Idioom
Het idioom of taaleigen is het eigene van een taal.
Het idioom moet daarbij worden onderscheiden van de woordenschat en de grammatica van een taal:
- De woordenschat is de verzameling van alle woorden van een taal, met hun betekenis en connotatie.
- De grammatica geeft de regels voor vervoegingen van woorden, en regels voor een grammaticaal correct gevormde zin.
De volgende zin, bijvoorbeeld, is een grammaticaal correcte zin met zuiver Nederlandse woorden:
- Welke tijd is het?
Echter, in het Nederlands zegt men gewoonlijk
- Hoe laat is het?
Deze laatste zin hoort tot het Nederlandse idioom.
Een belangrijk onderdeel van het idioom is het figuurlijk gebruik van voorzetsels als op, aan, onder en dergelijke. Het woord onder betekent letterlijk: dichter bij het aardoppervlak ten opzichte van iets (of dichter bij het middelpunt van de aarde, voor zaken die onder het aardoppervlak liggen). In die betekenis wordt het woord onder vertaald als below in het Engels en sous in het Frans. In een uitdrukking als onder vrienden wordt onder figuurlijk gebruikt. Dan wordt het vertaald met among (Eng.) of parmi (Fr.). Het gebruik van onder in onder vrienden is een voorbeeld van idioom.
Als de grammatica verschillende woordvolgordes toelaat, maar sommige daarvan veel gangbaarder zijn dan andere, kan dit ook tot het idioom gerekend worden.
Tot het idioom behoren ook staande uitdrukkingen, en spreekwoorden en gezegdes.
Het begrip idioom wordt ook gebruikt in relatie tot muziek of beeldende kunst, als aanduiding voor wat een compositie herkenbaar maakt als gemaakt door een bepaalde kunstenaar.
