumières: le Dictionaire historique et critique de Pierre Bayle (Amsterdam 1996) 205-216.
• Idem, Republiek der letteren: ideaal en werkelijkheid (Amsterdam 1977).
• Hazard, Paul, De crisis in het Europese denken. Europa op de drempel van de Verlichting 1680-1715 (Amsterdam 1990). Oorspronkelijke titel: La crise de la conscience européenne (Parijs, Boivin 1935).
• Ignatieff, Michael, De republiek der letteren: toen en thans (Rotterdam en Baarn 1991).
• Israel, Jonathan, Radical Enlightenment: Philosophy and the making of modernity 1650-1715 (Oxford 2001).
• Labrousse, Elisabeth, Pierre Bayle et l'instrument critique (Wenen 1965).
• Idem, Pierre Bayle. Tome I. Du pays de Foix a la cite d'Erasme. (Den Haag 1963).
• Idem, Pierre Bayle tome II. Hétérodoxie et rigorisme (Den Haag 1964).
• Lieshout, H.H.M. van, Van boek tot bibliotheek. De wordingsgeschiedenis van de Dictionaire Historique et Critique van Pierre Bayle (1689-1706) (Grave 1992).
• Tinsley, Barbara Sher, Pierre Bayle's reformation. Conscience and criticism on the eve of the enlightenment (Selinsgrove en Londen 2001).