Algemeen belang
Het algemeen belang is een term uit de politiek en de politieke filosofie, en duidt op datgene dat voor het welzijn van het volk in het algemeen nuttig, gewenst of nodig is.
De term is - hoewel niet eenvoudig te definiëren - toch in de maatschapplijke en politieke discussie binnen democratieën onmisbaar. Ze duidt erop wat het volk - als het bijvoorbeeld over allerlei zaken zou stemmen - kennelijk wil.
[bewerk] Reikwijdte
Het algemeen belang, ook wel genoemd 'nut van het algemeen' (waarvoor in Nederland een zeer actieve culturele vereniging bestaat, de Maatschappij tot Nut van het Algemeen, ook wel bekend als 't Nut') komt bij discussies over essentiële maatschappelijke problemen steevast aan de orde. Bijvoorbeeld bij de Betuwelijn, de invoering van een referendum, de eventuele invoering van de gekozen burgemeester, de invoering cvan collegegeld of de privatisering van staatsbedrijven die het algemeen belang dienen, zoals daar zijn
- het streekvervoer
- de spoorwegen
- het wegennet
- ziekenverzorging
- rechtstbijstand
- onderwijs
- gas-, elektriciteits- en waterbedrijven.
Vrijwel altijd gaat het dan om zaken die vrijwel alle burgers in een staat op een bepaald moment nodig hebben. Verwant aan de term is 'publieke dienst', dat wil zeggen de diensten van algemeen belang die voor ieder lid van het publiek beschikbaar moeten zijn, zoals bijvoorbeeld onderwijs of ziekenverzekeringen.
Daarnaast is het algemeen belang een factor bij de kwaliteitseisen voor een vrij beroep.
[bewerk] Ontwikkeling
Het begrip heeft zich door de geschiedenis heen in sterke mate ontwikkeld, zowel in de oude Griekse geschiedenis als de Romeinse en later. Wel hangt de discussie over het algemeen belang vaak samen met de opkomst van vormen van democratie, waarbij grotere groepen van de bevolking de kans krijgen hun verlangens en wensen duidelijk te maken, zodat het algemeen belang ook beter daaraan af te meten is.
