CLASSICISTRANIERI HOME PAGE - YOUTUBE CHANNEL
SITEMAP
Audiobooks by Valerio Di Stefano: Single Download - Complete Download [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Alphabetical Download  [TAR] [WIM] [ZIP] [RAR] - Download Instructions

Make a donation: IBAN: IT36M0708677020000000008016 - BIC/SWIFT:  ICRAITRRU60 - VALERIO DI STEFANO or
Privacy Policy Cookie Policy Terms and Conditions
Cephalopoda (classification phylogénétique) - Wikipédia

Cephalopoda (classification phylogénétique)

Un article de Wikipédia, l'encyclopédie libre.

Vous avez de nouveaux messages (diff ?).

Sommaire

[modifier] Introduction

Cette page a pour objet de présenter un arbre phylogénétique des Cephalopoda (ou mollusques céphalopodes), c'est à dire un arbre mettant en lumière les relations évolutives complexes (relations groupes ancestraux - groupes descendants) existantes entre les différents organismes vivants, ou taxa, constituant ce groupe. Du fait de ses méthodes nouvelles basées sur la biologie moléculaire, la phylogénie, science récente à l'origine de la classification phylogénétique du vivant, est en plein essor et parfois en contradiction avec l'ancienne classification classique, majoritairement basée, elle, sur des critères morphologiques et physiologiques. Aussi, certains points particuliers font parfois encore l'objet de débats au sein de la communauté scientifique. L'objectif, s'il y a lieu, est également de présenter ces derniers ici.
Cet arbre présente aussi bien les organismes encore existants aujourd'hui que les groupes éteints (incluant les groupes fossiles).

[modifier] Légende

A la suite d'un taxon, sa période d'apparition, quand elle est connue, peut être indiquée suivant la légende suivante : (Plé) : Pléistocène; (Pli) : Pliocène; (Mio) : Miocène; (Oli) : Oligocène; (Éoc) : Éocène; (Pal) : Paléocène; (Cré) : Crétacé; (Jur) : Jurassique; (Tri) : Trias; (Per) : Permien; (Car) : Carbonifère; (Dév) : Dévonien; (Sil) : Silurien; (Ord) : Ordovicien; (Camb) : Cambrien. De plus, pour plus de précisions si possible, (-) : inférieur; (~) : moyen; (+) : supérieur.


[modifier] Arbre phylogénétique résumé

└─o Cephalopoda
  ├─o Nautiloidea (Camb+)
  │ └─o Nautilidae
  └─o
    ├─o Ammonoidea (éteint)
    └─o Coleoidea (Dév)
      └─o Neocoleoidea
        ├─o Octopodiformes
        │ ├─o Vampyromorphida
        │ │ └─o Vampyroteuthidae
        │ └─o Octopoda
        │   ├─o Cirrina ou Cirrata
        │   └─o Incirrina ou Incirrata
        │     ├─o Bolitaenidae
        │     ├─o Amphitretidae
        │     ├─o Vitreledonellidae
        │     ├─? Idioctopodidae
        │     ├─o Octopodidae.................................(Poulpes)
        │     │ ├─o Octopodinae
        │     │ ├─o Eledoninae
        │     │ ├─o Graneledoninae
        │     │ ├─o Megaleledoninae
        │     │ └─o Bathypolypodinae
        │     └─o Argonautoidea...............................(Argonaute)
        │       ├─o Alloposidae
        │       └─o
        │         ├─o Tremoctopodidae
        │         └─o
        │           ├─o Ocythoidae
        │           └─o Argonautidae
        └─o Decapodiformes
          └─o
            ├─o Spirulida
            │ └─o Spirulidae
            └─o Teuthida
              ├─o
              │ ├─o Myopsina ou Loliginidae
              │ └─o Sepioida..................................(Seiches)
              │   └─o Sepiida
              │     ├─o Sepiina
              │     │ ├─o Sepiidae
              │     │ └─o Sepiadariidae
              │     └─o Sepiolida
              │       ├─o Idiosepiidae
              │       └─o Sepiolidae
              └─o
                ├─? Bathyteuthoida
                └─o Oegopsina.................................(Calmars)
                  ├─o Architeuthidae
                  ├─o Brachioteuthidae
                  ├─o Cycloteuthidae
                  ├─o Cranchiidae
                  ├─o Gonatidae
                  ├─o Ommastrephidae
                  ├─o Onychoteuthidae
                  ├─o Neoteuthidae
                  ├─o Thysanoteuthidae
                  ├─o Walvisteuthidae
                  ├─o Histioteuthoidea
                  ├─o Chiroteuthoidea
                  ├─o Lepidoteuthoidea
                  └─o Enoploteuthoidea


[modifier] Arbre phylogénétique développé

└─o Cephalopoda
  ├─o Balkoceratidae (éteint)
  └─o
    ├─o Plectronoceratidae (éteint)
    └─o
      ├─o Yanhecerida (éteint)
      ├─o Protactinocerida (éteint)
      └─o
        ├─o
        │ ├─o Ellesmeroceratidae (éteint)
        │ └─o
        │   ├─o Acaroceratidae (éteint)
        │   ├─o Huaiheceratidae (éteint) (éteint)
        │   ├─o Xiashanoceratidae (éteint)
        │   ├─o Cyclostomiceratidae (éteint)
        │   └─o Protocycloceratidae (éteint)
        ├─o Endoceratoidea (éteint)
        │ ├─o Intejocerida (éteint)
        │ └─o Endocerida (éteint)
        │   ├─o Proterocameroceratidae (éteint)
        │   └─o
        │     ├─o Manchuroceratidae (éteint)
        │     ├─o Chihlioceratidae (éteint)
        │     ├─o Cyrtendoceratidae (éteint)
        │     └─o
        │       ├─o Piloceratidae (éteint)
        │       └─o Endoceratidae (éteint)
        ├─? Discosorida (éteint)
        │ ├─o Ruedemannoceratidae (éteint)
        │ ├─o Westonoceratidae (éteint)
        │ ├─o Lowoceratidae (éteint)
        │ ├─o Discosoridae (éteint)
        │ ├─o Cyrtogomphoceratidae (éteint)
        │ ├─o Mandaloceratidae (éteint)
        │ └─o Phragmoceratidae (éteint)
        ├─o Cyrtocertinina (éteint)
        │ ├─o Bathmoceratidae (éteint)
        │ ├─o
        │ │ ├─o Eothinoceratidae (éteint)
        │ │ └─o Cyrtocerinidae (éteint)
        │ └─? Actinocerida (éteint)
        │   ├─o Wutinoceratidae (éteint)
        │   ├─o Polydesmiidae (éteint)
        │   ├─o Actinoceratidae (éteint)
        │   ├─o Armenoceratidae (éteint)
        │   ├─o Huroniidae (éteint)
        │   ├─o Gonioceratidae (éteint)
        │   ├─o Ormoceratidae (éteint)
        │   └─o Carbactinoceratidae (éteint)
        ├─? Pseudorthocerida (éteint)
        ├─o
        │ ├─o Bassleroceratidae (éteint)
        │ └─o Nautiloidea
        │   ├─o Tarphycerida (éteint)
        │   │ ├─o Tarphyceratidae (éteint)
        │   │ └─o
        │   │   ├─o Trocholitidae (éteint)
        │   │   └─o Barrandeocerina (éteint)
        │   │     ├─o Barrandeoceratidae (éteint)
        │   │     └─o
        │   │       ├─o Plectoceratidae (éteint)
        │   │       ├─o Apsinoceratidae (éteint)
        │   │       ├─o
        │   │       │ ├─o Lituitidae (éteint)
        │   │       │ └─o Ophidioceratidae (éteint)
        │   │       └─o
        │   │         ├─o Lechritrochoceratidae (éteint)
        │   │         ├─o Uranoceratidae (éteint)
        │   │         └─o Nephriticeratidae (éteint)
        │   └─o Oncocerida
        │     ├─o Graciloceratidae (éteint)
        │     └─o
        │       ├─o Oncoceratidae (éteint)
        │       └─o
        │         ├─o Tripteroceratidae (éteint)
        │         ├─o
        │         │ ├─o Valcouroceratidae (éteint)
        │         │ └─o Jovellaniidae (éteint)
        │         ├─o Diestoceratidae (éteint)
        │         ├─o Hemiphragmoceratidae (éteint)
        │         ├─o Trimeroceratidae (éteint)
        │         ├─o Brevicoceratidae (éteint)
        │         ├─o Tripleuroceratidae (éteint)
        │         ├─o Nothoceratidae (éteint)
        │         ├─o Archiacoceratidae (éteint)
        │         ├─o Karoceratidae (éteint)
        │         └─o
        │           ├─o Acleistoceratidae (éteint)
        │           ├─o Poterioceratidae (éteint)
        │           └─o Nautilida
        │             ├─o Rutocerina (éteint)
        │             └─o
        │               ├─o Lirocerina (éteint)
        │               ├─? Tainoceratoidea (éteint)
        │               ├─? Clydonautiloidea (éteint)
        │               └─o Nautilina
        │                 ├─o Syringonautilidae (éteint)
        │                 ├─? Eutrephoceratidae (éteint)
        │                 └─o Nautilidae
        └─o
          ├─o Baltoceratidae (éteint)
          └─o Neocephalopoda
            ├─o Orthoceratidae ou Michelinoceratidae (éteint)
            └─o
              ├─o
              │ ├─o Geisonoceratidae (éteint)
              │ └─o Arionoceratidae (éteint)
              ├─o Proteoceratidae (éteint)
              ├─o Lamellorthoceratidae (éteint)
              ├─o Stereoplasmoceratidae (éteint)
              ├─o Paraphragmitidae (éteint)
              ├─o
              │ ├─o Clinoceratidae (éteint)
              │ └─o Ascocerida (éteint)
              │   ├─o Hebetoceratidae (éteint)
              │   └─o
              │     ├─o Choanoceratidae (éteint)
              │     └─o Ascoceratidae (éteint)
              └─o
                ├─o Bactritida (éteint)
                └─o
                  ├─o Ammonoidea (éteint)
                  │ ├─o Meekoceratida (éteint)
                  │ ├─o Otoceratida (éteint)
                  │ ├─o Xenodiscida (éteint)
                  │ ├─o Anarcestida (éteint)
                  │ ├─o Clymeniida (éteint)
                  │ ├─o Goniatitida (éteint)
                  │ ├─o Prolecanitida (éteint)
                  │ ├─o Ceratitida (éteint)
                  │ ├─o Phylloceratida (éteint)
                  │ ├─o Lytoceratida (éteint)
                  │ ├─o Ancyloceratida (éteint)
                  │ │ ├─o Scaphitaceae (éteint)
                  │ │ └─o Turrilitaceae (éteint)
                  │ └─o Ammonitida (éteint)
                  │   ├─o Psilocerataceae (éteint)
                  │   │ ├─o Psiloceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Schlotheimiidae (éteint)
                  │   │ ├─o Arietitidae (éteint)
                  │   │ ├─o Oxynoticeratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Echioceratidae (éteint)
                  │   │ └─o Cymbitidae (éteint)
                  │   ├─o Eoderocerataceae (éteint)
                  │   │ ├─o Xipheroceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Phricodoceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Coeloceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Dactylioceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Liparoceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Amaltheidae (éteint)
                  │   │ └─o Polymorphitidae (éteint)
                  │   ├─o Hildocerataceae (éteint)
                  │   │ ├─o Hildoceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Phymatoceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Graphoceratidae (éteint)
                  │   │ └─o Sonninidae (éteint)
                  │   ├─o Spirocerataceae ou Spiroceratidae (éteint)
                  │   ├─o Stephanocerataceae (éteint)
                  │   │ ├─o Otoitidae (éteint)
                  │   │ ├─o Sphaeroceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Cardioceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Stephanoceratidae (éteint)
                  │   │ └─o Kosmoceratidae (éteint)
                  │   ├─o Haplocerataceae (éteint)
                  │   │ ├─o Strigoceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Oppeliidae (éteint)
                  │   │ ├─o Haploceratidae (éteint)
                  │   │ ├─o Lissoceratidae (éteint)
                  │   │ └─o Binneytidae (éteint)
                  │   └─o Perisphinctaceae (éteint)
                  │     ├─o Perisphinctidae (éteint)
                  │     ├─o Morphoceratidae (éteint)
                  │     ├─o Tulitidae (éteint)
                  │     ├─o Reineckiidae (éteint)
                  │     ├─o Pachyceratidae (éteint)
                  │     ├─o Aspidoceratidae (éteint)
                  │     ├─o Aulacostephanidae (éteint)
                  │     ├─o Ataxioceratidae (éteint)
                  │     ├─o Dorsoplantidae (éteint)
                  │     ├─o Craspeditidae (éteint)
                  │     ├─o Virgatitidae (éteint)
                  │     ├─o Neocomitidae (éteint)
                  │     ├─o Simoceratidae (éteint)
                  │     ├─o Himalayitidae (éteint)
                  │     ├─o Olcostephanidae (éteint)
                  │     └─o Holcodiscidae (éteint)
                  └─o Coleoidea
                    ├─o Belemnoidea (éteint)
                    │ ├─o Aulacocerida (éteint)
                    │ │ ├─o Aulacoceratidae (éteint)
                    │ │ ├─o Dictyoconitidae (éteint)
                    │ │ ├─o Palaeobelemnopseidae (éteint)
                    │ │ ├─o Xiphoteuthididae (éteint)
                    │ │ └─o Hematitidae (éteint)
                    │ └─o
                    │   ├─o Phragmoteuthida (éteint)
                    │   └─o
                    │     ├─o Diplobelida (éteint)
                    │     │ ├─o Diplobelidae (éteint)
                    │     │ └─o Chondroteuthididae (éteint)
                    │     ├─o Belemnoteuthina (éteint)
                    │     │ ├─o Belemnotheutididae (éteint)
                    │     │ ├─o Chitinobelidae (éteint)
                    │     │ └─o Sueviteuthididae (éteint)
                    │     └─o Belemnitida (éteint)
                    │       ├─o Belemnitina (éteint)
                    │       │ ├─o Passaloteuthididae (éteint)
                    │       │ ├─o Salpingoteuthididae (éteint)
                    │       │ ├─o Hastitidae (éteint)
                    │       │ ├─o Cylindroteuthididae (éteint)
                    │       │ └─o Oxyteuthididae (éteint)
                    │       └─o Belemnopseina (éteint)
                    │         ├─o Belemnopseidae (éteint)
                    │         ├─o Dicoelitidae (éteint)
                    │         ├─o Duvaliidae (éteint)
                    │         ├─o Belemnitellidae (éteint)
                    │         └─o Dimitobelidae (éteint)
                    └─o Neocoleoidea
                      ├─o Octopodiformes
                      │ ├─o Vampyromorphida
                      │ │ ├─? Kelaenina ou Muensterellidae (éteint)
                      │ │ ├─o Prototeuthina (éteint)
                      │ │ │ ├─o Loligosepiidae (éteint)
                      │ │ │ ├─o Plesioteuthididae (éteint)
                      │ │ │ ├─o Geopeltididae (éteint)
                      │ │ │ ├─o Leptotheuthididae (éteint)
                      │ │ │ ├─o Lioteuthididae (éteint)
                      │ │ │ └─o Mastigophoridae (éteint)
                      │ │ ├─o Vampyromorphina ou Vampyroteuthidae
                      │ │ └─o Mesoteuthina (éteint)
                      │ │   ├─o Palaeololiginidae (éteint)
                      │ │   │ ├─o Teudopseinae (éteint)
                      │ │   │ └─o Palaeololigininae (éteint)
                      │ │   └─o Trachyteuthididae (éteint)
                      │ │     ├─o Trachyteuthidinae (éteint)
                      │ │     └─o Actinosepiinae (éteint)
                      │ └─o Octopoda
                      │   ├─? Palaeoctopodidae (éteint)
                      │   ├─o Cirrina ou Cirrata
                      │   │ ├─o Luteuthididae
                      │   │ ├─o Grimpoteuthididae
                      │   │ ├─o Stauroteuthidae
                      │   │ ├─o Cirroteuthidae
                      │   │ └─o Opisthoteuthida
                      │   └─o Incirrina ou Incirrata
                      │     ├─o Bolitaenidae
                      │     ├─o Amphitretidae
                      │     ├─o Vitreledonellidae
                      │     ├─? Idioctopodidae
                      │     ├─o Octopodidae
                      │     │ ├─o Octopodinae
                      │     │ ├─o Eledoninae
                      │     │ ├─o Graneledoninae
                      │     │ ├─o Megaleledoninae
                      │     │ └─o Bathypolypodinae
                      │     └─o Argonautoidea
                      │       ├─o Alloposidae
                      │       └─o
                      │         ├─o Tremoctopodidae
                      │         └─o
                      │           ├─o Ocythoidae
                      │           └─o Argonautidae
                      └─o Decapodiformes
                        ├─o Boletzkyida (éteint)
                        └─o
                          ├─o Spirulida
                          │ ├─o Groenlandibelida (éteint)
                          │ │ ├─o Groenlandibelidae (éteint)
                          │ │ └─o Adygeyidae (éteint)
                          │ ├─o Belopterina (éteint)
                          │ │ ├─o Belemnoseidae (éteint)
                          │ │ └─o Belopteridae (éteint)
                          │ └─o Spirulina
                          │   ├─o Spirulirostridae (éteint)
                          │   ├─o Spirulirostrinidae (éteint)
                          │   └─o Spirulidae
                          └─o Teuthida
                            ├─o
                            │ ├─o Myopsina ou Loliginidae
                            │ └─o Sepioida
                            │   ├─o Vasseuriina (éteint)
                            │   │ ├─o Vasseuriidae (éteint)
                            │   │ └─o Belosepiellidae (éteint)
                            │   └─o Sepiida
                            │     ├─o Belosaepiidae (éteint)
                            │     ├─o Sepiina
                            │     │ ├─o Sepiidae
                            │     │ │   (ex : Sepia officinalis)
                            │     │ └─o Sepiadariidae
                            │     └─o Sepiolida
                            │       ├─o Idiosepiidae
                            │       └─o Sepiolidae
                            │         ├─o Sepiolinae
                            │         ├─o Rossiinae
                            │         └─o Heteroteuthinae
                            └─o
                              ├─? Bathyteuthoida
                              │ ├─o Bathyteuthidae
                              │ └─o Chtenopterygidae
                              └─o Oegopsina
                                ├─o Architeuthidae
                                ├─o Brachioteuthidae
                                ├─o Cycloteuthidae
                                ├─o Cranchiidae
                                │ ├─o Cranchiinae
                                │ └─o Taoniinae
                                ├─o Gonatidae
                                ├─o Ommastrephidae
                                │ ├─o Illicinae
                                │ ├─o Todarodinae
                                │ └─o Ommastrephinae
                                ├─o Onychoteuthidae
                                ├─o Neoteuthidae
                                ├─o Thysanoteuthidae
                                ├─o Walvisteuthidae
                                ├─o Histioteuthoidea
                                │ ├─o Psychroteuthidae
                                │ └─o Histioteuthidae
                                ├─o Chiroteuthoidea
                                │ ├─o Joubiniteuthidae
                                │ ├─o Magnapinnidae
                                │ ├─o Batoteuthidae
                                │ ├─o Mastigoteuthidae
                                │ ├─o Promachoteuthidae
                                │ └─o Chiroteuthidae
                                ├─o Lepidoteuthoidea
                                │ ├─o Lepidoteuthidae
                                │ ├─o Pholidoteuthidae
                                │ └─o Octopoteuthidae
                                └─o Enoploteuthoidea
                                  ├─o Ancistrocheiridae
                                  └─o
                                    ├─o Enoploteuthidae
                                    └─o
                                      ├─o Pyroteuthidae
                                      └─o Lycoteuthidae
                                        ├─o Lycoteuthinae
                                        └─o Lampadioteuthinae


Octopus ocellatus
Agrandir
Octopus ocellatus
Octopus vulgaris (Poulpe commun) (Croatie)
Agrandir
Octopus vulgaris (Poulpe commun) (Croatie)
Nautilus pompilius (Nautile)
Agrandir
Nautilus pompilius (Nautile)
Sepioloidea lineolata (Seiche)
Agrandir
Sepioloidea lineolata (Seiche)
Ammonite fossile
Agrandir
Ammonite fossile
Spirula spirula
Agrandir
Spirula spirula


[modifier] Débat scientifique relatif à la phylogénie des Cephalopoda

[modifier] En savoir plus

[modifier] Sources bibliographiques de référence

[modifier] Autres sources bibliographiques

[modifier] Sources internet

[modifier] Liens internes


Portail de l'origine et de l'évolution du vivant – Accédez aux articles de Wikipédia concernant l'origine et l'évolution de la vie.
Portail de la zoologie – Accédez aux articles de Wikipédia concernant la zoologie.
Static Wikipedia 2008 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2007 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - en - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Static Wikipedia 2006 (no images)

aa - ab - af - ak - als - am - an - ang - ar - arc - as - ast - av - ay - az - ba - bar - bat_smg - bcl - be - be_x_old - bg - bh - bi - bm - bn - bo - bpy - br - bs - bug - bxr - ca - cbk_zam - cdo - ce - ceb - ch - cho - chr - chy - co - cr - crh - cs - csb - cu - cv - cy - da - de - diq - dsb - dv - dz - ee - el - eml - eo - es - et - eu - ext - fa - ff - fi - fiu_vro - fj - fo - fr - frp - fur - fy - ga - gan - gd - gl - glk - gn - got - gu - gv - ha - hak - haw - he - hi - hif - ho - hr - hsb - ht - hu - hy - hz - ia - id - ie - ig - ii - ik - ilo - io - is - it - iu - ja - jbo - jv - ka - kaa - kab - kg - ki - kj - kk - kl - km - kn - ko - kr - ks - ksh - ku - kv - kw - ky - la - lad - lb - lbe - lg - li - lij - lmo - ln - lo - lt - lv - map_bms - mdf - mg - mh - mi - mk - ml - mn - mo - mr - mt - mus - my - myv - mzn - na - nah - nap - nds - nds_nl - ne - new - ng - nl - nn - no - nov - nrm - nv - ny - oc - om - or - os - pa - pag - pam - pap - pdc - pi - pih - pl - pms - ps - pt - qu - quality - rm - rmy - rn - ro - roa_rup - roa_tara - ru - rw - sa - sah - sc - scn - sco - sd - se - sg - sh - si - simple - sk - sl - sm - sn - so - sr - srn - ss - st - stq - su - sv - sw - szl - ta - te - tet - tg - th - ti - tk - tl - tlh - tn - to - tpi - tr - ts - tt - tum - tw - ty - udm - ug - uk - ur - uz - ve - vec - vi - vls - vo - wa - war - wo - wuu - xal - xh - yi - yo - za - zea - zh - zh_classical - zh_min_nan - zh_yue - zu -

Sub-domains

CDRoms - Magnatune - Librivox - Liber Liber - Encyclopaedia Britannica - Project Gutenberg - Wikipedia 2008 - Wikipedia 2007 - Wikipedia 2006 -

Other Domains

https://www.classicistranieri.it - https://www.ebooksgratis.com - https://www.gutenbergaustralia.com - https://www.englishwikipedia.com - https://www.wikipediazim.com - https://www.wikisourcezim.com - https://www.projectgutenberg.net - https://www.projectgutenberg.es - https://www.radioascolto.com - https://www.debitoformtivo.it - https://www.wikipediaforschools.org - https://www.projectgutenbergzim.com