Cruithne

(3753) Cruithne is een planetoïde die door sommigen beschouwd wordt als een natuurlijke maan die rond de aarde draait. Het object draait strikt genomen echter niet rond de aarde maar heeft een baan om de zon die exact dezelfde omlooptijd als de aarde heeft en daarin in een vorm van baanresonantie gestabiliseerd wordt door de invloed van de zwaartekracht van de aarde.

Het object is in oktober 1986 ontdekt. Het heeft een doorsnede van ongeveer 5 kilometer en kan niet met het blote oog vanaf de aarde worden gezien

In 1997 heeft men ontdekt dat Cruithne vanuit de aarde gezien een zeer vreemde, hoefijzervormige baan volgt en er ongeveer 770 jaar over doet om deze te voltooien.

Terwijl de grotere, ons bekende Maan tegelijkertijd is ontstaan met de Aarde en zich ook voortdurend in het zwaartekrachtsveld van de aarde bevindt, heeft Cruithne een andere ontstaansgeschiedenis. Zij is in feite een planetoïde die niet direct een baan om de aarde volgt, maar een baan om de zon die qua omlooptijd gelijk is aan de baan van de Aarde. De baan van Cruithne is echter iets meer elliptisch. Door de combinatie van krachten die vanuit de Zon en de Aarde op het minimaantje werken, krijgt zij haar bizarre hoefijzervormige baan ten opzichte van de Aarde. Deze combinatie van krachten zorgen er ook voor dat Cruithne voorlopig niet uit de buurt van de Aarde kan ontsnappen, en zij dus een satelliet van de aarde blijft, en dat ze niet te dicht in de buurt van de aarde kan komen. Men verwacht dat zij nog minstens 5000 jaar in de baan van de aarde zal blijven meedraaien.

Deze situatie is 'baantechnisch' enigszins te vergelijken met die van de Lagrangepunten.

Inmiddels zijn er ook drie andere, nog kleinere, planetoïden met een gelijksoortige "zwaartekrachtsrelatie" met de Aarde ontdekt. Deze hebben de voorlopige aanduidingen 1998 UP₁, 2000 PH₅ en 2002 AA₂₉.

[bewerk] Uitleg baan

Een ietwat vereenvoudigde uitleg van hoe de baan verloopt is de volgende:

• Cruithne bevindt zich in een baan die iets kleiner is dan die van de aarde, hierdoor loopt ze iets sneller dan de aarde en zal langzaam inlopen op de aarde.
• Als ze de aarde bijna inhaalt krijgt ze door de zwaartekracht van de aarde een 'zetje' waardoor ze naar een baan verschuift die iets groter en langzamer is dan die van de aarde. Hierdoor gaat ze weer achterlopen.
• Als de aarde (na een paar honderd jaar) bijna een hele baan heeft ingehaald krijgt Cruithne weer een zetje naar binnen zodat ze weer in de kleinere en snellere baan terechtkomt en begint ze weer in te lopen.

[bewerk] Externe links

• Website van astronoom Paul A. Wiegert met animaties van de baan van Cruithne. Wiegert was een van de ontdekkers van de hoefijzerbaan (Nature 12 June 1997).