Lawaspoorweg
De Lawaspoorweg was een enkelsporige spoorlijn van Paramaribo naar het Lawa-gebied in Oost-Suriname, aangelegd tijdens de goudkoorts begin 20e eeuw. De exploitatie bleek echter niet rendabel. De lijn is lange tijd als boemellijntje gebruikt, werd enkele malen ingekort, onder meer door het ontstaan van het Prof. Dr. Ir. W.J. van Blommesteinmeer, en raakte in de jaren tachtig volledig in verval.
Tot de aanleg werd in 1902 besloten door Cornelis Lely, tijdens zijn gouverneurschap in Suriname. Via de spoorlijn zou het goud uit het Lawagebied naar Paramaribo kunnen worden vervoerd. De lijn zou in totaal ruim 350 kilometer lang worden, maar wegens tegenvallende goudvondsten is slechts de helft aangelegd. Ter ere van Lely werd het dorpje Kofidjompo omgedoopt tot Lelydorp.
In 1903 werd vanuit Paramaribo begonnen met het aanleggen van de spoorweg. De zware arbeid werd voornamelijk door ex-zeelieden uit Curaçao verricht. Het eerste baanvak, van Paramaribo tot Republiek, werd in 1905 in gebruik genomen. In 1912 was het traject tot station Dam bij Sarakreek voltooid. De spoorweg was nu 173 kilometer lang, en had 8,5 miljoen gulden gekost. Het meest opmerkelijk onderdeel van de lijn was de kabelbaan over de Surinamerivier. Hier was een brug voorzien, maar de bouw daarvan leek zoveel problemen op te leveren dat werd gekozen voor een kabelbaan. Bij station Kabel moest iedereen uitstappen, en reisden passagiers en goederen in gondels de rivier over. Aan de oostoever van de Surinamerivier stond een tweede treintje klaar, voor het traject van de rivier naar station Dam, het eindpunt bij Sarakreek. Dit gedeelte van de spoorlijn werd omstreeks 1936 opgeheven, evenals de kabelbaan. De trein reed toen nog maar tot station Kabel.
Aanvankelijk werd gereden met stoomlocomotieven, maar in 1954 werd overgeschakeld op railbussen met dieselmotoren. In 1958 werd het station te Paramaribo verplaatst van het Valliantsplein in de binnenstad naar Beekhuizen, en in 1961 werd Onverwacht het beginpunt.
Toen in de jaren zestig het Prof. Dr. Ir. W.J. van Blommesteinmeer begon vol te lopen werd ook het baanvak van Brownsberg tot Kabel opgeheven. In de jaren tachtig viel het doek voor de rest van de lijn; de laatste trein reed in 1987.
Pogingen van de Nederlander Peter Sul (Lovers Rail) om in de jaren negentig de resterende 90 kilometer van de lijn te exploiteren, onder andere voor toerisme, zijn mislukt. Het rollend materieel staat sinds jaar en dag weg te roesten bij station Onverwacht. Het spoor is overwoekerd door het oerwoud, en het traject tussen Paramaribo en Onverwacht is zelfs geheel verdwenen.
In 2002 verscheen een film over de spoorlijn, onder de titel De Goudlijn. In deze documentaire, gemaakt door de Nederlandse filmer Hans Hylkema in opdracht van de Humanistische Omroep, zijn ook oude zwartwitfilmbeelden van de spoorlijn verwerkt.
