Anthony Sawoniuk
Anthony Sawoniuk (Belarussisch: Андрэй Саванюк Andrej Savaniuk; Pools: Antoni Sawoniuk) (Domaczewo Polen, 7 maart 1921 - Norwich Groot-Brittannië, 6 november 2005) was een nazi-oorlogsmisdadiger tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Hij vluchtte na de bevrijding uit Belarus, dat na de oorlog door de Sovjet-Unie werd geannexeerd. Vanaf 1946 woonde hij in Groot-Brittannië, waar hij jaren werkte bij de spoorwegen.
Doordat hij een brief schreef naar zijn broer Mikołaj, kon hij in 1951 door de KGB worden getraceerd.
Maar pas in 1988 was duidelijk, dat dit de persoon was die als enige nazi-oorlogsmisdadiger naar Groot-Brittannië was gevlucht na de Tweede Wereldoorlog. Hij kwam vervolgens onder de aandacht van Scotland Yard vanaf 1994 en kon worden gearresteerd in 1997.
In februari 1999 begon de rechtszaak tegen Sawoniuk en op 1 april 1999 werd hij veroordeeld tot tweemaal levenslange gevangenisstraf voor de moord op 2 joden in de Brest Belarus regio, vlakbij zijn geboorteplaats Domaczewo in 1942. Hij was echter aangeklaagd voor de moord op 18 joden. In 1944 en 1945 diende hij in een Wit-Russische Waffen-SS eenheid in Italië. Hij onstnapte uiteindelijk naar Groot-Brittannië door zich als geallieerd Pools militair voor te doen.
Hij was de enige persoon die ooit in Groot-Brittannië is veroordeeld voor misdaden tegen de menselijkheid. Hierbij werd de War Crimes Act uit 1991 toegepast. Hij stond terecht in The Old Bailey in Londen. In hoger beroep werd deze straf bevestigd op 10 februari 2000.
Sawoniuk overleed op 6 november 2005 in de gevangenis van Norwich op 84-jarige leeftijd.
