Martti Ahtisaari
De Fin Martti Oiva Kalevi Ahtisaari (Viipuri (Vyborg), 23 juni 1937) was diplomaat bij de Verenigde Naties en van 1994 tot 2000 president van Finland.
Na enige jaren in het buitenland voor de YMCA gewerkt te hebben kwam hij in 1965 in overheidsdienst bij het Finse ministerie van buitenlandse zaken. In 1973 volgde zijn benoeming tot ambassadeur in een aantal Afrikaanse landen; tijdens deze periode legde hij contact met de Namibische verzetsbeweging SWAPO. In 1978 werd hij dankzij Afrikaanse steun VN-commissaris voor Namibië.
In 1978 verhuisde hij naar New York waar hij onder-secretaris-generaal van de VN werd belast met bestuurs- en leidinggevende taken. Tevens bleef hij echter voor Namibië de speciale afgezant van de VN-secretaris-generaal in welke hoedanigheid hij onderzoek deed naar de mogelijkheid van een eventuele onafhankelijkheid van dat land.
In 1989 leidde hij in Namibië een VN-vredesmacht waarbij hij vanwege de dreiging van de SWAPO zich genoodzaakt zag Zuid-Afrikaanse troepen binnen te halen teneinde de toestand in evenwicht te brengen. Uiteindelijk wist hij het voor elkaar te krijgen dat eind 1989 Namibië zijn eerste vrije verkiezingen mocht houden waarvoor hij als dank ereburger van Namibië werd.
Na weer enige tijd op het VN-hoofdkantoor in New York te hebben vertoefd werd hij in 1991 voor Finland minister van buitenlandse zaken. Tevens was hij namens de VN na afloop van de Golfoorlog betrokken bij de kwestie Irak waarbij hij een gematigd standpunt innam; hierdoor ontbeerde hij de steun van de Verenigde Staten bij de verkiezing van een nieuwe secretaris-generaal voor de Verenigde Naties zodat hij deze functie aan zijn neus voorbij zag gaan.
Een paar jaar later toen Ahtisaari zich bezighield met de oorlog in het voormalige Joegoslavië begon hij in 1993 aan zijn kandidatuur voor het presidentsschap van Finland waarbij hij namens de Sociaal-Democratische Partij uitkwam. Een pré hierbij was zijn onbesproken verleden waardoor hij mede tot president werd verkozen.
Reeds in het begin van zijn ambtstermijn kwam het tot een breuk met de regerende Centrumpartij vanwege een conflict met haar premier Esko Aho die niet wilde dat hij zich met buitenlandse politieke zaken zou bemoeien.
Wapenfeiten van zijn presidentschap waren de aansluiting van Finland bij de Europese Unie, een ontmoeting in de Finse hoofdstad Helsinki tussen VS-president Bill Clinton en de Russische president Boris Jeltsin en zijn bemiddeling in de Kosovo-oorlog van 1999.
Ahtisaari wenste geen tweede termijn en werd daarom opgevolgd door Tarja Halonen, evenals hij lid van de sociaal-democratische partij.
Hierna zette hij zich in voor allerlei soorten vredes- en bemiddelingspogingen.
Zo zocht de Britse regering hem in 2000 aan om mede de ontwapening van de IRA in Noord-Ierland te controleren.
En begin 2005 trad hij in Helsinki op als bemiddelaar bij vredesonderhandelingen tussen de Indonesische regering en de verzetsbeweging van Atjeh.
[bewerk] Externe links
| Voorganger: Mauno Henrik Koivisto |
President van Finland 1994-2000 |
Opvolger: Tarja Kaarina Halonen |
