Doeldok

Doeldok, zicht vanaf de Hogendijk, noordwaarts (augustus 2005)

Doeldok, zicht vanaf de Hogendijk, zuidwaarts (augustus 2005)

Het Doeldok is een dok van de haven van Antwerpen op de linker Scheldeoever en vormt samen met het Vrasenedok, het Verrebroekdok, het Noordelijk Insteekdok, het Zuidelijk insteekdok, het Waaslandkanaal en het recent in gebruik genomen Deurganckdok de Waaslandhaven. Het dok is nooit voor de scheepvaart gebruikt en wordt daarom wel eens omschreven als één van de "grands travaux inutiles" in België.

Het Doeldok ligt ten zuidwesten van het polderdorp Doel en is het grootste dok van de Waaslandhaven: 2500 meter lang, 500 meter breed en 18 meter diep. Het is gebouwd voor schepen tot 150.000 ton en de kaailengte bedraagt ca. 5 km. Het staat via het Waaslandkanaal en de Kallosluis in verbinding met de Schelde.

Het Doeldok maakt deel uit van de oorspronkelijke plannen uit het midden van de jaren '60 voor de uitbouw van de Antwerpse haven in de Scheldepolders op de linker Scheldeoever. Die plannen gingen uit van de aanleg van het Baalhoekkanaal, dat door het Verdronken Land van Saeftinghe (op Nederlands grondgebied) een verbinding met de Westerschelde zou leggen. Ze voorzagen een havenuitbreiding die heel het gebied tussen de snelweg E34, de lijn Verrebroek-Kieldrecht en de Nederlandse grens omvatte. Na de economische terugval in de jaren '70 bleken deze uitbreidingsplannen op grove overschattingen van de groei te steunen. Na protest van de bewoners in het gebied werd de havenuitbreiding in 1978 beperkt tot het zuidelijke deel van de Scheldepolders, begrensd door de zgn. De Bondtlijn (genoemd naar Ferdinand De Bondt, destijds senator voor de CVP) die van west naar oost loopt, ten zuiden van Doel. Daarmee werd het Baalhoekkanaal voorlopig geschrapt en is de Kallosluis vandaag de enige verbinding van het Doeldok met de Schelde. In 1998 zijn de plannen voor het Baalhoekkanaal (en het bijbehorende Kieldrechtdok) door de Vlaamse regering officieel opgegeven.

Bij het ontwerp van het Doeldok in de tweede helft van de jaren '70 verwachtte men een spectaculaire groei van de petrochemische handel en het dok is ontworpen voor de overslag van petrochemische producten. Hiervoor heeft men schuin afhellende kaaimuren (in plaats van rechte kaaimuren) gebouwd, omdat overslag via pijpleidingen gepland was. Een gevolg hiervan is dat geen andere schepen in het dok kunnen aanmeren.

Het Doeldok is aangelegd in de periode tussen 1980 en 1987. Nog voor de voltooiing werd duidelijk dat het dok onbruikbaar was en het is nooit officieel ingehuldigd. Het dok komt ook niet voor in officiële voorstellingen van de haven en zijn toekomstplannen. De kosten voor de aanleg zijn moeilijk te ramen; bedragen die in de media genoemd worden variëren van 2 tot 7 miljard BEF (van ca. 50 tot 175 miljoen EUR).

Het is opmerkelijk dat het dok zo vroeg is aangelegd (met de aanleg van het Verrebroekdok, een onderdeel van hetzelfde havenplan uit de jaren '60 en '70, is pas in 1996 begonnen). Op een vraag in het Vlaams parlement van Vlaams volksvertegenwoordigster Nelly Maes antwoordde toenmalig minister van Openbare Werken Eddy Baldewijns in 1997 dat de aanleg zo vroeg gestart was omdat er elders in de haven behoefte was aan grondspecie voor de ophoging van industriegronden.

Sinds het einde van de jaren '80 is het Doeldok informeel in gebruik voor waterrecreatie. Het water is van goede kwaliteit, zowel voor vissen als voor zwemmers. In 1997 werd in het dok het Vlaams kampioenschap triatlon voor junioren gehouden.

In 1998 besliste de Vlaamse regering om het Deurganckdok aan te leggen, dat als getijdedok rechtstreeks op de Schelde aansluit. Om voor de overtollige grondspecie bij de graaf- en baggerwerken in het Deurganckdok een stortplaats te voorzien, werd in 1999 besloten om de noordelijke helft van het Doeldok te dempen. Hiervoor moest halfweg in het Doeldok een dam opgetrokken worden, technisch een zeer complex werk omdat onder de bodem van het Doeldok vroeger al cellen gebouwd zijn waarin een laag van 10 meter weinig stabiel baggerslib is ondergebracht. De dwarsdam moet verhinderen dat een wolk van fijne zanddeeltjes zich over de hele Waaslandhaven verspreidt. De bouw van de dwarsdam in het dok die het te dempen gedeelte van het overige dok moet scheiden, is in 2005 gestart.

Dankzij het dempen van een deel van het Doeldok verwacht men dat minder polders ondergespoten hoeven te worden.

Dokken in de Haven van Antwerpen

Categorie: Antwerpse havengebied

Doeldok

Views

Navigatie

Informatie

Zoeken