Kenobject
Voor andere betekenissen van object, zie: objectKenobject of kennisobject is een samentrekking van object van kennis, en duidt op de persoon, het voorwerp of het verschijnsel in de realiteit, waarnaar de kennis verwijst. Men kan spreken van het kenobject van een gedachte, van een hypothese, van een model, van een theorie, van een wetenschappelijke vakdiscipline, of van een studierichting.
Inhoud |
[bewerk] Algemeen
Het begrip kenobject wordt in de filosofie wel aangeduid met object (filosofie): een persoon of voorwerp waarop het bewustzijn of subject is gericht. In de semantiek spreekt men ook van denotatie: datgene wat door het woord wordt aangeduid. En in de taalwetenschap spreekt men van onderwerp of thema: de zaak waarover, men denkt of spreekt. In de praktijk wordt het begrip kennisobject in bovenstaande betekenis gebruikt. Het begrip wordt echter ook wel beschreven als "de wijze, waarop naar dat empirisch object wordt gekeken..." of als "de invalshoek, de wijze waarop je naar dingen kijkt." of vergelijkbaar als "het kenobject is de lens waarmee men kijkt..."
Het begrip kenobject stamt uit de kennistheorie en wetenschapsfilosofie. Het duidt op het contrast tussen het menselijk denken en kennis enerzijds en het deel realiteit, waarover verwezen wordt met de gedachten en de kennis anderzijds. Pas sinds Immanuel Kant (1724-1804) wordt duidelijk onderscheid gemaakt tussen het kennend subject en de werkelijkheid als Ding an sich. Het object wordt gezien als de buiten het denken en denkend sbject bestaande werkelijkheid.
De interactie tussen kennis en realiteit is het studiegebied van de wetenschapsfilosofie. De verwijzing van begrippen naar de realiteit wordt onderzocht in de semantiek.
[bewerk] Het kenobject van een vakdiscipline
Een kenobject is gerelateerd aan een soort beleving. Het kenobject van een gedachte, hypothese, model of theorie is in beginsel onbepaald, en kan zich uitstrekken tot alle mogelijke onderwerpen in de realiteit. Het kenobject van een vakdiscipline is echter een vastomlijnde, maar niet vaste, verzameling begrippen, die worden vastgelegd in vakspecialistische woordenboeken.
Het kenobject van een vakdiscipline heeft de bijzondere betekenis van het geheel van onderwerpen in de realiteit, die in de vakdiscipline besproken worden. Het kenobject van een vakdiscipline kan net als het lexicon van een mens gesplitst worden in elementen en relaties, en kan hiërarchisch gerangschikt worden.
In de wiskunde zijn de grondvormen sterkt geformaliseerd, zoals de getallen in de rekenkunde of getaltheorie, de geometische vormen in de geometrie, en de soorten relaties en afbeeldingen in de verzamelingsleer. Dergelijke formalisaties worden toegepast in de basisbegrippen van de vakwetenschappen, waarmee enige structuur in de kenobjecten ontstaat. Zoiets kan men weergeven in een semantisch netwerk.
[bewerk] Grondvormen van kenobjecten
Het begrip kenobject is nog relatief onbekend in de wetenschapsfilosofie en er bestaat nog weinig nadere theorievorming en onderverdeling. Neem bijvoorbeeld de getaltheorie, waar men getallen onderscheidt in natuurlijk getal, geheel getal, reëel getal, imaginair getal, complex getal enz. Zo is het bijvoorbeeld ook mogelijk kenobjecten te onderscheiden in natuurlijke, gehele, reële, imaginaire en complexe kenobjecten.
Wat hieromtrent wel bestaat, al sinds Aristoteles, is de logische indeling van begrippen in categorieën, en allerlei vormen van classificatie.
