Main-Donaukanaal

Het Main-Donaukanaal (ook: Rijn-Donaukanaal en Rijn-Main-Donaukanaal) is een kanaal dat een verbinding maakt tussen het stroomgebied van de Rijn en het stroomgebied van de Donau.

Al in 793 gaf Karel de Grote de opdracht om een kanaal (Fossa Carolina) te graven dat beide stroomgebieden met elkaar moest verbinden. De bouw was echter onsuccesvol en de werkzaamheden werden datzelfde jaar nog beëindigd. Tussen 1836 en 1846 werd tussen Bamberg en Kelheim het Ludwigskanal gebouwd. Het was een smal kanaal met honderd schutsluizen dat door de opkomst van het spoor al gauw onrendabel werd. In de Tweede Wereldoorlog werd het kanaal beschadigd en in 1950 werd besloten het Ludwigskanal te sluiten en deels te dempen.

In 1960 werd begonnen met de bouw van het Main-Donaukanaal. In 1972 werd Neurenberg met de Main verbonden en op 25 september 1992 werd het kanaal volledig opengesteld. Het kanaal is 171 km lang (inclusief kanalisatie van de Altmühl). Het begint aan de Main bij Bamberg en eindigt aan de Donau bij Kelheim. In totaal is er ongeveer 2,3 miljard euro aan de bouw uitgegeven.

Het hoogste kanaaldeel ligt tussen Hilpoltstein en Bachhausen (16 km) op een hoogte van 406 meter boven NAP. Hier ligt de waterscheiding tussen de stroomgebieden van de Donau en Rijn. Het hoogteverschil tussen de Main bij Bamberg en Hilpoltstein bedraagt 175 meter en wordt met elf sluizen over een lengte van 99 kilometer overwonnen. Het hoogteverschil tussen de Donau bij Kelheim en Bachhausen bedraagt 68 meter. 17 meter wordt overwonnen met twee sluizen in de gekanaliseerde rivier de Altmühl tussen Kelheim en Dietfurt (34 km). De overige 51 meter wordt overwonnen met drie sluizen tussen Dietfurt en Bachhausen (22 km).

Het Main-Donaukanaal is 55 meter breed en 4 meter diep. De sluiskolken van de zestien sluizen zijn 185 meter lang en 12 meter breed (CEMT-klasse Vb).

Het Main-donaukanaal werd aangelegd door Rhein-Main-Donau AG. Dit bedrijf verwierf in 1921 een concessie voor het realiseren van een vaarweg voor grote schepen van Aschaffenburg naar Passau (677 km). Behalve de aanleg van het kanaal, heeft het bedrijf tussen 1921 en 1962 de Main uitgediept tussen Aschaffenburg en Bamberg (297 km). De Donau tussen Kelheim en Passau (209 km) moet nog onder handen worden genomen. Het meest van belang is de verbetering van de bevaarbaarheid tussen Straubing en Vilshofen (69 km).

[bewerk] Ecologische betekenis

Dankzij dit kanaal kunnen dieren uit West-Europa in Oost-Europa komen en, wat voor ons van belang is, van Oost-Europa naar West-Europa. Via deze route hebben allerlei waterdieren hun weg naar West-Europa gevonden.

[bewerk] Dieren die vanuit de Donau naar West-Europa kwamen

• Vis
  • blauwband Pseudorasbora parva
  • blauwneus Vimba vimba
  • donaubrasem Abramis sapa
  • marmergrondel Proterorhinus marmoratus
  • roofblei Aspius aspius
• Kreeften en krabben
  • Kaspische vlokreeft Corophium curvispinum
  • Kaspische slijkgarnaal

[bewerk] Dieren die vanuit de Main naar Oost-Europa kwamen

• Toegeknepen korfmossel Corbicula fluminalis
• Chinese wolhandkrab Eriocheir sinensis