Apologisch spreekwoord

Een apologisch spreekwoord (ook wel zeispreuk genoemd) is een spreekwoord in de trant van:

• "Alle beetjes helpen", zei de mug en hij pieste in zee.
• "Het is kruis of munt", zei de non en ze trouwde met een bankier.
• "Alles met mate", zei de kleermaker en hij sloeg zijn vrouw met de el.

Er zijn steeds drie delen: een spreekwoord, een spreker en een (komische en vaak letterlijke) uitleg.

Inhoudelijk is deze vorm meer een gevatheid, een mop, dan de levenswijsheid die een spreekwoord suggereert. Toch worden ze wel als zodanig geuit, vooral om het relatieve van het eerste deel aan te geven.