Maja Plisetskaja
Maja Michajlovna Plisetskaja (Russisch: Майа Михайловна Плисецкая) (Moskou, 20 november 1925) is een Russische ballerina van Joodse en Wit-Russische afkomst.
[bewerk] Jeugd
Maja was de dochter van de ingenieur Michail Emmanuilovitsj Plisetskij (geboren te Gomel in Wit-Rusland in 1899) en van Rachil Michajlovna Messerer (geboren te Vilno in Litouwen in 1902, dochter van een tandarts en ex-actrice van de stomme film). De familie van haar moeder was heel artistiek van aanleg [[1]], en een oom langs vaderszijde was acrobaat.
In 1932 (een eerste broer, Aleksandr was net geboren) verhuisde het gezin naar Spitsbergen waar de vader de Russische kolenwinning moest organiseren. Dankzij zijn goede contacten met de Engelsen van het gemengde bedrijf Grumant slaagde Michail erin de kolenwinning te optimaliseren. In 1937 (het gezin woonde toen alweer in Moskou) werd hij daarvoor eerst onderscheiden, en op 30 april 1937 om 5 uur 's morgens aangehouden. Nadat zijn vrouw weigerde tegen hem te getuigen, en veroordeeld werd tot verbanning naar Kazachstan (waar de derde zoon, Azarij, geboren werd), werd hij op 8 januari 1938 geëxecuteerd als spion en volksvijand.
[bewerk] Carrière
Maja was al in 1934 toegelaten tot de choreografische school in Moskou. Vanaf 1937 werd ze opgevoed door haar tante Sulamif Messerer (Суламифь Михайловна Мессерер), een balletlerares en ex-ballerina van het Bolsjoj theater, en haar grootvader Michail, een tandarts. In hetezelfde jaar trad ze voor het eerst op in de Bolsjoj-versie van Doornroosje.
In 1943 beëindigde ze haar studies en werd ballerina in het Bolsjoj theater in Moskou, waar zij nog tot in 1988 zou blijven dansen.
Haar rollen waren o.a. Odetta-Odillija in het "Zwanenmeer" van Tsjajkovskij (vanaf 1947), Kitri in "Don Quijote" (vanaf 1951), "Anna Karenina" (1972) in een compositie van haar echtgenoot Rodion Sjtsjedrin en "Carmen" in de Carmen-suite van Bizet en Sjtsjedrin, de hoofdrollen in "Tsjajka"(1980) en "Dame met Hond" (1988, meteen haar laatste echte optreden).
Heel lang werd haar, wegens het verleden van haar familie (officieel echter omdat een neef al in het buitenland verbleef), verboden de Sovjet-Unie te verlaten. Dit bleef ook zo na de rehabillitatie van haar vader als slachtoffer van de Stalin-terreur in 1956. Maja Plisetskaja, die dan steeds verplicht werd om ziekte te veinzen, bracht de autoriteiten in grote verlegenheid door tijdens haar "ziekte" met het restant van het Bolsjoj theater optredens te organiseren waarop Westerse ambassadeurs uitgenodigd waren (zodat de optredens niet verboden konden worden).
Maja trouwde in oktober 1958 met de componist Rodion Konstantinovitsj Sjtsjedrin. Ze hebben geen kinderen - Maja won overigens een proces tegen een krant die claimde dat zij ooit een onwettelijk kind had gehad, dat ze had laten adopteren. Na haar afscheid bij het Bolsjoj werkte ze nog een tijdje als directrice van de opera van Roma. Vandaag reist ze heen en weer tussen (bescheiden) huizen in Duitsland, Litouwen en Moskou.
