Baptisterium
Een baptisterium of doopkapel is een afgezonderd deel van een kerk dat het doopvont (ook wel piscina genoemd) omringt. Als het nodig is kan er ook een altaar in geplaatst worden en gebruikt worden als kapel.
De uitgebreide manier waarop de baptisteria versierd en gebouwd zijn wijst op de grote waarde die de christenen hechten aan het doopritueel. Het doopritueel symboliseert de intrede in een geloofsgemeenschap, het hoofd wordt besprenkeld met water (vroeger werd je geheel ondergedompeld) om je zonden af te wassen en je te zuiveren van de erfzonde. Na het ritueel ben je als lid van de kerk aangenomen, maar nog belangrijker: als kind van god.
Het eerste baptisterium, dat van Lateranen, was achthoekig. Dit model is vaak nagebouwd, soms werd het ook wel twaalfzijdig gebouwd. Het doopvont in het midden van het baptisterium stond drie treden hoog. Vaak werd er bij de versiering een gouden of zilveren duif gebruikt, voor de rest zijn alle iconen, fresco’s en mozaïeken gebaseerd op het leven van Johannes de Doper.
Het doopvont zelf was voorheen altijd van steen, maar in latere tijden werd ook wel metaal gebruikt. Het water in het doopvont komt uit natuurlijke bronnen, en wordt gezegend door de pastoor.
Heel vroeger waren er nog geen sporen van baptisteria, deze kwamen pas toen drie keer per jaar grote groepen kinderen gedoopt werden. Door het grote aantal personen dat in het baptisterium moest passen, waren deze in die tijd erg groot. Als er een tijd niets op het programma stond, werd het baptisterium verzegeld met een special zegel van de pastoor. Later gingen ook volwassen hun zonden laten afwassen. Soms was een baptisterium verdeeld in twee delen, voor elk geslacht een. Je had zelfs kerken waar ze twee baptisteria hadden voor de scheiding.
In het baptisterium was ook vaak een vuurplaats aangebracht, om de dopelingen warm te houden na de onderdompeling. Naast het dopen had het baptisterium ook nog andere functies: hoewel het verboden was door de Concilie van Auxerre (578) werd het baptisterium af en toe als begraafplaats gebruikt voor belangrijke personen.
