Misdienaar
Een misdienaar is een leek die tijdens H. Missen van de Rooms-katholieke Kerk de priester behulpzaam is. Er wordt soms een onderscheid gemaakt tussen misdienaar (tot 12 jaar), serviënt (van 12 tot 16 jaar) en acoliet (16 jaar en ouder); soms ontbreekt de "fase" van serviënt. De benaming acoliet is eigenlijk plaatsvervangend: het acolythaat behoorde vanouds tot de lagere wijdingen.
[bewerk] Taken
De taken van een misdienaar zijn divers. Misdienaars zijn verantwoordelijk voor het gereedmaken van de altaartafel. De ciborie of schaal met nog niet-geconsacreerde hosties en kelk worden door hen met zorg aan de priester gegeven. Ook zorgen zij voor water en wijn, zodat deze gemengd kunnen worden voorafgaand aan de consecratie en voor de handwassing. Daarnaast wordt een bel geluid bij binnenkomst en wordt er gebeld tijdens de consecratie. Ook de wierook en het wierookvat en het wijwatervat met daarin de aspergil vallen onder de taken van de misdienaar. De misdienaar houdt soms ook bij de communie van de gelovigen een communiepateen onder de kin van de communicanten; de priester legt dan ondertussen de heilige hostie op de tong van de gelovigen. Ook het plechtig binnendragen van het evangelie, kaarsen (waaronder de forse Paaskaars en Adventskaars) of het processiekruis kunnen tot de taken behoren. De taken kunnen - tegenwoordig - per parochie wel sterk verschillen.
Tot ver in de 20ste eeuw mochten in veel kerken meisjes en vrouwen geen misdienaar of andere functie (zoals lector) vervullen, omdat zij niet bevoegd waren het priesterkoor te betreden. In veel kerken hebben - onder invloed van de vernieuwingen binnen de Kerk - sindsdien meisjes-misdienaren hun intrede gedaan indien de bisschop van het diocees dit toestaat, overigens tot ongenoegen van bepaalde gelovigen. Het kerkelijk recht en de encyclieken en decreten van de Heilige Stoel staan eigenlijk dienaren van het vrouwelijke geslacht aan het altaar niet toe.
[bewerk] Kledij
Misdienaars en acolieten dragen een toog met daarover de superplie. Tegenwoordig dragen sommige misdienaars ook wel eens een albe, al wordt dit door sommigen beschouwd "als het rondlopen in liturgisch ondergoed." Overigens is deze opmerking niet terecht: in Frankrijk bestaat er een lange traditie van misdienaars die een albe en cingel dragen in plaats van de toga en superplie, ook al moge dit esthetisch gezien minder verantwoord zijn.
