Periodieke onthouding
Periodieke onthouding is een methode van anticonceptie die zich baseert op de menstruatiecyclus van de vrouw. Ze werkt door geslachtsgemeenschap tot de onvruchtbare periode van de vrouwelijke cyclus te beperken. De methodenzekerheid van de meest gebruikte methode, de zogenaamde sympto-thermale methode, behoort tot de hoogste graad (De kans op een zwangerschap bij honderd echtparen gedurende een jaar, de Pearl-Index, ligt rond de 1).
Als de methode niet zeer nauwkeurig wordt toegepast is de methode echter zeer onbetrouwbaar (Pearl-index tot 47). Ook in het geval dat dat wel gedaan wordt is de methode bijna 10x zo onbetrouwbaar als de anticonceptiepil. Het is echter de enige vorm van contraceptie die wordt toegestaan volgens de officiele standpunten van de Rooms-Katholieke Kerk.
In zijn eenvoudigste vorm bestaat periodieke onthouding erin de dagen sinds het begin van de menstruatie te tellen om het begin van de vruchtbare periode in te schatten. Deze kalendermethode is relatief onbetrouwbaar (Pearl index 9).
Meer geavanceerde vormen zoals de sympto-thermale methode gebruiken drie andere aanwijzingen om de ovulatie nauwkeuriger te kunnen voorspellen :
- de lichaamstemperatuur van de vrouw,
- het al dan niet aanwezig zijn van (vruchtbaar) slijm in de vagina van de vrouw en
- de stand van de baarmoedermond.
Globaal gezien wordt periodieke onthouding in België en Nederland veel minder gebruikt dan bepaalde andere methoden zoals de anti-conceptiepil.
Inhoud |
[bewerk] Voor- en nadelen
Voorstanders van de sympto-thermale methode geven aan dat ze de voorkeur aan deze methode geven omwille van de volgende voordelen:
- betrouwbaar wanneer correct toegepast,
- vrij van bijwerkingen,
- natuurlijk : ze grijpt niet in in de lichamelijke functies (er hoeven geen pillen te worden geslikt of voorwerpen ingebracht in de baarmoeder),
- geen voorbereidende handelingen voor de gemeenschap,
- steeds omkeerbaar en
- gratis : er is alleen een thermometer en wat ruitjespapier nodig.
Het is bovendien de enige manier van anticonceptie die de man en de vrouw gelijkwaardig behandelen. Desondanks vinden sommige radicale feministen dit juist een nadeel.
Aangehaalde nadelen zijn dat periodieke onthouding een continue aandacht verlangt om de periode van lage vruchtbaarheid te bepalen. Bovendien corresponderen bij veel vrouwen de periodes van hoge vruchtbaarheid met de periodes waarin zij het meeste zin hebben in seks. Bovendien kan het onprettig zijn voor partners die niet samenleven om te moeten leven volgens een voorgeschreven ritme.
Als belangrijkste nadeel wordt vaak genoemd dat "periodieke onthouding een onbetrouwbare manier van anticonceptie is". Bij juiste toepassing van de methode is de kans van bevruchting per jaar echter lager dan 1%. Hiermee bereikt ze hetzelfde niveau als dat van de anticonceptiepil (zonder enige methode van anticonceptie is dat 85%).
[bewerk] De berekeningen
Bij de meeste vrouwen duurt de menstruatiecyclus tussen 24 en 32 dagen. Het start met de menstruatiebloeding. De ovulatie vindt plaats tussen de 12e en 18e dag, afhankelijk van de lengte van de periode. De eicel moet zeker binnen 24 uur worden bevrucht. Zaadcellen kunnen normaal gesproken een dag of drie na ejaculatie nog een bevruchting uitvoeren, maar er worden ook gevallen beschreven waarin na 7 dagen nog een bevruchting plaats vond.
Als we de ovulatie en de overleving van het sperma in acht nemen, blijft er een periode van 5-11 dagen (afhankelijk van de lengte van de cyclus) aan het begin van de cyclus over waarin geslachtsverkeer relatief veilig moet zijn. De eerste paar dagen daarvan corresponderen met de menstruatiebloeding. De tweede onvruchtbare periode is ná de ovulatie. Aangezien de exacte tijd van de ovulatie niet bekend is, moet ook daar een marge van een aantal dagen worden aangehouden. Zo begint de tweede onvruchtbare periode op de 16e dag als de cyclus 24 dagen duurt, en op de 22e dag als de cyclus 32 dagen duurt.
[bewerk] Geavanceerdere methoden
Door gebruik te maken van observaties van het lichaam van de vrouw kan periodieke onthouding iets nauwkeuriger worden gemaakt.
De lichaamstemperatuur van de vrouw gaat na de ovulatie door veranderingen in hormoonspiegels zo'n 0,3 tot 0,9°C omhoog. Deze verhoging duurt voort tot de volgende menstruatie. Door de temperatuur eerst een aantal maanden op te tekenen kan een nauwkeuriger idee gekregen worden over het moment van ovulatie. Er zijn speciale thermometers in de handel die, met hulp van een klein computertje, zelf bepalen of een dag veilig of onveilig is. Een periodieke onthouding die op deze manier is verbeterd staat bekend als de temperatuurmethode.
Het baarmoederslijm verandert gedurende de cyclus van textuur. Vlak voor en na de ovulatie is het glad en helder, op andere dagen meer kleverig. Ook dit kan worden gebruikt om het ovulatietijdstip vast te stellen.
Daarnaast opent de baarmoedermond zich gedurende de vruchtbare periode. Dit is een extra controlemiddel om het tijdstip van de ovulatie vast te stellen.
Het combineren van de drie waarnemingen geeft een helder beeld van het tijdstip van de ovulatie.
Sommige vrouwen kunnen ook door andere observaties aan hun lichaam, zoals de middenpijn, het moment van ovulatie bepalen, en daarmee de periodieke onthouding verbeteren...
[bewerk] Externe link
- www.nfp.be Natural Family Planning - Vlaanderen
- www.ccl-nederland.org Couple to Couple League - Nederland
- www.nvsh.nl NVSH - Nederland
