Lakmoes
Lakmoes [Oudnoors: litmosi, litr: kleur, kleurstof + mosi: moeras, mos] is een in water oplosbaar blauw poeder. Bij een stijgende zuurtegraad verandert de kleur in rood (pH < 4.5) en bij een stijgende basiciteit (pH > 8) verandert de kleur in blauw. Het is een organische kleurstof die gewoonlijk in het laboratorium als indicator van zuurtegraad of alkaliteit wordt gebruikt.
[bewerk] Bereiding
Lakmoes wordt uit bepaalde korstmossen geëxtraheerd, fijngestampt en vervolgens behandeld met kaliumcarbonaat en ammoniak. Het resulterende product wordt gemengd met diverse kleurloze substanties, zoals krijt of gips, en in donkerblauwe stukken, massa's of tabletten verkocht. De actieve component van lakmoes, d.w.z., het deel dat gevoelig is voor zuren of basen, wordt erythrolitmin genoemd.
[bewerk] Lakmoesproef
Omdat lakmoes een van de oudst bekende verbindingen is die door kleurverandering aangeven of een oplossing zuur of alkalisch is, wordt de term "lakmoesproef" ruimer gebruikt. Er wordt dan een simpele methode mee bedoeld die voor iedereen duidelijk maakt wat het antwoord op een lastige vraag moet zijn.