Hattiërs
De Hattiërs waren een oud volk dat tot aan het 2e millennium v. Chr. Hatti in Klein-Azië bewoonde, dezelfde regio in Anatolië waar daarna de Hettieten binnenvielen. De Hattiërs spraken geen Indo-europese taal. Het Hattisch was een taal met onduidelijke affiliatie, maar men neemt thans aan dat zij verwant is met het noordwest Kaukasisch.
Inhoud |
[bewerk] Oorspronkelijk koninkrijk
Het aanvankelijke koninkrijk Hatti, dat door de Hettieten werd ingenomen, leek tot een meer noordelijk gelegen politieke structuur te behoren, het koninkrijk Zalpa. De hoofdstad van het Hattische gebied was Hattusa of Hattusas. Rond 1900 v. Chr. viel dit koninkrijk Hatti, wanneer Huzziya die dan het koningschap waarneemt bezweek onder de aanvallen van Koning Anitta van Kussara, die tevens Hatussa vernietigde. Sommigen betwijfelen of Huzziya inderdaad een koning van de Hattiërs was en nemen aan dat Hattusa dan al door een Hettietische dynastie geleide stadstaat werd, zoals deze er in de 17e eeuw v. Chr. een eerste Hettietisch koninkrijk stichtte.
[bewerk] Religie
Er is een mogelijke verwantschap met het neolithische volk van de stad Çatal Hüyük die ongeveer 185 km zuid van de hoofdstad ligt.
Zij hadden eveneens een sedentaire cultuur en vereerden een Moedergodin. Uit de oorspronkelijke Hattische religie zijn godinnennamen overgenomen als HannaHanna, Hepat, Kupapa en de grote Zonnengodin van Arinna. In diverse teksten werd de godin eenvoudig als "De Troon" aangeduid. Dit is een titel die overeenkomt met vroege verwijzingen naar Isis in het Oude Egypte.
De oude rituelen van de Hattiërs bleven bewaard door de Hettieten. Die zetten de taal om in spijkerschrift en vertaalden de teksten in hun eigen taal om ze beter te kunnen verstaan. Er is sprake van een ritueel van de "van de hemel gevallen maan". Maar er zijn teveel lacunes en de religieuze vocabulair blijft ontoegankelijk.
De Zonnengodin werd godin van de onderwereld, die overeenkwam met de Hattische godin Wurushemu. Haar gemaal, de Zonnengod, is Eshtan. De dondergod die algemeen met het element water wordt vereenzelvigd en met vruchtbaarheid heet Taru (mogelijk van het Hettietisch Tarhunta). Deze god heeft twee belangrijke tempelheiligdommen in Hatti: een in Nerik en een in Zippalanda. De Hettietische landbouwgod Telebinu, zoon van Wurushemu en Eshtan, is ongetwijfeld van oorsprong Hattisch. De andere belangrijke goden zijn Wurunkatte, god van de oorlog, Inara, het 'genie van Hattussa', Halmasuit, de 'troongodin en Kunzanisu, maangodin.
De Hattiërs gingen uiteindelijk helemaal op in, of werden vervangen door, de Hettieten.
[bewerk] Taal
De Hattiërs spraken geen Indo-europese taal. Het Hattisch was een taal met onduidelijke affiliatie, maar men neemt thans aan dat zij verwant is met het noordwest Kaukasisch. Mogelijk waren de Hattiërs qua taal en nabijheid verwant met de Khaldi/Kardu.
